تعریف:
سندرم شوک سمی1 که به صورت تب، راش های اریتماتو، افت فشارخون، اسهال و در موارد شدید نارسایی کلیوی ناشی از اندوتوکسین استافیلوکوک اورئوس و رها شدن آن در سیستم گردش خون، تظاهر می یابد.
اتیولوژی:
استافیلوکوک اورئوس سبب تولید توکسین سندرم شوک سمی (TSST:1) می شود که این توکسین خود سبب رها سازی برادی کینین، فاکتور نکروز کننده تومور و سایر مارکرهای پاسخ بیولوژیکی خواهد شد و این عوامل ایجاد علایم سیستمیک خواهند کرد.
ریسک فاکتورها:
- تامپون های با قابلیت جذب بالا
- کاهش تعداد دفعات تعویض تامپون
- استفاده شبانه از تامپون
اپیدمیولوژی:
نادر است و در انگلستان در کمتر از 1 مورد از هر 25000 نفر که از تامپون استفاده می کنند، دیده می شود.
شرح حال:
شروع ناگهانی تب بالای 39 درجه، درد عضلانی، ضعف، راش، استفراغ، اسهال، گلودرد و سردرد در اغلب موارد در روزهای دوم تا چهارم قاعدگی تظاهر می یابد.
معاینه بالینی:
معاینه عمومی: شوک (سپسیس)، راش ادماتو و اریتماتو مشابه با راش آفتاب سوختگی، پوسته ریزی در کف دست ها و پاها (1 تا 2 هفته پس از شروع علایم).
معاینه لگن: دوران قاعدگی، شواهد استفاده از تامپون.
پاتولوژی:
استافیلوکوک اورئوس یک ارگانیسم هوازی گرم مثبت است که از لحاظ میکروسکوپی به صورت کوکسی های گرم مثبت بنفش رنگ به صورت خوشه ای و دسته ای دیده می شود و تست کوآگولاز مثبت دارد. پس از کشت در محیط آگار خونی، کلنی های سفید و کرم رنگ را می توان مشاهده کرد.
ارزیابی ها:
آزمایشات خون: FBC (بالا بودن شمارش گلبول های سفید، کاهش تعداد پلاکت ها) U&E، تست های عملکردی کبد (افزاش آنزیم ها)، بالا بودن سطوح BR سرم، بالا رفتن کراتین فسفوکیناز، کشت خون در سه نوبت
سایر روش های ارزیابی: HSV و کشت از تامپون.
درمان:
بیماران دچار شوک را احیاء کنید. درمان محافظتی نظیر دیالیز در موارد نارسایی کلیوی، کلوکساسیلین داخل وریدی.
عوارض:
- شوک سپتیک
- نارسایی اعضاء
- انعقاد داخل عروقی منتشر
- سندرم دیسترس تنفسی بالغین
پیش آگهی:
عود ممکن است در قاعدگی های بعدی دیده شود و به همین جهت باید توصیه کرد که تا زمان حذف شدن استافیلوکوک اورئوس از مجرای تناسلی از تامپون استفاده نشود.
1-Toxic Shock syndrome
- کتاب: مروری سریع بر بیماری های زنان و مامایی
- نوشته: میشا داتا، لوئیس رندال، نانومی هولمز
- ترجمه: دکتر سارا آرین مهر
- زیر نظر: دکتر فاطمه قائم مقامی ( استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران)