تعریف:
عفونت مجرای تناسلی فوقانی و یا عفونت نوزادی ناشی از استرپتوکوکهای بتاهمولیتیک¹ خانوادهء A ( استرپتوکوک ²) و یا B ( استرپتوکوک آگالاکتیا³).
اتیولوژی:
گروه A: انتقال از طریق ذرات تنفسی و یا از طریق تماس مستقیم پوستی ( از مادر).
گروه B: باکتریهای کومنسال، اغلب در طی دوران بارداری در واژن کلونیزه می شوند.
عفونت رحمی و یا کوریو آمنیونیت: عفونت بالارو به دنبال پارگی پردهها.
سپسیس پس از زایمان: عفونت صعودی و انتشار باکتریها از طریق محل جفت و یا زخمهای مجرای تناسلی.
عفونت نوزادی (تنها در گروه B دیده می شود): در طی عبور از کانال زایمانی آلوده.
ریسک فاکتورها:
وضعیت اجتماعی- اقتصادی پایین، تعداد زایمانهای کم.
سپسیس پس از زایمان: زایمان به روش سزارین،PROM، زایمان طول کشیده، زایمان به وسیلهء ابزار، محصولات باقیماندهء زایمان.
عفونت نوزادی: زایمان زودرس، پارگی زودرس پردهها (PROM) و IUGR، آسفیکسی در زمان تولد.
اپیدمیولوژی:
گروه A: کمتر از یک درصد از موارد عفونت تناسلی در طی دوران بارداری.
گروه B: در حدود 5 تا 20 درصد از زنان دیده می شود. عفونت نوزادی: 5/0 تا 1 درصد از کودکان، از طریق کانال زایمانی، کلونیزه با بکتری، آلوده می شوند.
سپسیس پس از زایمان: ضعف، سردرد، تب، لرز، احساس ناراحتی در شکم، درد پشت، خونریزی واژینال، استفراغ، اسهال، لوشیای⁴ شدید و آزاردهنده .
عفونت نوزادی: تب، تحریک پذیری، اختلال در غذا خوردن، استفراغ، بدن علامت.
معاینه بالینی:
سپسیس پس از زایمان: تب، تاکی کاردی، رحم بزرگ و تندر و دردناک، علایم و نشانههای تحریک پریتوئن.
عفونت نوزادی: شروع زودرس (در طی چندین ساعت)، تحریک پذیری، تاکیپنه، آپنه، تشنج، علایم دیسترس تنفسی، کلاپس گردش خون،DIC. شروع تاخیری و دیررس (طی 1 تا 4 هفته): بدون علامت، علایم و نشانههای مننژیت.
پاتولوژی:
سپسیس پس از زایمان: عفونت رحم، باکتریمی.
عفونت نوزادی: باکتریمی، عفونت باکتریال ریهها و یا ممنژ و سایر اعضاء.
بررسیها:
آزمایشات خون (مادر و نوزاد): FBC، U&E، کشت (در موارد عفونتهای شدید).
سایر آزمایشات: سواب واژینال- کشت (در موارد بارداری عارضهدار، سابقه زایمان زودرس قبلی، پاره شدن طولانی مدت پردهها)، نمونهء مایع آمنیوتیک و کشت (در موارد PROM).
درمان:
عفونتهای گروه A: بیمار را قرنطینه کنید، پنی سیلین بنزیل وریدی، ویا آموکسی سیلین خوراکی ( در موارد عفونتهای خفیفتر).
عفونتهای گروه B: زایمان سریع ( در موارد PROM)، سپسیس در طی زایمان، به وسیلهء آمپی سیلین وریدی درمان می شود. از آمپی سیلین وریدی، همچنین به طور پروفیلاکتیک در PROM، و پارگی طولانی مدت پردهها استفاده می شود. پنی سیلین، باید به نوزادان داده شود ( تا زمانی که نتایج کشت مشخص شوند).
عفونت نوزادی: پنی سیلین و آمینوگلیکوزیدهای وریدی، عوارض را نیز باید درمان کرد.
عوارض: کلونیراسیون در واژن: عفونت مجرای تناسلی فوقانی، زایمان زودرس،PROM، سقط، عفونت نوزاد. سپسیس پس از زایمان: پریتونیت، شوک سپتیک، مرگ.
عفونت نوزادی: سندرم دیسترس تنفسی، سپتی سمی، مننژیت، مرگ.
پیش آگهی:
عفونت نوزادی: در بیش از 80 درصد از موارد مرگ و میر دارد.
سپسیس نوزادی: میزان مرگ و میر در انگلستان پایین است با وجود این، در کل جهان میزان مرگ و میر بسیار بالاست.
1- ß- haemolytic
2- Streptococcus pyogenes
3- Streptococcus agalactiae
4- Ochia
- کتاب: مروری سریع بر بیماری های زنان و مامایی
- نوشته: میشا داتا، لوئیس رندال، نانومی هولمز
- ترجمه: دکتر سارا آرین مهر
- زیر نظر: دکتر فاطمه قائم مقامی ( استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران)