سندرم هایپراسمولار چیست؟
سندرم هایپراسمولار دیابتی یک وضعیت جدی است که در اثر بالا بودن بیش از حد سطح قند خون ایجاد می شود. سندرم هایپراسمولار دیابتی اغلب در افرادی اتفاق می افتد که به دیابت نوع دو مبتلا هستند. این سندرم عموما با یک بیماری یا عفونت آغاز می شود. در نتیجه در سندرم هایپراسمولار دیابتی، بدن برای رهایی از قند خون اضافی آن را به داخل ادرار وارد می کند. عدم درمان سندرم هایپراسمولار دیابتی می تواند منجر به کم آبی کشنده گردد. مراجعه سریع به مراقبت های اورژانس برای درمان سندرم هایپراسمولار دیابتی ضروری است.
سندرم هایپراسمولار دیابتی: علائم
سندر هایپراسمولار دیابتی ممکن است در طول چند روز یا هفته ایجاد شود. نشانه ها و علائم سندرم هایپراسمولار دیابتی عبارتند از:
- سطح قند خون 600 میلی گرم بر دسی لیتر
- تشنگی بیش از حد
- خشکی دهان
- افزایش دفعات و میزان ادرار
- خشکی پوست
- تب
- خواب آلودگی، سرگیجه
- توهم
- از دست دادن بینایی
- حملات تشنجی
- کما
سندرم هایپراسمولار دیابتی: چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سطح قند خون شما به طور مداوم بالاتر از محدوده ای است که پزشک برای شما تعیین کرده است و یا اگر شما نشانه ها و علائم سندرم هایپراسمولار دیابتی را دارید مانند تشنگی زیاد، افزایش ادرار کردن، خشکی پوست، خشکی دهان و تب، به پزشک مراجعه کنید.
به مراقبت های اورژانس مراجعه کنید اگر:
- سطح قند خون شما 400 میلی گرم بر دسی لیتر یا بالاتر است و علی رغم دنبال کردن رژیم درمانی توصیه شده، پایین نمی آید. زمانی که سطح قند خون شما به اندازه ای بالا است که می تواند منجر به سندرم هایپراسمولار دیابتی شود، منتظر نمانید و سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
- دچار سرگیجه، تغییراتی در بینایی و یا سایر علائم کم آبی بدن شده اید.
سندرم هایپراسمولار دیابتی: علل
سندرم هایپراسمولار دیابتی تحت تاثیر عوامل زیر ایجاد می شود:
- بیماری یا عفونت
- دنبال نکردن برنامه درمانی دیابت یا برنامه درمانی ناکافی برای دیابت
- برخی داروها همچون قرص های آب (دیورتیک ها)
در برخی مواقع دیابت تشخیص داده نشده می تواند منجر به سندرم هایپراسمولار دیابتی گردد.
سندرم هایپراسمولار دیابتی: فاکتورهای خطر
در شرایط زیر خطر ابتلا به سندرم هایپراسمولار دیابتی افزایش می یابد:
- ابتلا به دیابت نوع دو؛ اگر شما قند خون خود را بررسی نمی کنید و یا از دیابت نوع دو در خود مطلع نیستید، در معرض خطر سندرم هایپراسمولار دیابتی قرار دارید.
- سن بالا تر از 65 سال
- داشتن بیماری مزمن دیگر مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیوی
- داشتن عفونت هایی چون پنومونی، عفونت مجاری ادراری یا ویروسی که موجب افزایش سطح قند خون می شود.
- مصرف داروهایی چون کورتیکواستروئیدها (پردنیزون)، دیورتیک ها (هیدروکلروتیازید و کلرتالیدون) و داروی ضد صرع فنیتوئین
سندرم هایپراسمولار دیابتی: عوارض
سندرم هایپراسمولار دیابتی عوارض زیر به دنبال خواهد داشت:
- تشنج
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- کما
بدون درمان سندرم هایپراسمولار دیابتی، این سندرم کشنده خواهد بود.
سندرم هایپراسمولار دیابتی: پیشگیری
کنترل مناسب دیابت در طول روز می تواند در پیشگیری از سندرم هایپراسمولار دیابتی کمک کننده باشد.
- تشخیص علائم قند خون بالا. از علائم هشداری قند خون بالا و همچنین موقعیت هایی که شما را در معرض خطر سندرم هایپراسمولار دیابتی قرار می دهند مانند بیماری یا عفونت، آگاه باشید.
- بررسی سطح قند خون. اندازه گیری سطح قند خون کم می کند تا این سطح در محدود مورد نظر باقی مانده و شما از بالا بودن آن آگاه باشید. در مورد تعدد دفعات اندازه گیری قند خون برای پیشگیری از سندرم هایپراسمولار دیابتی با پزشک مشورت کنید. زمانی که بیمار هستید این تعداد باید افزایش یابد.
- خوردن مایعات بیشتر هنگام بیماری. برای پیشگیری از سندرم هایپراسمولار دیابتی، هر ساعت یک لیوان نوشیدنی بدون کافئین و الکل بنوشید.
- پیگیری برنامه درمانی دیابت. غذاهای مغذی میل کنید، داروهای دیابت را طبق دستور پزشک مصرف نمایید و به طور منظم ورزش کنید.
- آموزش علائم سندرم هایپراسمولار دیابتی به نزدیکان. افرادی را که زمان زیادی با آن ها می گذرانید از نشانه ها و علائم سندرم هایپراسمولار دیابتی آگاه سازید. در این صورت آن ها می توانند شما را در این شرایط به مراقبت های اورژانس برسانند.
- استفاده از دستبند یا گردنبند شناسایی پزشکی. اگر شما ناهشیار هستید، این ابزار دیگران همچون پرسنل اورژانس را از وضعیت شما آگاه می سازند.
- پیگیری برنامه واکسیناسیون. واکسن آنفلوانزا را سالانه دریافت کنید و در مورد نیاز خود به واکسن پنومونی که شما را در برابر برخی از انواع پنومونی ایمنی می کند، با پزشک مشورت نمایید.
سندرم هایپراسمولار دیابتی: درمان
درمان سندرم هایپراسمولار دیابتی در اولین فرصت، می تواند ظرف چند ساعت وضعیت را بهبود بخشد. درمان سندرم هایپراسمولار دیابتی معمولا شامل موارد زیر است:
- تزریق مایعات وریدی برای مقابله با کم آبی بدن
- تزریق انسولین وریدی برای پایین آوردن سطح قند خون
- تزریق پتاسیم وریدی و گاها جایگزینی سدیم فسفات برای کمک به عملکرد صحیح سلول ها
اگر شما به یک عفونت یا بیماری زمینه ای مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیوی دچار هستید، درمان این بیماری ها در درمان سندرم هایپراسمولار دیابتی کمک کننده است.