دروانا: 

 یائسگی زودرس چیست؟

وقوع یائسگی قبل از 40 سالگی یائسگی نابهنگام یا premature menopause گفته می شود. بروز یائسگی در سنین 40 تا 45 یائسگی زودرس یا early menopause نامیده می شود. حدود 5 درصد خانم ها ممکن است دچار یائسگی زودرس شوند. سیگار کشیدن و استفاده از برخی داروها یا برخی درمان ها می تواند منجر به بروز یائسگی زودرس شود.

چه تفاوتی بین یائسگی زودرس و یائسگی نابهنگام وجود دارد؟

یائسگی زودرس یا یائسگی نابهنگام زمانی اتفاق می افتد که تخمدان ها تولید هورمون را متوقف می کنند و پس از آن بروز منظم پریودها مختل می شود. هر دو این شرایط می تواند به دلایل طبیعی یا دلایل پزشکی اتفاق بیفتد. برای مثال انجام جراحی هیسترکتومی می تواند منجر به بروز یائسگی زودرس شود.

یائسگی زودرس از چه سنی شروع میشود؟

بروز یائسگی زودرس و یا یائسگی نابهنگام می تواند دلایل مشابهی داشته باشد. تنها تفاوت بین این دو سن فرد می باشد. بروز یائسگی قبل از 45 سالگی یائسگی زودرس و بروز یائسگی قبل از 40 سالگی یائسگی نابهنگام نامیده می شود. خانم هایی که دچار یائسگی زودرس و یا یائسگی نابهنگام می شوند قادر به بارداری نیستند.

دلایل یائسگی زودرس چیست؟ چه عواملی باعث یائسگی زودرس می شود؟

دلایل یائسگی زودرس و یائسگی نابهنگام می تواند مشخص نباشد. در برخی موارد در اثر استفاده از برخی داروها، ابتلا به برخی بیماری ها و انجام برخی جراحی ها یائسگی زودرس و یا نابهنگام اتفاق می افتد.

علت یائسگی زودرس در زنان عبارت است از:

• سابقه خانوادگی: خانم هایی که در خانواده خود سابقه ابتلا به یائسگی زودرس را دارند بیشتر در خطر ابتلا به یائسگی زودرس قرار دارند.
• سیگار کشیدن: خانم هایی که سیگار می کشند در مقایسه با افراد غیر سیگاری بیشتر در خطر ابتلا به یائسگی زودرس قرار دارند. همچنین افرادی که از سیگار استفاده می کنند ممکن است به هنگام یائسگی علائم شدیدتری را تجربه کنند. تحقیقات نشان داده است خانم هایی که به یائسگی زودرس دچار می شوند و در عین حال از سیگار می کشند در مقایسه با خانم های غیر سیگاری حدود دو سال زودتر جان خود را از دست می دهند.
• شیمی درمانی یا انجام پرتو درمانی برای سرطان: این گونه درمان ها می تواند به تخمدان ها آسیب برساند هم چنین می تواند به طور موقتی یا دائم سبب توقف عملکرد تخمدان ها شود. به این ترتیب شما ممکن است در باردار شدن دچار مشکل شده و نتوانید دوباره باردار شوید. البته همه خانم های که شیمی درمانی یا پرتو درمانی می کنند دچار یائسگی زودرس نمی شوند. خانم هایی که در زمانی شیمی درمانی یا پرتو درمانی جوان تر می باشند کمتر در خطر بروز یائسگی زودرس قرار دارند.
• انجام جراحی به منظور برداشتن تخمدان ها: طی این جراحی که به آن افورکتومی دو طرفه گفته می شود علائم یائسگی فورا بروز می کند. بعد از انجام جراحی پریودها قطع می گردد و میزان هورمون به سرعت افت می کند. شما ممکن است علائم شدید یائسگی مانند گرگرفتگی و کاهش تمایل جنسی را تجربه کنید.
• انجام جراحی به منظور برداشتن رحم: برخی خانم ها ممکن است اقدام به برداشت رحم کنند. این جراحی هیسترکتومی نام دارد. طی این جراحی تخمدان ها در جای خود باقی می مانند. اگر چنین جراحی انجام دهید پریودها دیگر اتفاق نمی افتد و شما قادر به باردار شدن نخواهید بود. ممکن است در این شرایط فورا وارد دوران یائسگی نشوید زیرا تولید هورمون ها توسط تخمدان ها ادامه خواهد داشت. اما ممکن است یک یا دو سال زودتر از حد معمول وارد دوران یائسگی شوید.

