تعریف:

جداشدگی کامل و یا نسبی یک جفت طبیعی، قبل از زایمان جنین.

اتیولوژی:

95 درصد از موارد ناشناخته است.

سایر علل:

• تروما (نظیر چرخش خارجی سر، تصادف در جاده، تروما به رحم)
• کوتاه بودن بند ناف
• کاهش ناگهانی در سایز رحم (نظیر پاره شدن پرده‌ها در موارد پلی هیدرآمنیوس)

ریسک فاکتور‌ها:

• هیپرتانسیون (پره‌اکلامپسی، هیپرتانسیون اولیه)
• سابقه قبلی
• سن بالا
• پلی هیدرآمنیوس
• بارداری دوقلو
• اختلالات انعقادی
• فیبروئید
• سیگار
• بالا بودن آلفافیتوپروتئین در غیاب اختلال جنینی

اپیدمیولوژی:

1 مورد در هر 200 بارداری، دیده می شود.

شرح حال:

• درد شکم و کمر (درد مداوم و شدید به ویژه در اطراف رحم)
• انقباضات رحمی
• خون ریزی واژینال (خون ریزی قرمز تیره و سنگین، که در موارد دکولمان مخفی دیده نمی شود)
• سنکوپ

معاینه بالینی:

معاینه عمومی: شوک،ممکن است متناسب با شدت خون ریزی نباشد، DIC، خون ریزی بسیار شدید، پتشی.

معاینه شکم: معاینه رحم: تندرنس و انقباضات رحمی، سفت شدگی رحم (رحم مانند چوب سفت می شود). دشواری در لمس جنین و سمع ضربان قلب جنین.

معاینه لگن: توشه‌ء واژینال، هرگز تا زمانی که وجود دکولمان رد نشده است، نباید انجام شود.

پاتولوژی:

سیکل معیوب: خون ریزی از سینوس وریدی مادر، سبب ایجاد لخته در پشت جفت می شود، که خود منجر به جدا شدن قسمتی از جفت خواهد شد و خون ریزی را تشدید خواهد کرد، که از محل لخته اولیه گسترش یافته و منجر به جداشدگی بیشتر جفت می شود. خون ممکن است:

1. بین میومتر و پرده‌ها تجمع یابد.
2. وارد مایع آمنیوتیک شود (مایع آمنیوتیک خونی)
3. به درون میومتر نفود کند (ظاهر رحم به شکل کبود و چروک خورده در می آید: رحم Couvelaire).

تجمع خون در دو قسمت اخیر، سبب ایجاد دکولمان مخفی (در 25 درصد از موارد)، خواهد شد، به ویژه در صورتی که لبه‌های جفت و یا پرده‌ها، متصل به رحم باقی بمانند و یا سر جنین، در تماس نزدیکی با سگمان تحتانی رحم قرار داشته باشد. ترومبوپلاستین‌های رها شده از جفت آسیب دیده و افزایش تجمع فاکتور‌های انعقادی و پلاکت‌ها، می توانند ایجاد انعقاد منتشر داخل عروقی (DIC) کنند.

ارزیابی‌ها:

آزمایشات خون: FBC (کاهش هموگلوبین)، آزمایشات انعقادی، U&E، رزرو خون به میزان 6 واحد، تست Kleihauer (خون ریزی مادر به جنین).

سایر روش‌ها: CTG(برای بررسی قابل حیات بودن جنین)، سونوگرافی (جهت رد وجود جفت سرراهی).

درمان:

درمان اولیه: بستری در بیمارستان و احیاء. برطرف کردن نقایص انعقادی (تزریق FFP و پلاکت)، کاتتریزاسیون و ثبت برون ده ادراری. مسکن (اپیوئید‌ها)، از انجام بیهوشی اپیدورال خودداری کنید، زیرا خطر اختلالات انعقادی را افزایش می دهد. تجویز آنتی Rh در زنان Rh منفی.

زایمان: دکولمان خفیف(کمتر از 500 سی سی خون ریزی، بدون عوارض مادری جنینی، بدون وجود لخته در خلف جفت در سونوگرافی): در زیر 37 هفته، استروئید‌ها تجویز شده و برای مدت 5 روز، مادر را زیر نظر می گیریم، در صورت عدم وجود خون ریزی، مادر را مرخص می کنیم.

در بیش از 37 هفته: القاء زایمان و یا سزارین. درموارد دکولمان متوسط تا شدید: در صورتی که جنین زنده و تحت دیسترس باشد، سزارین اورژانس باید انجام شود. در صورتی که جنین زنده ولی تحت دیسترس نباشد، آمنیوتومی و زایمان واژینال و یا سزارین باید انجام شود. در صورتی که جنین مرده باشد، آمنیوتومی و زایمان وازینال و زایمان سزارین، در موارد خون ریزی شدید انجام می شوند.

پس از زایمان: ارزیابی از نظر خون ریزی پس از زایمان.

عوارض: انعقاد منتشر داخل عروقی، نارسایی کلیوی، مرگ مادر و یا جنین، سندرم شیهان²، خون ریزی پس از زایمان.

پیش آگهی:

مرگ و میر جنین، در 30 درصد و مرگ مادر، در 5/0 درصد از موارد، دیده می شود.