نام ژنریک:

• گلوکاگون

نام لاتین:

• Glucagon

نام تجاری:

• ®Glucagen

گروه دارویی- درمانی:

• هورمون پلی پپتیدی
• افزایش دهنده گلوکز خون، داروی تشخیصی

طبقه بندی در بارداری:

• گروه B

اشکال دارویی:

• پودر تزریقی (ویال گلوکاگون): یک میلی گرم بر میلی لیتر

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• آمپول گلوکاگون در هنگام کما با هیپوگلایسمی شدید ناشی از تزریق انسولین (کمای انسولین) تزریق می شود:

تزریق گلوکاگون در بالغین:

0.5 تا 1 میلی گرم تزریق گلوکاگون به صورت زیرجلدی، وریدی یا عضلانی تا یک ساعت بعد از کما، در صورت نیاز هر 15 دقیقه باید تکرار شود. در صورت کمای عمیق استفاده از گلوکز 10 تا 50 درصد برای واکنش سریع تر توصیه می شود.

• داروی گلوکاگون یک داروی تشخیصی در معاینات رادیوگرافیک معده، دوازدهه و روده کوچک نیز می باشد زیرا با کاهش حرکات روده و سایر قسمت های لوله گوارشی، اندوسکوپی را تسهیل می کند:

0.25 تا 2 میلی گرم گلوکاگون به فرم تزریقی وریدی یا عضلانی

مکانیسم اثر:

• گلوکاگون با تحریک آدنیلات سیکلاز باعث افزایش cAMP می شود و گلیکوژن کبدی را به گلوکز تبدیل می کند. هم چنین باعث انبساط عضلات صاف گوارشی می شود. اثرات اینوتروپیک و کرونوتروپیک مثبت دارد.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر گلوکاگون 3 تا 10 دقیقه است.
• گلوکاگون دفع کلیوی دارد.

نکات با اهمیت:

• آمپول گلوکاگون چیست؟ آمپول گلوکاگون در شوک های هایپوگلیسمی استفاده می شود که برای نوع شوک ها که بر اثر تزریق انسولین ممکن است ایجاد شود، آمپول گلوکاگون بهترین درمان محسوب می شود.
• واکنش درمانی مناسب داروی گلوکاگون شامل افزایش قند خون می باشد.
• گلوکاگون یک داروی یخچالی است و گاهی به بعضی از بیماران دیابتی که روزانه انسولین مصرف می کنند توصیه می شود در منزل آمپول گلوکاگون داشته باشند.
• از داروی گلوکاگون زمانی استفاده می شود که استفاده از گلوکز بهرشکل مقدور نباشد. گلوکاگون در درمان همه انواع هایپوگلیسمی که در آنها ذخیره گلیکوژن کبدی کافی است کاربرد دارد؛ از اینرو در درمان هایپوگلیسمی ناشی از بی غذایی یا نارسایی آدرنال نقشی ندارد.

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید
• فئوکروموسیتوم
• تومور انسولینما

موارد احتیاط:

• دیابت شیرین

تداخلات دارویی:

• گلوکاگون اثر داروهای ضد انعقادی را افزایش می دهد.
• اپی نفرین اثرات گلوکاگون را تشدید می کند.
• فنی توئین ممکن است رهاسازی انسولین توسط گلوکاگون را مهار کند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی گلوکاگون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• GI: تهوع و استفراغ
• Other: هایپوتانسیون، هیپوکالمی، برونکواسپاسم، تنگی نفس، آنافیلاکسی

مصرف در بارداری و شیردهی:

•  گلوکاگون در بارداری جز گروه B می باشد. مطالعه کافی در خانم های باردار انجام نگرفته است. گلوکاگون در بارداری باید با احتیاط تجویز شود.
• گلوکاگون در شیردهی باید با احتیاط تجویز شود. مشخص نیست که دارو در شیر مادر وارد شود.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• برای رقیق کردن محلول گلوکاگون از حلال اختصاصی یا DW5% استفاده کنید، با NS رسوب می دهد.
• قبل و بعد از استفاده از گلوکاگون قند خون را بررسی کنید.
• پس از پایان کما و برگشت هوشیاری به بیمار کربوهیدرات خوراکی بدهید.
• گلوکاگون فقط در شرایط اورژانسی استفاده می شود.
• استفاده از گلوکاگون در کودکان برای درمان هایپوگایسمی کودکان موثر و بی خطر است.

توجهات بیمار - خانواده:

• علائم هایپوگلایسمی و هایپرگلایسمی را بشناسید و گزارش دهید.
• رژیم غذایی و دستورات پزشک را اجرا کنید.

شرایط نگهداری دارو:

• قبل از افزودن حلال ویال گلوکاگون را می توان در دمای اتاق نگهداری کرد، اما بعد از حل کردن سریعا باید استفاده شود و اضافه دارو دور ریخته شود.