دیورتیکولا کیسه های کوچکی است که می تواند در دیواره مسیر گوارشی ایجاد شود. دیورتیکولا اغلب در بخش پایین روده بزرگ یعنی کولون ظاهر می شود. بروز دیورتیکولا مخصوصا بعد از 40 سالگی شایع می باشد اما به ندرت باعث ایجاد مشکل می گردد. برخی اوقات یک یا چند کیسه ملتهب یا عفونی می شود. این شرایط با نام دیورتیکولیت شناخته می شود. دیورتیکولیت درد شکمی شدید، تب، تهوع و تغییراتی در روند حرکات روده را به دنبال دارد. دیورتیکولیت در موارد خفیف با استراحت و ایجاد برخی تغییرات همچنین استفاده از آنتی بیوتیک ها قابل درمان است. درمان دیورتیکولیت در موارد شدید به انجام جراحی نیاز دارد.
در مورد پیش آگهی دیورتیکولیت باید عنوان داشت 30% بیماران به جراحی دیورتیکولیت نیاز خواهند داشت. 20 تا 35% بیماران به دیورتیکولیت راجعه دچار می شوند. نیمی از حملات تکراری طی یک سال و 90% از آنها طی 5 سال رخ می دهد. میزان مرگ در بین بیماران مبتلا به دیورتیکولیت که به جراخی اورژانسی نیاز دارند افزایش می یابد.
درمان دیورتیکولیت
درمان دیورتیکولیت بستگی به شدت علائم دیورتیکولیت دارد. اگر علائم دیورتیکولیت خفیف باشد درمان به طور خانگی انجام می شود و پزشک گزینه های زیر را توصیه خواهد کرد:
- آنتی بیوتیک به منظور درمان عفونت
- دنبال کردن رژیم غذایی مایع به مدت چند روز تا روده بهبود یابد. با بهبود علائم دیورتیکولیت می توانید غذاهای جامد را تدریجا به رژیم غذایی خود بیافزایید.
- ضد درد غیر نسخه ای مانند استامینوفن
این پروتوکل درمانی در 70 تا 100 درصد افراد مبتلا به دیورتیکولیت خفیف موثر می باشد.
اگر دیورتیکولیت با حمله حاد شدید همراه باشد، برای درمان دیورتیکولیت باید بستری شدن در بیمارستان را در نظر داشت. درمان دارویی دیورتیکولیت در بیمارستان مبتنی بر موارد زیر می باشد:
- آنتی بیوتیک های وریدی
- وارد کردن لوله به منظور تخلیه آبسه
جراحی دیورتیکولیت در موارد زیر ضروری خواهد بود:
- بروز عوارضی مانند پرفراژ، آبسه، فیستولا یا انسداد روده
- اپیزودهای متعددی از دیورتیکولیت
- اختلال در سیستم ایمنی
جراحی دیورتیکولیت به دو صورت انجام می شود:
- جراح بخش آسیب دیده روده را برداشته سپس بخش های سالم روده را دوباره به هم متصل می سازد. به این ترتیب حرکات روده به طور نرمالی انجام می شود. بسته به مقدار التهاب جراحی دیورتیکولیت می تواند به صورت باز یا لاپاراسکوپیک (فرم کم تهاجمی تر) انجام شود.
- در صورتیکه التهاب به قدری شدید باشد که نتوان کولون و رکتوم را دوباره به هم متصل ساخت، از colostomy استفاده می شود. در این شرایط استوما در دیواره شکم به بخش سالم کولون متصل می شود. ضایعات از طریق استوما وارد کیسه می شود. وقتی التهاب برطرف گردید استوما برداشته و روده دوباره به هم متصل می شود.
شش هفته بعد از درمان دیورتیکولیت پزشک انجام کولونوسکوپی را توصیه خواهد کرد. به نظر نمی رسد بین دیورتیکولیت و احتمال بروز سرطان رکتال و کولون ارتباطی وجود داشته باشد. اما با استفاده از کولونسکوپی می توان احتمال سرطان کولون را به عنوان عاملی در ایجاد علائم کنار گذاشت.
تصمیم گیری در مورد انجام جراحی بر اساس شرایط بیمار، تعداد حمله ها و عوارض ایجاد شده انجام خواهد شد. در برخی موارد افراد بعد از یک یا دو حمله بهبود می یابند.
