علائم و علل وبا
بسیاری از افرادی که در معرض باکتری وبا (ویبریو کلرا) قرار می گیرند بیمار نمی شوند و از وجود عفونت در بدن خود مطلع نیستند. با این حال آن ها برای 7 تا 14 روز باکتری های وبا را از طریق مدفوع خود منتشر می سازند و همچنان می توانند از طریق آب آلوده سایر افراد را مبتلا کنند. در بیشتر مواردی که وبا با بروز علائم همراه است میتواند موجب اسهال خفیف تا متوسط شود که متمایز ساختن آن از اسهال ناشی از سایر مشکلات، دشوار است. تنها یک نفر از هر ده نفر مبتلا به عفونت وبا نشانه ها و علائم شدید وبا را معمولا ظرف چند روز بعد از ابتلا به عفونت ظاهر می کنند.
علائم وبا
علائم وبا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. اسهال
اسهال ناشی از وبا ناگهانی ایجاد شده و به سرعت موجب کاهش مایعات شدید در حدود یک لیتر در ساعت می شود. اسهال ناشی از وبا ظاهری رنگ پریده و شیر مانند دارد؛ شبیه آبی که برنج در آن شسته میشود.
2. تهوع و استفراغ
این وضعیت اغلب در مراحل اولیه وبا دیده می شود که استفراغ برای چند ساعت باقی می ماند.
4. کم آبی بدن
کم آبی بدن می تواند ظرف چند ساعت بعد از شروع علائم وبا ظاهر شود. بسته به میزان دفع مایعات از بدن، کم آبی می تواند خفیف تا شدید باشد. از دست دادن ده درصد از وزن کل بدن می تواند نشان دهنده کم آبی شدید در بدن باشد. نشانه ها و علائم کم آبی شامل تحریک پذیری، بی حالی، خشکی دهان، دفع ادرار اندک یا قطع آن، افت فشار خون و ضربان قلب نامنظم هستند. کم آبی بدن موجب از دست دادن سریع مواد معدنی در خون می شود که تعادل مایعات را در بدن حفظ می کنند. این عارضه عدم تعادل الکترولیت ها نام دارد.
عدم تعادل الکترولیت ها می تواند موجب نشانه ها و علائم خطرناکی چون موارد زیر شود:
- کرامپ عضلانی: که در اثر از دست دادن سریع نمک هایی چون سدیم، کلر و پتاسیم ایجاد می شود.
- شوک: این عارضه یکی از جدی ترین عواقب کم آبی بدن است که زمانی اتفاق می افتد که افت حجم خون موجب افت فشار خون و افت مقدار اکسیژن موجود در بدن می شود. در صورت عدم درمان، شوک شدید هیپوولمیک ظرف چند دقیقه می تواند موجب مرگ شود.
نشانه ها و علائم وبا در کودکان
به طور کلی، کودکان مبتلا به وبا نشانه ها و علائم مشابه بزرگسالان را ظاهر می کنند اما آن ها به طور خاص مستعد افت قند خون در اثر از دست دادن مایعات بدن هستند که موجب تغییر وضعیت هوشیاری، بروز تشنج و کما می گردد.
علل وبا
باکتری به نام ویبریو کلرا موجب عفونت وبا می شود. با این حال، اثرات مرگبار این بیماری در نتیجه یک سم قوی به نام سی تی ایکس است که باکتری ها در روده کوچک تولید می کنند. این سم به دیواره های روده متصل شده و با جریان طبیعی سدیم و کلر مقابله می کند. این موجب می شود که بدن مقدار زیادی آب از دست دهد و دچار اسهال و دفع سریع مایعات و نمک ها گردد. منابع آبی آلوده مهم ترین منبع عفونت وبا هستند؛ در حالی که صدف خام، میوه ها و سبزیجات پخته نشده و سایر مواد غذایی نیز می توانند عامل وبا باشند. باکتری وبا دو چرخه زندگی متمایز دارد که یکی در محیط و دیگری در بدن انسان طی می شود.
باکتری وبا در محیط
این باکتری به طور طبیعی در آب های ساحلی جایی که به سخت پوستان متصل می شود، یافت می گردد. باکتری وبا به کمک میزبان های خود انتشار می یابد و در حالی که سخت پوستان به دنبال غذا برای خود هستند (جلبک ها و پلانکتون ها که اغلب با افزایش دمای آب رشد بیشتری می کنند) جا به جا می شوند.
باکتری وبا در انسان
زمانی که انسان باکتری وبا را می بلعد، ممکن است بیمار نشود اما همچنان باکتری را در مدفوع خود منتشر می سازد. هنگامی که مدفوع انسان منابع آبی و غذایی را آلوده می کند، هر دو می توانند محیط های مناسبی برای باکتری های وبا باشند. از آن جایی که بیش از یک میلیون باکتری وبا برای بروز بیماری مورد نیاز است، وبا معمولا از طریق تماس فرد با فرد کمتر انتقال می یابد. مهم ترین منابع این باکتری آب راکد (آب سطحی یا چاه) و انواع خاصی از غذاها همانند غذاهای دریایی، میوه ها و سبزیجات خام و غلات هستند.
