اصطلاح عضلات کف لگن به گروهی از ماهیچه ها اطلاق می شود که به صورت زنجیروار در تمام لگن وجود دارند. این ماهیچه ها ارگان های لگنی مانند رحم، مثانه یا روده را در جای خود نگاه می دارند. ارگان های لگنی شامل مثانه، مجرای ادرار، روده کوچک، رکتوم، دهانه رحم، واژن و رحم می باشد. بیماری عضلات کف لگن زمانی ایجاد می شود که ماهیچه های کف لگن تضعیف شده و به درستی عمل نکنند که در نتیجه آن مشکلاتی مانند پرولپس ارگان لگن، اختلال در کنترل مثانه و مشکلاتی در کنترل روده ها بروز می کند. خیلی از خانم ها برای بیماری عضلات کف لگن نیازی به درمان ندارند اما در صورتی که علائم آزاردهنده ایجاد شود درمان بیماری عضلات کف لگن اهمیت می یابد. گزینه هایی که در درمان عضلات کف لگن مطرح می باشد شامل گزینه های جراحی و غیر جراحی است. ورزش عضلات کف لگن که به نام کگل شناخته می شود می تواند به بهبود علائم پرولپس کمک کند. تزریق ترکیبات فشرده کننده که با نام Bulking agent خوانده می شود در گردن مثانه می تواند به ضخیم تر شدن بافت این منطقه کمک کند و در بهبود برخی موارد ناشی از بیماری عضلات کف لگن موثر واقع شود. داروهایی نیز برای درمان اختلال در کنترل مثانه و یا پیشگیری از بی اختیاری مدفوع تجویز می گردد. پساری واژن گزینه دیگری است که در درمان بیماری عضلات کف لگن به تقویت این ماهیچه ها کمک می کند.
در برخی موارد نیز جراحی بهترین گزینه در درمان بیماری عضلات کف لگن محسوب می شود، مخصوصا اگر سایر گزینه ها در تقویت عضلات کف لگن موثر واقع نشده باشند. گزینه های جراحی در درمان بیماری عضلات کف لگن بر حسب نوع اختلال ایجاد شده متفاوت می باشد:
- بیماری عضلات کف لگن (پرولپس): ترمیم پرولپس بستگی به نوع پرولپس و برخی فاکتورهای دیگر دارد. خانم های مبتلا به پرولپس رحم با برداشت رحم (هیسترکتومی) ممکن است بهبودی در علائم خود احساس کنند. در برخی خانم ها درمان بیماری عضلات کف لگن با کمک colpocleisis انجام می شود. در این روش جراحی دهانه واژن باریک و تنگ می گردد. این روش به طور موثری عمل کرده و احتمال بروز عوارض جانبی در آن اندک می باشد. در مورد خانم هایی که می خواهند نزدیکی واژینال داشته باشند این گزینه چندان مناسب نخواهد بود.
- بیماری عضلات کف لگن (اختلال در کنترل مثانه): بی اختیاری ادراری استرسی معمولا با استفاده از جراحی می تواند تا حد مناسبی کنترل شود. دو مورد از انواع متداول جراحی برای رفع بی اختیاری استرسی ادرار عبارت است از:
- اسلینگ: در این روش جراح نوار شبکه ای یا اسلینگ را به منظور نگاه داشتن مثانه در موقعیت مناسب خود به کار می برد. عمل جراحی TOT تقریبا بسته و اکستراپریتونئال است و به حفره شکم دسترسی ندارد.
- کولپوساسپنشن: در این روش جراح پشت مثانه را با استفاده از دیواره واژن و عضلات کف لگن در موقعیت مناسبی قرار می دهد که به روش لاپاراسکوپیک انجام می گردد.
- بیماری عضلات کف لگن (اختلال در کنترل روده ها) : در این شرایط جراحی می تواند به ترمیم ماهیچه اسفنکتر آنال یا ترمیم برخی انواع پرولپس کمک کند.
همه خانم ها برای بهبود بیماری عضلات کف لگن واجد شرایط انجام جراحی نیستند. اغلب خانم هایی که قصد بارداری دارند نباید جراحی لگنی انجام دهند. همچنین احتمال عود پرولپس بعد از انجام جراحی ترمیمی نیز وجود دارد. ایجاد دستگاه های مناسب و یا روش های جراحی کم خطر در رفع بیماری عضلات کف لگن از جمله موضوعاتی است که محققین بدان مشغول می باشند. در برخی موارد برای درمان بیماری عضلات کف لگن استفاده از رویکردهای ترکیبی می تواند موثر واقع شود. برای مثال می توان انجام ورزش های کگل را با گزینه های جراحی در کنار هم انجام داد.
دکتر مهرنوش مهدی نیا رودسری جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی عنوان می دارند در بسیاری از خانم های چندزا که دچار شلی و لاکسیتی دیواره های قدامی خلفی و طرفین واژن در اثر شل شدن عضلات لگنی به دنبال بارداری می شوند و در این زمینه دچار آنورگاسمی و عدم لذت جنسی و کاهش تمایلات جنسی می شوند؛ به جز راه جراحی که تقریبا تهاجمی است؛ درمان داخل مطب طی 3 جلسه به فاصله 1 ماه با لیزر CO2 فراکشنال آنجلا (Angela) راهکار بسیار مناسبی جهت برقراری حالت ارتجاعی بافت های نگهدارنده و مخاط واژن و برگشت به حالت اولیه قبل از زایمان و جوانسازی است.
