هیستروسالپنگوگرافی چیست؟

هیستروسالپنگوگرافی (Hysterosalpingogram) تستی مبتنی بر اشعه ایکس است که بعد از تزریق ماده رنگی به داخل رحم و لوله های فالوپ تصویری را از این ارگان ها ایجاد می کند. با استفاده از این تست می توان علت ناباروری را تعیین کرد. گاهی اوقات هیستروسالپنگوگرافی یا HSG در مورد بیمارانی انجام می شود که چندین بار سابقه سقط خود به خودی داشته اند.

هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم همچنین برای تعیین موقعیت دستگاه درون رحمی یا ای یو دی که طی معاینه لگن قابل رویت نمی باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. این تست نواحی زخمی درون لوله های فالوپ و یا تغییرات درون حفره رحمی را نشان می دهد هم چنین احتمال بروز پلیپ و یا سایر توده ها را در رحم مشخص می کند.

برای انجام هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم چه آمادگی لازم است؟

اگر سابقه آلرژی به رنگ اشعه ایکس را دارید و یا اگر اخیرا در حفره لگنی دچار عفونت شده اید، پزشک خود را مطلع سازید.

اگر احتمال بارداری وجود دارد پزشک خود را در جریان قرار دهید.

اگر پریودهای شما منظم است ترتیبی دهید تا آزمایش هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم در هفته بعد از پایان پریود انجام شود.

برخی پزشکان قبل از انجام هیستروسالپنگوگرافی یا Hysterosalpingogram تست هایی را به منظور بررسی عفونت لگنی انجام خواهند داد.

برخی پزشکان توصیه می کنند تا قبل از انجام آزمایش هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم از آنتی بیوتیک استفاده شود. در صورتی که رویکرد پزشک چنین باشد، داروهای آنتی بیوتیک را برای شما تجویز خواهد کرد.

شما برای انجام آزمایش هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم باید رضایت نامه ای را امضا کنید.

به هنگام انجام هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم چه اتفاقی خواهد افتاد؟

آزمایش هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم مبتنی بر اشعه ایکس می باشد. شما باید ابتدا روی تخت به کمر دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید به نحوی که پاهای شما روی رکاب های طرفین قرار بگیرد، درست همانند زمانی که برای معاینه لگن آماده می شوید. اغلب پزشکان با ایجاد فشار از داخل واژن و هم چنین وارد کردن فشار از ناحیه زیر شکم به طور همزمان و با کمک هر دو دست اندازه و شکل رحم را برآورد می کنند.

اسپکولوم (دستگاهی که قابلیت باز و بسته شدن دارد) مورد استفاده قرار می گیرد تا واژن باز شده و پزشک به این ترتیب می تواند داخل واژن را ببیند. شما ممکن است در این مرحله کمی احساس فشار یا درد داشته باشید.

واژن و رحم با استفاده از ترکیبی ضد عفونی کننده تمیز می شوند. از گیره ای کوچک برای ثابت نگه داشتن سرویکس یا رحم استفاده می شود تا رنگ بتواند وارد رحم شود. پزشک لوله پلاستیکی کوچکی را از طریق دهانه سرویکس وارد رحم می کند. بالونی کوچک که از هوا پر شده در یک طرف لوله قرار دارد. سپس اسپکولوم برداشته می شود اما لوله نازک در محل باقی می ماند. حدود 6 اینچ از لوله خارج از واژن باقی می ماند. در این زمان پزشک ممکن است موقعیت شما را تغییر دهد بنابراین ممکن است راحت تر دراز بکشید. مقدار اندکی رنگ اشعه ایکس (حدود یک قاشق) به واسطه لوله به داخل رحم تزریق می شود. چندین تصویر گرفته شده و تصاویر روی مانیتو نمایش داده می شود. پزشک ممکن است از شما بخواهد لگن خود را کمی تکان دهید تا تصویر واضح تری از رحم و لوله های فالوپ داشته باشد. در نهایت بالون از هوا تخلیه شده لوله به آرامی خارج می شود.

هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم چه عوارض یا خطراتی را در پی دارد؟

انجام هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم ممکن است با خونریزی اندک واژن و کرامپ لگن به مدت چند روز بعد از انجام آزمایش همراه باشد. اگر خونریزی سنگین به همراه تب و یا افزایش درد در ناحیه لگن داشتید باید با پزشک خود تماس بگیرید. برخی خانم ها ممکن است نسبت به ماده رنگی تزریق شده آلرژی داشته باشند. از عوارض عکس رنگی رحم، بروز عفونت می باشد که از هر 100 بیمار در 3 نفر اتفاق می افتد. اغلب پزشکان از رنگ محلول در آب استفاده می کنند این رنگ ها معمولا رحم را تحریک نمی کند.

در این روش از آن جایی که از اشعه ایکس استفاده می شود، فرد کمی در معرض تابش قرار دارد و تابش می تواند خطر ابتلا به سرطان را به دنبال داشته باشد، همچنین در صورتی که فرد باردار باشد می تواند به بروز نقص در جنین بیانجامد. مقدار تابش در این روش بسیار اندک است و احتمالا آسیبی را در پی ندارد. اما بسیار اهمیت دارد که به هنگام انجام هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم باردار نباشید.

بعد از انجام هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم لازم است کار خاصی انجام شود؟

بعد از انجام تست هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم ممکن است 30 دقیقه تحت نظر باشید تا احتمال بروز واکنش های آلرژیک و یا خونریزی های ناراحت کننده در شما بررسی شود.

برای دریافت نتایج چقدر باید منتظر باشیم؟

اگر تست هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم توسط پزشک انجام شود فورا بعد از انجام تست در جریان نتایج قرار خواهید گرفت. معمولا یک یا دو روز به طول می انجامد تا متخصص رادیولوژیست بتواند فیلم ها عکس رنگی از رحم را بازبینی کرده و گزارشی را به پزشک شما ارسال کند.