دروانا:

اسپلنکتومی چیست؟

طحال یک اندام است که درست در زیر دنده ها در طرف چپ شکم قرار گرفته است. این اندام در مقابله با عفونت کمک کننده است و مواد دفعی مانند سلول های خونی فرسوده یا آسیب دیده را از خون پاکسازی می کند. شایع ترین دلیل اسپلنکتومی درمان ترکیدگی طحال است که در اثر آسیب به شکم ایجاد می شود. اسپلنکتومی برای درمان شرایط دیگر مانند بزرگ شدن طحال که موجب ناراحتی می شود، برخی از اختلالات خونی، برخی سرطان ها، عفونت و کیست ها یا تومورهای غیر سرطانی انجام می شود.

عمل اسپلنکتومی عموما به کمک یک ابزار جراحی مجهز به دوربین انجام می گیرد که اسپلنکتومی لاپاروسکوپی نام دارد. در اسپلنکتومی لاپاروسکوپی شما می توانید همان روز به منزل باز گردید و برای ریکاوری کامل به دوهفته زمان نیاز دارید.

اسپلنکتومی: علت انجام

عمل اسپلنکتومی برای درمان بیماری ها و شرایط گوناگونی به کار می رود. در صورت وجود یکی از شرایط زیر پزشک عمل جراحی اسپلنکتومی را توصیه می کند:

• ترکیدگی طحال. اگر طحال در اثر آسیب شدید به شکم یا بزرگ شدن بترکد، ممکن است موجب خونریزی داخلی و حتی مرگ گردد که اسپلنکتومی برای پیشگیری از این عارضه انجام می شود.
• بزرگ شدن طحال. اسپلنکتومی برای رفع علائم بزرگ شدن طحال که شامل درد و احساس پری می باشد به کار می رود.
• اختلال خونی. اختلالات خونی که با عمل اسپلنکتومی درمان می شوند شامل ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک، پلی سیتمی ورا و تالاسمی می باشند. اما اسپلنکتومی عموما بعد از این که درمان های دیگر در کاهش علائم این اختلالات موثر نباشند انجام می شود.
• سرطان. سرطان هایی که با عمل جراحی اسپلنکتومی درمان می شوند شامل لوسمی لنفوسیتی حاد، لنفوم هوچکین، لنفوم غیر هوچکین و لوسمی سلول های مویی می باشند.
• عفونت. اگر عفونت شدید همراه با التهاب در طحال به درمان های دیگر پاسخ ندهد، اسپلنکتومی برای درمان این وضعیت به کار گرفته می شود.
• کیست یا تومور. کیست ها یا تومورهای غیر سرطانی در داخل طحال اگر بزرگ شده و یا برداشت کامل آن ها دشوار باشد، از عمل اسپلنکتومی استفاده می شود.

پزشک ممکن است اسپلنکتومی را به منظور تشخیص یک وضعیت انجام دهد خصوصا اگر طحال بزرگ شده باشد و علت مشخص نباشد.

اسپلنکتومی: عوارض

عمل اسپلنکتومی عموما روشی ایمن است. اما همانند هر جراحی دیگری، جراحی اسپلنکتومی نیز عوارضی به دنبال دارد. عوارض اسپلنکتومی عبارتند از:

• خونریزی
• لخته های خونی
• عفونت
• آسیب به اندام های مجاور شامل معده، پانکراس و کولون

خطر طولانی مدت عفونت

بعد از برداشت طحال، شما مستعد ابتلا به عفونت های خطرناک می شوید. پزشک دریافت واکسن های پنومومی، آنفلوانزا و هموفیلوس آنفلوانزا نوع بی را توصیه می کند.

اسپلنکتومی: قبل از جراحی

درست قبل از عمل جراحی اسپلنکتومی، شما تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرید. متخصص بیهوشی یک داروی بیهوشی استنشاقی را از طریق ماسک یا داروی مایع را از طریق تزریق وریدی به شما می دهد. تیم جراحی ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن را در طول جراحی اسپلنکتومی اندازه گیری می کنند.

اسپلنکتومی: در طول جراحی

بعد از بیهوشی، جراح اسپلنکتومی را به صورت اسپلنکتومی لاپاروسکوپی یا اسپلنکتومی باز آغاز می کند. روش مورد استفاده به اندازه طحال بستگی دارد. زمانی که طحال بزرگ شده است جراحی اسپلنکتومی باز را برای برداشت آن انتخاب می کند.

• اسپلنکتومی لاپاروسکوپی. در این نوع جراحی، جراح چهار شکاف کوچک در شکم ایجاد می کند. سپس یک لوله مجهز به دوربین را از طریق یکی از برش ها وارد شکم شما می کند. جراح تصاویر ایجاد شده را در صفحه نمایشگر مشاهده می کند و طحال را به کمک ابزارهای جراحی که از طریق سه برش دیگر وارد شکم شده اند برمی دارد. در پایان اسپلنکتومی لاپاروسکوپی، برش ها با بخیه بسته می شوند.

اسپلنکتومی لاپاروسکوپی برای همه افراد مناسب نیست. ترکیدگی طحال معمولا به اسپلنکتومی باز نیاز دارد. در برخی موارد، جراح ممکن است کار خود را به صورت لاپاروسکوپی آغاز کند اما در طول جراحی به دلیل بافت اسکار جراحی قبلی یا سایر عواقب، جراحی را به صورت باز به پایان برساند.

• اسپلنکتومی باز. در این روش برای برداشت طحال، جراح یک برش در وسط شکم ایجاد کرده و برای دسترسی به طحال عضلات و سایر بافت ها را کنار می زند. سپس جراح طحال را برداشته و برش ایجاد شده را بخیه می کند.

اسپلنکتومی: بعد از جراحی

در بیمارستان. بعد از عمل جراحی اسپلنکتومی، شما به اتاق ریکاوری منتقل می شوید. در صورتی که اسپلنکتومی لاپاروسکوپی انجام شود، شما همان روز یا روز بعد به منزل می روید. در صورت جراحی باز، شما بعد از دو تا شش روز به منزل بازمی گردید.

بعد از رفتن به منزل. در مورد زمان بازگشت به فعالیت های روزمره بعد از عمل جراحی اسپلنکتومی با پزشک مشورت نمایید. اگر اسپلنکتومی لاپاروسکوپی انجام شده است، این زمان دو هفته خواهد بود و در جراحی باز به شش هفته می رسد.