مراقبت های دوران بارداری چیست؟
مراقبت های دوران بارداری چیست؟ مراقبت های دوران بارداری یا پره ناتال به مراقبت هایی گفته می شود که شما در طول دوران بارداری آن را دریافت می کنید. در صورتی که می دانید باردار هستید و یا احتمال باردار بودن را می دهید فورا با پزشک متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید تا برنامه منظمی را برای مراقبت های دوران بارداری یا پره ناتال دریافت کنید. به این ترتیب پزشک متخصص زنان و زایمان برای چکاپ های مختلف در طول دوره بارداری برای شما برنامه ریزی می کند. سعی کنید هیچ کدام از موارد را از قلم نیاندازید زیرا مراقبت های دوران بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است. توصیه های پزشک زنان و زایمان را دنبال کنید.
دکتر مهتاب مرجانی به این نکته نیز اشاره می کنند که در حقیقت مراقبت های لازم برای بانوانی که قصد بارداری دارند از قبل از بارداری شروع و تا حداقل 6 هفته بعد از بارداری ادامه خواهد یافت. دوره پره ناتال از هفته 28 بارداری شروع و تا 7 روز پس از زایمان ادامه می یابد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مراقبت های قبل از بارداری و مشاوره قبل از بارداری به مطالب زیر مراجعه نمایید:
چرا به مراقبت های دوران بارداری نیاز است؟
مراقبت های دوران بارداری یا مراقبت های پره ناتال سبب می شود شما و فرزندتان در سلامت باشید. فرزندان مادرانی که مراقبت های دوران بارداری را دریافت نمی کنند سه برابر بیشتر در خطر داشتن کم وزنی در زمان تولد هستند هم چنین احتمال مرگ آن ها نیز در مقایسه با فرزندانی که مادران شان مراقبت های دوران بارداری را دریافت می کنند پنج برابر بیشتر است.
پزشکان می توانند با ملاقات منظم مادران برخی مشکلات را به طور زودهنگام تشخیص دهند. به این ترتیب امکان درمان به موقع نیز فراهم می آید. متخصصین زنان و زایمان با مادران در مورد کارهایی صحبت می کنند که می تواند برای سلامت فرزندشان مفید باشد.
در دوران بارداری چطور می توانید از خودتان مراقبت کنید؟
شما باید قبل از بارداری انجام مراقبت هایی را آغاز کنید که به آن مراقبت های دوران قبل از بارداری گفته می شود. این بدان معناست که شرایط سلامت و فاکتورهای خطری که می تواند بر شما و فرزند متولد نشده تان در صورت باردار شدن تاثیر بگذار را بشناسید. برای مثال برخی غذاها، عادات و داروها می تواند به فرزند شما آسیب برساند و این نکته حتی قبل از باردار شدن نیز صادق است. برخی مشکلات زمینه ای در سلامت نیز می تواند بر بارداری تاثیر بگذارد.
بایدها و نبایدهای دوران بارداری چیست؟
- مراقبت های دوران بارداری یا پره ناتال را به موقع و منظم دریافت کنید. این که چندمین بارداری است بسیار اهمیت دارد. پزشک چک خواهد کرد تا از سلامت شما و فرزندتان در هر ویزیت مطمئن شود. اگر مشکلی وجود داشته باشد عملکرد به موقع به شما و فرزندتان کمک خواهد کرد.
- مصرف ویتامین ها و مکمل ها در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد شما حتما میزان حداقل 400 میکروگرم فولیک اسید را روزانه مصرف کنید. فولیک اسید مهم ترین مکمل در اوایل دوران بارداری است، باید مصرف این مقدار از 3 ماه قبل از بارداری تا پایان هفته 12 بارداری حتما تداوم یابد و بعد از آن هم طبق نظر پزشک اقدام نمایید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با فولیک اسید به مطلب زیر مراجعه نمایید:
مصرف مکمل های فولیک اسید و کلسیم در زنان | دکتر سودابه وطن خواه
- قبل از قطع مصرف هر دارویی جدید و یا شروع مصرف دارویی جدید با پزشک مشورت کنید. مصرف برخی داروها در دوران بارداری خطرناک است. به خاطر داشته باشید که مصرف داروهای گیاهی و یا داروهایی که مصرف آن ها بدون نسخه آزاد است نیز می تواند عوارض و مشکلاتی را به دنبال داشته باشد. در عین حال عدم استفاده از داروهای ضروری که به آن ها نیاز دارید نیز می تواند برای شما خطرناک باشد.
- از مواجه با اشعه ایکس اجتناب کنید. اگر شما در محل انجام تست های تشخیصی کار می کنید باید به پزشک محل کار خود اطلاع دهید که باردار هستید و باید مراقبت های بیشتری را دریافت کنید.
- در دوران بارداری واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنید. خانم های باردار می توانند به آنفلوآنزا مبتلا شده و ممکن است حتی به این دلیل در بیمارستان بستری شوند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با بایدها و نبایدهای دوران بارداری به مطلب زیر مراجعه نمایید:
تغذیه در دوران بارداری
- از جمله مراقبت ها دوران بارداری تغذیه صحیح می باشد شما می توانید طیفی از غذاهای سالم را می توانید استفاده کنید. مصرف میوه ها، سبزیجات، غلات، غذاهای سرشار از کلسیم و غذاهای کم چرب می تواند مفید باشد. در دوران بارداری به مقدار کافی مایعات و مخصوصا آب مصرف کنید.
- تمام مواد مغذی مورد نیاز از جمله آهن را دریافت کنید. دریافت مقادیر کافی آهن مانع از آنمی می شود و این نکته با بروز زایمان زودرس و وزن کم نوزاد به هنگام تولد ارتباط دارد. مصرف غذاهای سالم به شما کمک می کند تا مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنید. در مورد مصرف مکمل های آهن یا ویتامین پره ناتال با پزشک خود مشورت کنید. بعضی ویتامین ها و نیز مواد معدنی اگر بیشتر از حد مجاز در باردرای مصرف شوند عوارضی خواهند داشت.
غذاهای مضر در دوران بارداری
- در دوران بارداری مراقب باشید تا خودتان و فرزندتان را از بیماری هایی که به واسطه غذا منتقل می شود محافظت کنید، از جمله این بیماری ها می توان به توکسوپلاسموزیس و لیستریا اشاره کرد. قبل از مصرف، میوه ها و سبزیجات را بشویید. از مصرف ماهی یا گوشت نپخته یا نیم پز خودداری کنید. در طبخ غذا بهداشت را رعایت کرده و غذاها را به درستی ذخیره کنید. از مصرف مواد غذایی که دارای رنگ های مصنوعی (هرچند مجاز) و مواد نگهداره هستند حتی الامکان خودداری نمایید.
- در دوران بارداری ماهی هایی با مقادیر جیوه بالا از جمله اره ماهی، شاه ماهی و کوسه را مصرف نکنید. دکتر مهتاب مرجانی متخصص زنان و زایمان اضافه می کنند که در حال حاضر نظر قالب بدینگونه است که حداکثر مقدار مجاز مصرف ماهی 2 پرس در هفته و آنهم استفاده از ماهی هایی با جثه کوچک می باشد.
- مقدار مجاز مصرف جگر هم بدلیل مقادیر بالای ویتامین آ حداکثر 2 سیخ در هفته است.
اضافه وزن بیش از حد نرمال در طول دوران بارداری
اضافه وزن بیش از حد نرمال در طول دوران بارداری با بروز عوارض و مشکلات بارداری و مشکلات زایمان همراه است، برخی از این عوارض عبارت است از
- فشار خون بالا
- پره اکلامپسی
- زایمان زودرس و زایمان سخت و عوارض ناشی از نوزاد بسیار درشت
- دیابت دوران بارداری
چاقی در دوران بارداری می تواند با ماکروزومیا (داشتن جثه بزرگتر از حد نرمال فرزند) هم چنین افزایش ریسک آسیب تولد و سزارین همراه باشد. هم چنین خطر داشتن نوزدانی معیوب (مخصوصا نقص در لوله عصبی) را نیز افزایش می یابد. داشتن چربی زیاد سبب می شود مانیتور فرزند با استفاده از سونوگرافی با دشواری انجام شود و شنیدن صدای قلب جنین نیز مشکل خواهد بود.
بهترین راه برای کم کردن وزن و تناسب اندام، ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و داشتن فعالیت فیزیکی بیشتر است. کاهش کالری مصرفی نخستین قدم مناسب برای کاهش وزن خواهد بود. ورزش به سوختن کالری کمک می کند و به کم کردن وزن منجر می شود. در برخی موقعیت ها استفاده از دارو و یا انجام جراحی لاغری می تواند مورد نظر قرار گیرد. کمبود وزن نیز خطراتی را در طول بارداری به همراه دارد. کمبود وزن احتمال داشتن فرزندی با وزن کمتر از حد نرمال را افزایش می دهد. این فرزندان در خطر مشکلات رفتاری در زندگی آینده خود قرار دارند. کمبود وزن در دوران بارداری ریسک زایمان زودرس را افزایش می دهد، لذا با پزشک خود در مشاوره های قبل از بارداری و در مراقبت های دوران بارداری در رابطه با وزن مناسب مشورت نمایید
نکت مهم در مراقبت های دوران بارداری:
- سعی کنید تا اضافه وزن مناسبی در دوران بارداری داشته باشید. پزشک به شما کمک می کند تا بدانید چه مقدار اضافه وزن برای دوران بارداری لازم است.
- در دروان بارداری از مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر اجتناب کنید. این موارد می تواند تاثیرات مضر طولانی مدت و حتی مرگ را برای فرزندتان به دنبال داشته باشد. در مورد قطع مصرف می توانید با پزشک صحبت کنید.
- سعی کنید به مدت حداقل دو ساعت در هفته فعالیت آیروبیک در حد متوسط داشته باشید، مگر آن که پزشک به دلایلی داشتن فعالیت ورزشی را برای شما ممنوع کرده باشد. اگر قبل از بارداری نیز به طور منظم ورزش می کرده اید می توانید سطح فعالیت خود را متناسب با شرایط حفظ کنید و در مورد سطح فعالیت در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.
- از حمام آب داغ و سونا در دوران بارداری اجتناب کنید.
- در دوران بارداری به اندازه کافی بخوابید و راهی را برای کنترل استرس بیابید. و از هفته 24 به بعد در حالت طاقباز بخوابید
- به کلاس های آموزشی مربوط به دوران بارداری بروید.
- در مورد کلاس های آموزشی برای خودتان و همسرتان با پزشک مشورت کنید. این کلاس ها به آمادگی شما برای تولد فرزندتان کمک می کند.
- در دروان بارداری از ترکیباتی مانند حشره کش ها، حلال ها (مانند برخی پاک کننده ها و یا رقیق کننده های رنگی)، سرب، جیوه و رنگ ها دور بمانید. اگر در مورد مواد شیمیایی که در محیط کار با آن سر و کار دارید تردید دارید در این مورد با پزشک مشورت کنید.
- اگر شما گربه دارید در مورد توکسوپلاسموز با پزشک مشورت کنید. این عفونت در اثر انگلی منتقل می شود که گاهی اوقات در مدفوع گربه یافت می شود. اگر این عفونت درمان نشود می تواند سبب بروز نقص در فرزندتان شود. شما می توانید در دوران بارداری با عدم اجتناب از برخورد با بستر گربه و پوشیدن دستکش به هنگام باغبانی از ریسک بروز این عفونت بکاهید. ضمنا سبزیجاتی را که ممکن است با مدفوع گربه در تماس بوده باشند را به خوبی با دستکش بشویید. باید گوشت حداقل 3 دقیقه در دمای 65 درجه سانتیگراد بپزد یا چند روز در دمای زیر صفر منجمد شود.
- در دوران بارداری مراقب باشید تا از برخورد با جوندگان از جمله جوندگان خانگی، ادرار و مدفوع آن ها خودداری کنید. جوندگان ناقل ویروسی هستند که می تواند برای فرزند متولد نشده حتی مرگبار باشد.
- برای اجتناب از بیمار شدن مرتب دست های خود را بشویید.
- از قرار گرفتن در معرض دود سیگار بپرهیزید.
- حتی اگر نمی خواهید باردار شوید باز هم باید به مصرف فولیک اسید ادامه دهید. زیرا بروز نواقص در اثر کمبود فولیک اسید می تواند در اوایل دوران بارداری اتفاق بیفتد. در این زمان ممکن است شما باردار باشید اما خودتان اطلاعی از بارداری نداشته باشید. نیمی از بارداری ها در آمریکا برنامه ریزی نشده است. به همین دلیل همه خانم هایی که قابلیت باروری دارند باید 400 تا 800 میکروگرم فولیک اسید به طور روزانه مصرف کنند.
