دروانا:

کمبود آهن در کودکان

کمبود آهن در کودکان می تواند رشد آن ها را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز آنمی شود. در زیر با مقدار کافی آهن در کودکان و بهترین منابع آهن برای آن ها آشنا می شویم.

چرا دریافت آهن در کودکان اهمیت دارد؟

آهن یک ماده مغذی است که برای رشد و تکامل کودک ضروری است. آهن در کودکان به حرکت اکسیژن از ریه ها به تمام قسمت های بدن کمک می کند و عضلات را در ذخیره و استفاده از اکسیژن یاری می نماید. اگر رژیم غذایی کودک شما فاقد آهن است، او ممکن است دچار فقر آهن شود.

کمبود آهن در کودکان ممکن است در سطوح مختلف رخ دهد؛ از افت ذخایر آهن در کودکان تا آنمی (وضعیتی که در آن خون فاقد مقدار کافی گلبول های قرمز سالم است). عدم درمان کمبود آهن در کودکان می تواند رشد و تکامل آن ها را تحت تاثیر قرار دهد.

کودکان به چه مقدار آهن نیاز دارند؟

نوزادان با وجود ذخایر آهن در بدن خود متولد می شوند اما یک مقدار ثابت از آهن اضافی برای تقویت رشد و تکامل کودکان مورد نیاز است. جدول زیر راهنمای خوبی برای مقدار مورد نیاز آهن در کودکان در سنین مختلف است:

فاکتورهای خطر کمبود آهن در کودکان چه هستند؟

خطر کمبود آهن در کودکان و نوزادانی با شرایط زیر بالا است:

• نوزادانی که نارس متولد می شوند (بیش از سه هفته قبل از زمان مقرر) یا هنگام تولد وزن کمی دارند.
• نوزادانی که قبل از یک سالگی شیر گاو یا بز می خورند.
• کودکان تغذیه کننده از شیر مادر که بعد از شش ماهگی مقدار آهن کافی از غذاهای کمکی دریافت نمی کنند.
• نوزادانی که شیر خشک غنی نشده با آهن تغذیه می کنند.
• کودکان بین 1-5 سال که بیش از 710 میلی لیتر شیر گاو، بز یا سویا در روز مصرف می کنند.
• کودکان مبتلا به شرایط خاص مانند عفونت های مزمن یا نیاز به پرهیز غذایی
• کودکان بین سنین 1-5 سال که در معرض سرب قرار گرفته اند.

دختران نوجوان در معرض خطر بالای فقر آهن قرار دارند؛ زیرا بدن آن ها در طول قاعدگی دچار فقر آهن می شود.

نشانه ها و علائم کمبود آهن در کودکان چه هستند؟

کمبود زیاد آهن در کودکان توانایی عملکرد کودک را دچار اختلال می کند. در هر حال، بیشتر نشانه ها و علائم کمبود آهن در کودکان تا زمانی که آنمی ناشی از فقر آهن رخ دهد، ظاهر نمی شوند. اگر کودک شما فاکتورهای خطر فقر آهن در کودکان را دارد، به متخصص اطفال مراجعه کنید.

نشانه ها و علائم فقر آهن در کودکان شامل موارد زیر هستند:

• رنگ پریدگی
• خستگی
• کندی رشد و تکامل
• بی اشتهایی
• سرعت تنفس غیر طبیعی
• مشکلات رفتاری
• عفونت های مکرر
• تمایل غیر طبیعی به خوردن مواد غیر خوراکی مانند یخ، خاک، نشاسته و رنگ

پیشگیری از کمبود آهن در کودکان چگونه است؟

اگر کودک شما از شیر خشک غنی شده با آهن تغذیه می کند، مقدار کافی از آهن را دریافت خواهد کرد. اگر کودک از شیر شما تغذیه می کند، نکات زیر را برای پیشگیری از کمبود آهن در کودک در نظر داشته باشید:

• نوزادان کامل. دادن مکمل آهن به کودک خود را از سن 4 ماهگی آغاز کنید. این کار را تا زمانی که کودک بتواند دو وعده غذایی غنی از آهن مانند پوره گوشت در روز داشته باشد ادامه دهید. اگر کودک از شیر مادر و شیر خشک در کنار هم تغذیه می کند و عمده غذای او شیر خشک است، دادن مکمل آهن به کودک را متوقف کنید.
• نوزادان نارس. در مورد آهن در کودکان نارس، دادن مکمل آهن را از سن 2 هفتگی آغاز کنید. این کار را تا سن یک سالگی ادامه دهید. اگر کودک از شیر مادر و شیر خشک در کنار هم تغذیه می کند و عمده غذای او شیر خشک است، دادن مکمل آهن به کودک را متوقف کنید.

اقدامات دیگری که می توانید برای پیشگیری از کمبود آهن در کودکان انجام دهید شامل موارد زیر هستند:

• مصرف غذاهای غنی از آهن. زمانی که کودک خوردن غذاهای جامد را آغاز می کند (بین سن 4-6 ماهگی) به او غذاهای غنی از آهن مانند سرلاک های غنی شده با آهن، پوره گوشت و پوره حبوبات بدهید. برای کودکان بزرگ تر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و ماهی، حبوبات و سبزیجاتی با برگ تیره بهترین منابع آهن هستند.
• خودداری از مصرف بیش از حد شیر. مصرف بیش از 710 میلی لیتر شیر در روز در کودکان بین 1-5 سال توصیه می شود.
• افزایش جذب. ویتامین سی جذب آهن در کودکان را بالا می برد. شما می توانید با دادن خوراکی های غنی از ویتامین سی مانند مرکبات، توت فرنگی، گوجه فرنگی، طالبی، فلفل دلمه ای و سبزیجات با برگ تیره به افزایش جذب آهن در کودکان کمک کنید.

دکتر سعید رضا لطفی

فوق تخصص نوزادان و متخصص کودکان

دکتر سعيد رضا لطفي فوق تخصص نوزادان در مشهد، دارای بورد تخصصی نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دارای رتبه برتر بورد تخصصی اطفال می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر سعید رضا لطفی