نام ژنریک:

• زولمیتریپتان

نام لاتین:

• Zolmitriptan

نام تجاری:

• ®Zomig

گروه دارویی- درمانی:

• آگونیست انتخابی گیرنده 5HT 1B/1D  
• درمان سردرد حاد میگرنی

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• قرص: 2.5 و 5 میلی گرم

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• درمان سردرد حاد میگرنی 

بالغین:

دوز توصیه شده زولمیترپیتان 1.25 تا 2.5 میلی گرم می باشد. حداکثر دوز زولمیتریپتان 5 میلی گرم در روز می باشد. اگر سردرد بعد از دو ساعت تسکین نیافت یا بعد از یک بهبودی کوتاه موقتی عود کرد، می توان دوز ثانویه زولمیتریپتان را تجویز نمود. حداکثر دوز روزانه زولمیتریپتان 10 میلی گرم می باشد.

مکانیسم اثر:

• زولمیترپیتان تمایل زیادی به گیرنده های 5HT در بدن دارد. عامل سردردهای میگرنی، اتساع عروق خونی، جمجمه و یا آزاد شدن نوروپپتیدهای حسی از پایانه های عصبی سه قلو است. زولمیترپیتان با اشغال گیرنده های 5HT موجب انقباض عروق و مهار نوروپپتیدهای پیش التهابی می شود.

فارماکوکینتیک:

• زولمیترپیتان جذب گوارشی بالایی دارد.
• غذا تاثیری بر فراهمی زیستی زولمیترپیتان ندارد.
• حدود 25 درصد زولمیترپیتان با پروتئین های پلاسما باند می شود.
• بعد از متابولیزاسیون، 65 درصد زولمیترپیتان از طریق ادرار و 30 درصد از راه مدفوع دفع می گردد.

نکات با اهمیت:

• فقط در صورتی می توان از زولمیترپیتان استفاده کرد که تشخیص قطعی میگرن انجام شود.
• برای پیشگیری از حملات میگرنی از زولمیترپیتان استفاده نمی شود.
• ایمنی و اثر بخشی زولمیترپیتان در سردرهای خوشه ای به اثبات نرسیده است.

موارد منع مصرف:

• بیماری های عروق کرونری قلب
• آنژین صدری
• سندرم ولف پارکینسون وایت (WPW)
• سابقه سکته مغزی و حملات TIA
• بیماری های عروق محیطی
• بیماری های اسکمیک روده ای
• هایپرتنشن کنترل نشده
• استفاده از داروهای ارگوتامین در 24 ساعت گذشته
• مصرف داروهای MAOI در دو هفته اخیر
• واکنش های حساسیتی به زلمیتریپتان

موارد احتیاط:

• قرص زولمیتریپتان ممکن است حاوی فنیل آلانین باشد. بنابراین در صورتی که به فنیل کتونوریا مبتلا هستید پزشک را در جریان قرار دهید.

تداخلات دارویی:

تداخلات دارویی زولمیتریپتان عبارت است از:

• مصرف همزمان زولمیتریپتان با داروهای زیر مجاز نمی باشد:
• داروهای حاوی ارگوت
• مهار کننده های MAO
• آگونیست های 5HT
• مهار کننده های انتخابی بازبرداشت سروتونین
• سایمتیدین

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی زولیتریپتان عبارت است از:

• Other: ایسکمی و انفارکتوس میوکارد، آنژین قلبی، آریتمی، وقایع عروق مغزی، افزایش فشار خون، بی حسی اندام ها، درد قفسه سینه، خشکی دهان، سوء هاضمه، گیجی، خواب آلودگی، سرگیجه، تعریق.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف زولمیتریپتان در بارداری: داده های کنترل شده ای مبنی بر مصرف زولمیتریپتان در دوران بارداری در دسترس نیست. تحقیقات در مدل های حیوانی افزیش بروز آسیب به جنین را نشان داده است.
• مصرف زولمیتریپتان در شیردهی: داده های کنترل شده ای مبنی بر حضور زولمیتریپتان در شیر مادر وجود ندارد. اگر استفاده از زولمیتریپتان برای مادر ضروری باشد نیازی به قطع آن وجود ندارد. اما اگر جایگزین بهتری وجود داشته باشد می توان از آن به جای زولمیتریپتان در دوران شیردهی استفاده کرد مخصوصا اگر نوزاد نارس باشد. داروی جایگزین زولمیتریپتان می تواند سوماتریپتان باشد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• قبل از شروع درمان با زولمیتریپتان از تشخیص قطعی میگرن باید اطمینان حاصل کرد.
• زولمیتریپتان برای درمان سردرد تجویز می شود و کاربردی برای تسکین درد ندارد.
• قبل از مصرف زولمیتریپتان در مورد مصرف سایر داروهای ضد میگرن در 24 ساعت اخیر از بیمار سوال کنید.
• قبل از مصرف زولمیتریپتان در مورد سابقه بیماری قلبی، آریتمی، سکته مغزی، هایپوتنشن، فنیل کتونوری از بیمار سوال کنید.
• در حین درمان با زولمیتریپتان در صورت بروز درد در قفسه سینه پزشک معالج را مطلع کنید.
• سایر داروهای مصرفی  بیمار را در طول درمان با زولمیتریپتان لیست کنید.
• در صورت افزایش میزان سروتونین، توهم، تب، افزایش ضربان قلب، تهوع، استفراغ، اسهال، از دست رفتن تعادل و غش کردن مصرف زولمیتریپتان باید قطع گردد.

توجهات بیمار - خانواده:

• زولمیتریپتان فقط برای سردرد میگرنی توصیه شده است. در موارد دیگر نباید از آن استفاده کرد.
• زولمیتریپتان نمی تواند از بروز سردرد پیشگیری کند.
• در صورت وقوع درد قفسه سینه و افزایش فشار خون در حین درمان با زولمیتریپتان پزشک را مطلع سازید.
• قبل از مصرف زولمیتریپتان درباره سابقه بیماری های قلبی عروقی و مغزی، آریتمی ها و هایپرتنشن پزشک را آگاه کنید.
• در صورتی که در 24 ساعت گذشته از سایر داروهای ضد میگرن (مشتقات ارگوت) استفاده کرده اید نمی توانید زولمیتریپتان را مصرف کنید.
• زولمیتریپتان ممکن است کمی بر هشیاری شما تاثیر داشته باشد بنابراین در طول درمان با زولمیتریپتان از انجام فعالیت هایی که به هشیاری کامل نیاز دارند اجتناب کنید.
• زولمیتریپتان باید بلافاصله بعد از شروع علائم میگرن استفاده شود.
• زولمیتریپتان می تواند سبب افزایش مقدار فشار خون شود بنابراین باید در طول درمان با زولمیتریپتان فشار خون خود را چک کرده و از الکتروکاردیوگرام نیز استفاده کنید.

شرایط نگهداری دارو:

• زولمیتریپتان باید در دمای اتاق، در جای خشک و دور از نور نگاهداری شود.