برخی شرایط پزشکی

• ابتلا به بیماری های خود ایمنی همانند بیماری های تیروئیدی و یا روماتوئید آرتریت: به ندرت سیستم ایمنی بدن که به طور نرمال با بیماری ها و عفونت ها مبارزه می کند اشتباها ممکن است تخمدان ها را مود حمله قرار دهد.
• اچ آی وی یا ایدز: خانم های مبتلا به اچ آی وی یا ایدز در صورت عدم کنترل مناسب بیماری ممکن است به یائسگی زودرس مبتلا شوند. خانم های مبتلا به اچ آی وی در صورت بروز یائسگی گرگرفتگی های شدیدتری را در مقایسه با خانم هایی تجربه می کنند که به اچ ای وی دچار نیستند.
• اختلالات کروموزومی: خانم های که دچار اختلالات کروموزومی هستند ممکن است زودتر وارد دوران یائسگی شوند. برای مثال خانم های مبتلا به سندرم ترنر، در بخشی یا همه قسمت های کروموزوم ایکس خود مشکلاتی دارند که سبب می شود تخمدان ها در زمان تولد عملکرد مناسبی نداشته باشد و در نتیجه چرخه های قاعدگی و زمان یائسگی این افراد ممکن است نرمال نباشد.
• سندرم خستگی مزمن: خانم های مبتلا به سندرم خستگی مزمن/انسفالومیلیت میالژیک دچار ضعف شدید ماهیچه ای هستند و با مشکلاتی مانند از دست دادن حافظه، سردرد، خواب ناخوشایند و سایر علائم رو به رو می باشند. تحقیقات نشان داده است این خانم ها بیشتر مستعد ابتلا به یائسگی زودرس یا نابهنگام می باشند.

یائسگی زودرس چه علایمی دارد؟

اگر به مدت 12 ماه متوالی دچار پریود نشدید یائسگی در مورد شما اتفاق افتاده است. اگر احساس می کنید دچار یائسگی زودرس شده اید فورا با پزشک متخصص زنان خود تماس بگیرید.

پزشک متخصص زنان احتمالا علائمی مانند گرگرفتگی، پریودهای نامنظم، اختلال در خواب و خشکی واژن را در شما معاینه و بررسی خواهد کرد. برای بررسی مقدار استروژن و هورمون FSH آزمایش خون انجام خواهد شد. احتمال باروری نیز در شما مورد بررسی قرار خواهد گرفت. مقدار هورمون در خون شما در روزهای اول چرخه قاعدگی بررسی خواهد شد.

یائسگی زودرس چه عوارضی دارد؟

خانم هایی که دچار یائسگی زودرس می شوند ممکن است مشابه با خانم هایی باشند که به طور طبیعی وارد یائسگی شده اند. اما در برخی موارد این خانم ها ممکن است عوارض و مشکلاتی را تجربه کنند.

عوارض یائسگی زودرس در برخی افراد عبارت است از:

• افزایش ریسک بروز بیماری های قلبی و پوکی استخوان به دلیل کاهش مقدار استروژن در بدن: در مورد اقداماتی که می توانید به منظور کاهش برز ریسک بیماری های قلبی و پوکی استخوان انجام دهید با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
• تجربه علائم شدید یائسگی. در این مورد پزشک می تواند درمان هایی را به شما پیشنهاد دهد.
• ناراحتی یا افسردگی به دلیل از دست رفتن خاصیت باروری و تغییر در بدن. در مورد علائم افسردگی مانند کاهش انرژی یا از دست دادن تمایل برای انجام کارهایی که بدان علاقمند بوده اید با پزشک مشورت کنید. پزشک به شما کمک خواهد کرد تا با این احساسات رو به رو شوید.

چگونه از یائسگی زودرس پیشگیری کنیم؟

متاسفانه نمی توانیم از بروز یائسگی زودرس پیشگیری کنیم و تنها با استفاده برخی گزینه ها می توانیم علائم آزاردهنده ناشی از یائسگی زودرس را کاهش دهیم.

آیا یائسگی زودرس درمان دارد؟

درمانی برای یائسگی زودرس وجود ندارد. اما با استفاده از برخی گزینه ها می توانیم علائم یائسگی زودرس را کاهش دهیم. استفاده از هورمون درمانی، داروهای ضد افسردگی، ژل ها، کرم ها یا لوبریکانت ها به منظور پیشگیری از علائم ناشی از خشکی واژن از جمله گزینه های پیشنهادی می باشد. با مشورت پزشک متخصص زنان می توانید استفاده از مکمل هایی مانند کلسیم و ویتامین دی را در نظر داشته باشید. در برخی موارد با استفاده از تکنیک های کمک باروری می توان به افرادی که دچار یائسگی زودرس شده اند کمک کرد. 

برگرفته از: وبسایت https://www.womenshealth.gov