دروانا:

گواتر ساده چیست؟

بیماری گواتر ساده بزرگ شدن غیر طبیعی غده تیروئید است. گواتر ساده معمولا یک تومور یا سرطان نیست. تیروئید یک غده کوچک پروانه ای شکل در پایه گردن زیر حنجره است. در حالی که گواتر ساده معمولا بدون درد است، گواتر ساده بزرگ می تواند موجب سرفه شده و بلع یا تنفس را با مشکل روبه رو کند. اگر هر گونه تورم در جلوی گردن و یا هر یک از علائم گواتر ساده را احساس کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. استفاده از نمک یددار از بروز بیماری گواتر ساده پیشگیری می کند.

گواتر ساده: علل

غده تیروئید یک اندام مهم در سیستم اندوکرین است. این غده هورمون هایی را تولید می کند که مسیری که سلول های بدن از طریق آن تولید انرژی می کنند را تحت تاثیر قرار می دهند. این فرآیند متابولیسم نام دارد.

کمبود ید شایع ترین علت گواتر ساده تیروئید است. بدن برای تولید هورمون های تیروئیدی به ید نیاز دارد. اگر شما ید کافی را از رژیم غذایی خود دریافت نکنید، تیروئید برای جذب تمام ید موجود بیشتر کار کرده و بزرگ می شود تا به مقدار ید مناسب دست یابد. بنابراین، بیماری گواتر ساده می تواند نشانه ای از این باشد که تیروئید نمی تواند هورمون های تیروئیدی کافی را تولید کند. استفاده از نمک یددار از بروز کمبود ید در رژیم غذایی و در نتیجه بروز گواتر ساده پیشگیری می کند.

سایر علل بیماری گواتر ساده عبارتند از:

• حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید (مشکل خودایمنی)
• مصرف داروهای خاص (لیتیوم، آمیودارون)
• عفونت ها
• سیگار کشیدن
• برخی مواد خوراکی (سویا، بادام زمینی، سبزیجات خانواده بروکلی و کلم)
• گواتر ساده ناشی از ندول سمی؛ حالتی که در آن تیروئید یک یا تعداد بیشتری از توده های گرد کوچک را در داخل خود دارد که موجب تولید بیشتر هورمون های تیروئیدی می شوند.

گواتر ساده تیروئید اغلب در افراد زیر بروز می کند:

• افراد بالای 40 سال
• افرادی با سابقه خانوادگی گواتر ساده
• خانم ها

گواتر ساده: علائم

بزرگ شدن تیروئید از مهم ترین علائم گواتر ساده است. این تغییر سایز ممکن است در اثر یک ندول کوچک تا توده بزرگ در جلوی گردن باشد. برخی افراد مبتلا به بیماری گواتر ساده ممکن است علائم بیش فعالی تیروئید را نشان دهند. در موارد نادر، بزرگ شدن تیروئید فشاری را بر نای و مری وارد می کند که این مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت:

• مشکلات تنفسی (گواتر ساده بسیار بزرگ) خصوصا زمانی که به صورت افقی قرار گرفته است
• سرفه
• خشونت صدا
• مشکل در بلع خصوصا بلع غذاهای جامد
• درد در ناحیه غده تیروئید

گواتر ساده: تست ها و معاینات

پزشک برای تشخیص گواتر ساده تیروئید، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. این معاینه شامل لمس گردن برای بررسی وجود تورم است. اگر گواتر ساده بسیار بزرگ باشد، شما ممکن است در وریدهای گردن خود احساس فشار داشته باشید. در نتیجه، زمانی که پزشک از شما می خواهد که بازوهای خود را به سمت سر بالا بیاورید، شما احساس سرگیجه می کنید.

آزمایش های خون نیز با ارزیابی عملکرد تیروئید در تشخیص بیماری گواتر ساده کمک کننده هستند:

• تیروکسین آزاد (T4)
• هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)

تست هایی که به منظور بررسی نواحی غیر طبیعی و سرطانی در غده تیروئید شامل موارد زیر هستند:

• اسکن تیروئید
• سونوگرافی از غده تیروئید

اگر در روند تشخیص گواتر ساده تیروئید ندول یافت شود، برای بررسی سرطان تیروئید، یک نمونه برداری از غده انجام می گیرد.

گواتر ساده: درمان

تنها در صورتی که شما دچار علائم شوید، درمان گواتر ساده انجام می گیرد. درمان گواتر ساده تیروئید شامل موارد زیر می باشد:

• قرص های جایگزین هورمون تیروئید اگر گواتر ساده در اثر پرکاری تیروئید ایجاد شده باشد.
• دوز کم ید یا محلول پتاسیم یدید اگر گواتر ساده تیروئید در اثر کمبود ید ایجاد شده باشد.
• استفاده از ید رادیواکتیو برای جمع کردن غده اگر تیروئید مقدار زیادی از هورمون های تیروئیدی را تولید می کند.
• انجام جراحی (تیروئیدکتومی) به منظور برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید

یک گواتر ساده تیروئید ممکن است به خودی خود برطرف شود و یا اندازه آن بزرگ تر گردد. در طول زمان، غده تیروئید ممکن است تولید مقدار کافی هورمون های تیروئیدی را متوقف سازد. این وضعیت هایپوتیروئیدیسم نامیده می شود. در برخی موارد، گواتر ساده سمی شده و به تنهایی هورمون های تیروئیدی تولید می کند. این موجب افزایش سطح هورمون های تیروئیدی شده که هایپرتیروئیدیسم نام می گیرد. این شرایط ناشی از گواتر ساده تیروئید هر یک راه هایی را برای درمان دارند.