در دوران بارداری چند وقت یک بار باید به ملاقات پزشک متخصص زنان و زایمان رفت؟
پزشک متخصص زنان و زایمان برای ویزیت در دوران بارداری به شما برنامه منظمی خواهد داد. که این برنامه برای مراقبت های دوران بارداری شما لازم و ضروری است اغلب متخصصین پیشنهاد می کنند که:
- برای مراقبت های دوران بارداری از هفته چهارم تا بیست و هشتم بارداری ماهی یک بار به پزشک مراجعه کنید.
- برای مراقبت های دوران بارداری از هفته بیست و هشتم تا سی و ششم دو بار در ماه به پزشک مراجعه کنید.
- برای مراقبت های دوران بارداری از هفته سی و ششم تا زمان زایمان هفتگی به ملاقات پزشک بروید.
- برای مراقبت های دوران بارداری اگر شما بالای سی و پنج سال دارید و یا بارداری پر خطری دارید احتمالا باید بیشتر به ملاقات پزشک بروید.
در طول ویزیت های بارداری چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در طول ملاقات با متخصص زنان و زایمان در دوران بارداری، ابتدا متخصص ممکن است سوالاتی از شما بپرسد و اقداماتی صورت گیرد، از جمله:
- سوالاتی در مورد بیماری های زمینه ای از جمله دیابت، سابقه جراحی یا بارداری های قبلی پرسیده شود.
- سابقه سلامت خانوادگی شما مورد پرسش قرار گیرد.
- معاینه فیزیکی از جمله معاینه لگن و تست پاپ اسمیر انجام شود.
- فشار خون، قد و وزن شما اندازه گیری شود.
- آزمایش خون و ادرار انجام شود.
- تاریخ زایمان برای شما محاسبه شود.
- سوالاتی که در ذهن دارید را بپرسید.
بعد از اولین ملاقات شما باید در مورد مسائل و موضوعات مربوط به بارداری خود سوالاتی را بپرسید و با پزشک در این زمینه گفتگو کنید. سعی کنید تمام کارهایی که می توانید برای سالم ماندن انجام دهید را با پزشک بررسی کنید.
ملاقات های بعدی احتمالا کوتاه تر خواهد بود و پزشک وضعیت سلامت شما را چک می کند و از رشد مورد انتظار فرزندتان نیز اطمینان حاصل می کند. اغلب ویزیت های دوران بارداری شامل موارد زیر می باشد:
- چک کردن فشار خون
- اندازه گیری مقدار اضافه وزن
- اندازه گیری شکم برای بررسی رشد فرزندتان
- بررسی ضربان قلب جنین
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با صدا قلب جنین به مطلب زیر مراجعه نمایید:
آزمایشات دوران بارداری
در حین بارداری شما باید برخی آزمایشات روتین را انجام دهید. برخی آزمایشات دوران بارداری عبارت است ا:
سایر آزمایشات بر اساس سن، سابقه خانوادگی و پیشینه قومی شما یا نتایج آزمایشات روتینی که انجام داده اید می باشد.
بارداری برای زنان بالای 30 سال
با افزایش سن شانس به دنیا آوردن فرزندانی ناسالم بالا خواهد رفت. اما اکثر خانم های اواخر سی و چند سالگی و اوایل 40 سالگی فرزندان سالمی هم به دنیا می آورند. قبل از باردار شدن مرتب به ملاقات پزشک بروید. او به شما کمک خواهد کرد تا برای باردار شدن آماده شوید. پزشک به شما خواهد گفت که سن چطور می تواند بر بارداری تاثیر داشته باشد.
در طول بارداری ملاقات منظم با پزشک متخصص زنان و زایمان به منظور مراقبت های دوران بارداری بسیار مهم خواهد بود. به دلیل سن لازم است تا آزمایشات بیشتری برای اطمینان از سلامت فرزندتان انجام دهید. افزایش سن قدرت باروری را کاهش می دهد. خانم های بالای 40 سال که بعد از شش ماه تلاش موفق به بارداری نمی شوند باید برای ارزیابی قدرت باروری خود به متخصص زنان، زایمان و نازایی مراجعه کنند.
متخصصین زنان، ناباروری را به صورت ناتوانی در باردار شدن بعد از تلاش یک ساله برای بارداری تعریف می کنند. اگر تصور می کنید خودتان یا همسرتان به ناباروری دچارید در این مورد با پزشک متخصص زنان، زایمان و نازایی مشورت کنید زیرا پزشک می تواند به داشتن فرزندی سلامت کمک کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مشاوره قبل از بارداری به مطلب زیر مراجعه نمایید:
