تشخیص اختلال بیش فعالی در کودکان دشوار است؛ زیرا به طور کلی کودکان در حفظ تمرکز خود مشکل دارند. اما اختلال بیش فعالی در کودکان چیزی بیش از یک مشکل رفتاری است. طبق عقیده موسسات ملی سلامت، اختلال بیش فعالی در کودکان ممکن است بعد از کودکی نیز ادامه یافته و نوجوانان و حتی بزرگسالان را نیز درگیر کند. به همین دلیل تشخیص علائم اختلال بیش فعالی در کودکان بسیار اهمیت دارد.
اختلال بیش فعالی در کودکان چیست؟
عموما کودکان بین سنین 2 تا 3 سال علائم اختلال بیش فعالی در کودکان را ظاهر می کنند. علائم اختلال بیش فعالی در کودکان شامل سه مورد اصلی زیر هستند:
- عدم تمرکز
- بیش فعالی
- رفتارهای بدون فکر
این رفتارها ممکن است در کودکانی که به اختلال بیش فعالی دچار نیستند نیز بروز کنند. این مشکل در کودک شما تشخیص داده نمی شود مگر این که علائم اختلال بیش فعالی در کودکان برای بیش از شش ماه ادامه یافته و توانایی کودک در مشارکت در فعالیت های مرتبط با سن او را تحت تاثیر قرار دهد. در تشخیص اختلال بیش فعالی در کودکان زیر 5 سال به دقت بیشتری نیاز است خصوصا اگر تصمیم به تجویز دارو گرفته شود. تشخیص اختلال بیش فعالی در کودکان با سن کم اغلب توسط پزشک متخصص اعصاب و روان کودکان و یا متخصص اطفال که در زمینه رفتار و تکامل کودکان تخصص دارد انجام می شود.
علائم اختلال بیش فعالی در کودکان: مشکل در تمرکز
رفتارهای بسیاری وجود دارند که می توانند نشان دهنده مشکلات تمرکزی در کودکان باشند؛ مشکلات تمرکز از اصلی ترین علائم اختلال بیش فعالی در کودکان هستند. در سنین مدرسه علائم اختلال بیش فعالی کودکان شامل موارد زیر هستند:
- عدم توانایی در تمرکز بر روی یک فعالیت
- مشکل در کامل کردن تکالیف
- مشکلاتی در دنبال کردن دستورالعمل ها و پردازش اطلاعات
در نظر داشته باشید در هر حال، این رفتارها در کودک ممکن است طبیعی باشند.
علائم اختلال بیش فعالی در کودکان: بی قرار کردن و ابزار ناراحتی
در گذشته اختلال بیش فعالی کودکان، اختلال کمبود توجه نامیده می شد. در حال حاضر جامعه پزشکی این بیماری را اختلال بیش فعالی کمبود توجه می نامد؛ زیرا این اختلال اغلب شامل ترکیبی از بیش فعالی، عدم تمرکز و بی قراری است. این حالت خصوصا در کودکان زیر سن مدرسه مبتلا به اختلال بیش فعالی در کودکان صدق می کند.
علائم بیش فعالی که نشان دهنده اختلال بیش فعالی در کودکان هستند شامل موارد زیر می باشند:
- بی قراری و ابراز ناراحتی شدید
- ناتوانی در نشستن برای انجام فعالیت های آرام مانند خوردن و کتاب خواندن برای آن ها
- صحبت کردن و تولید صدای بیش از حد
- تعویض مداوم اسباب بازی ها و تحرک مداوم
علائم اختلال بیش فعالی در کودکان: رفتارهای بدون فکر
از دیگر علائم اختلال بیش فعالی در کودکان رفتارهای بدون فکر هستند. نشانه هایی که نشان دهنده رفتارهای بدون فکر در کودکان هستند شامل موارد زیر می باشند:
- ناسازگاری زیاد با دیگران
- متظر نماندن برای نوبت خود حین بازی کردن با کودکان دیگر
- پریدن میان صحبت های دیگران
- ابراز نظرات خود در زمان های نامناسب
- مشکل در کنترل احساسات خود
- فوران ناگهانی رفتارها
- وارد شدن به بازی دیگران بدون این که از آن ها درخواست مشارکت در بازی کنند
این رفتارها نیز می توانند در برخی کودکان نرمال باشند. اگر این علائم در مقایسه با دیگر کودکان هم سن و سال شدید تر باشند، باید مورد پیگیری قرار گیرند.
علائم اختلال بیش فعالی در کودکان: علائم و نشانه های دیگر
چندین نشانه دیگر نیز به عنوان علائم اختلال بیش فعالی در کودکان بین سنین 3 تا 4 سال شناسایی شده اند. کودکان در این سنین ممکن است در اثر دویدن سریع دچار آسیب شوند و یا در دنبال کردن دستورالعمل ها دچار مشکل گردند. از دیگر علائم اختلال بیش فعالی در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رفتار پرخاشگرانه حین بازی کردن
- عدم احتیاط در برخورد با غریبه ها
- رفتار بیش از حد جسورانه
- آسیب رساندن به خود یا دیگران در اثر خود سری
- ناتوانی در ایستادن بر روی یک پا در سن 4 سالگی
امکان تشخیص اشتباه اختلال بیش فعالی در کودکان وجود دارد؛ زیرا بیشتر کودکان ممکن است علائم اختلال بیش فعالی در کودکان را در زمان های مختلف نشان دهند:
- عدم تمرکز
- انرژی زیاد
- رفتارهای بدون فکر
این که والدین یا حتی مربی ها اختلال بیش فعالی در کودکان را با مشکلات دیگر اشتباه بگیرند بسیار رایج است. کودکانی که در مهد کودک ساکت نشسته و رفتار می کنند، در واقع توجه نمی کنند. کودکانی که بیش فعال هستند تنها ممکن است مشکلات انضباطی داشته باشند. اگر در مورد رفتارهای کودک خود احساس نگرانی می کنید، به پزشک مراجعه کنید.
اختلال بیش فعالی در کودکان در میان کودکان مبتلا به مشکلات مغزی بسیار شایع است. اما این که اختلال بیش فعالی در کودکان شایع است، بدین معنی نیست که مشکل نگران کننده ای نخواهد بود. در صورتی که متوجه بروز علائم اختلال بیش فعالی در کودکان شدید، برای کنترل آن با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. در حالی که درمانی برای اختلال بیش فعالی کودکان وجود ندارد، داروها و تغییرات شیوه زندگی می توانند در رفع علائم اختلال بیش فعالی در کودکان کمک کننده باشند.
