دروانا:

کم کاری هیپوفیز چیست؟

کم کاری هیپوفیز یک اختلال نادر است که در آن غده هیپوفیز نمی تواند یکی یا تعداد بیشتری از هورمون های خود را تولید کند و یا میزان کافی از آن ها را تولید نمی کند.

غده هیپوفیز یک غده لوبیایی شکل است که در پایه مغز پشت بینی و بین گوش ها قرار گرفته است. بر خلاف سایز آن، این غده هورمون هایی را ترشح می کند که تقریبا تمام قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. در کم کاری هیپوفیز، میزان کمی از یک یا چند هورمون هیپوفیزی دارید. این کمبود می تواند عملکرد های طبیعی بدن مانند رشد، فشار خون و تولید مثل را تحت تاثیر قرار می دهد. برای درمان کم کاری هیپوفیز باید تمام عمر خود دارو مصرف کنید اما علائم کم کاری هیپوفیز قابل کنترل هستند.

کم کاری هیپوفیز: تشخیص

اگر پزشک به کم کاری هیپوفیز مشکوک باشد، چند آزمایش برای سنجش سطح هورمون های مختلف در بدن انجام می دهد. همچنین اگر شما اخیرا ضربه به سرتان وارد شده و یا تحت پرتو درمانی قرار گرفته اید که ممکن است خطر وارد آمدن آسیب به غده هیپوفیز را افزایش دهند، پزشک کم کاری هیپوفیز را بررسی می کند. تست هایی که پزشک برای تشخیص کم کاری هیپوفیز انجام می دهد شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش خون. این آزمایش کمبود سطح هورمون ها در اثر نارسایی هیپوفیز را مشخص می کنند. برای مثال، آزمایش خون سطح پایین هورمون های تیروئید، آدرنال یا هورمون های جنسی را مشخص می کند.
• تست های تحریکی یا دینامیک. برای انجام این تست ها برای تشخیص کم کاری هیپوفیز پزشک شما را به یک کلینیک تخصصی اندوکرین ارجاع می دهد که ترشح هورمون در بدن شما را بعد از مصرف داروهایی خاص که تولید هورمون را تحریک می کنند اندازه گیری می نماید.
• تصویربرداری از مغز. ام آر آی از مغز می تواند در تشخیص تومور هیپوفیز یا سایر اختلالات ساختاری که موجب کم کاری هیپوفیز شده اند کمک کند.
• تست های بینایی. این تست ها برای تشخیص کم کاری هیپوفیز ایجاد کننده اختلال بینایی، در اثر رشد تومور هیپوفیزی است.

کم کاری هیپوفیز: درمان

درمان موفقیت آمیز علت زمینه ای کم کاری هیپوفیز موجب ریکاوری کامل یا جزئی عملکرد طبیعی بدن شما تحت تاثیر هورمون های هیپوفیز می شود. درمان کم کاری هیپوفیز در ابتدا به کمک تجویز هورمون های مناسب انجام می گیرد. این داروها برای درمان کم کاری هیپوفیز درمان جایگزین نام می گیرند؛ زیرا دوز آن ها با مقدار هورمون هیپوفیزی که به طور طبیعی در بدن بیمار تولید می شود تعیین می گردد. درمان کم کاری هیپوفیز در تمام طول عمر ادامه می یابد.

در صورتی که درمان کم کاری هیپوفیز برای تومور انجام گیرد شامل جراحی و برداشتن توده می باشد. در برخی موارد، پزشکان ممکن است پرتو درمانی را برای کم کاری هیپوفیز ناشی از تومور تجویز کنند.

داروهای جایگزین هورمونی برای درمان کم کاری هیپوفیز شامل موارد زیر هستند:

• کورتیکواستروئیدها. این داروها برای درمان کم کاری هیپوفیز مانند هیدروکورتیزون یا پردنیزون، جایگزین هورمون های آدرنال می گردد که در اثر کمبود هورمون آدرنوکورتیکوتروفیک ایجاد شده است.
• لووتیروکسین. این دارو افت سطح هورمون تیروئیدی که در اثر کم کاری هیپوفیز ایجاد شده است را جبران می کند.
• هورمون های جنسی. این هورمون ها شامل تستوسترون در مردان و استروژن یا ترکیبی از استروژن و پروژسترون در زنان می باشند. تستوسترون از طریق پوست به کمک پچ یا ژل و یا تزریق استفاده می شوند. جایگزینی هورمون های زنانه با دریافت قرص، ژل و پچ به منظور درمان کم کاری هیپوفیز انجام می گیرد.
• هورمون رشد. یا سوماتروپین به صورت تزریق زیر جلدی دریافت می شود. این هورمون رشد را افزایش می دهد بنابراین موجب رشد قدی طبیعی در کودکان می شود. بزرگسالانی که در اثر کم کاری هیپوفیز دچار کمبود هورمون رشد می شوند معمولا جایگزینی هورمون رشد را برای درمان دریافت می کنند و اما قد آن ها افزایش نمی یابد.
• اگر شما در اثر کم کاری هیپوفیز دچار ناباروری شده اید، هورمون های جنسی LH و FSH به صورت تزریقی دریافت شده و با تحریک تخمک گذاری در خانم ها و تولید اسپرم در آقایان به درمان ناباروری ناشی از کم کاری هیپوفیز کمک می کنند.

درمان کم کاری هیپوفیز: نظارت و تنظیم

پزشک فوق تخصص غدد ممکن است برای اطمینان ار دریافت میزان کافی درمان و نه بیشتر، سطح این هورمون ها را اندازه گیری کند. اگر شما در اثر کم کاری هیپوفیز دچار بیماری شدید و یا استرس فیزیکی شوید، پزشک دوز کورتیکواستروئیدها را برای درمان کم کاری هیپوفیز تنظیم می کند. در طول این زمان، بدن به طور معمول هورمون کورتیزول زیادی تولید می کند. در صورتی که به آنفلوانزا، اسهال یا استفراغ دچار هستید و یا روش های جراحی یا دندانپزشکی انجام داده اید، باید تنظیم دوز انجام گیرد. تنظیم دوز در روند درمان کم کاری هیپوفیز همچنین در دوران بارداری یا تغییرات چشمگیر در وزن ضرورت دارد. ممکن است به انجام دوره ای ام آر آی یا سی تی اسکن برای بررسی تومور هیپوفیز یا سایر بیماری هایی که موجب کم کاری هیپوفیز شده اند، نیاز داشته باشید.