نام ژنریک:

• گان سیکلوویر

نام لاتین:

•  Ganciclovir

نام تجاری:

• ®Cytoven
• ®Vitrasert

گروه دارویی- درمانی:

• نوکلئوزید صناعی، آنالوگ پورین
• آنتی ویروس

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• پودر تزریقی: 500 میلی گرم
• ژل چشمی: 0.15%

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• عفونت سیتومگالوویروس و رتینیت ناشی از آن، پیشگیری از سیتومگالوویروس در گیرندگان پیوند

بالغین و کودکان:

ابتدا 5 میلی گرم بر کیلوگرم فرم تزریقی گان سیکلوویر به صورت آهسته و وریدی طی یک ساعت تزریق می شود سپس هر 12 ساعت برای دو تا سه هفته و سپس دوز نگهدارنده 5 میلی گرم بر کیلوگرم تزریق وریدی به صورت روزانه یک بار به مدت یک هفته تجویز می شود.

مکانیسم اثر:

• گان سیکلوویر DNA پلیمراز ویروس را مهار کرده و از تکثیر DNA جلوگیری می کند. مقدار جزیی از آن با پروتئین های پلاسما باند می شود.

فارماکوکینتیک:

• گان سیکلوویر دفع ادراری دارد.
• نیمه عمر گان سیکلوویر 3 ساعت است.

نکات با اهمیت:

• در نارسایی کلیوی نیاز به تعدیل دوز برای گان سیکلوویر وجود دارد.

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید
• تعداد نوتروفیل کمتر از 500 در هر متر مکعب خون
• تعداد پلاکت کمتر از 25000 در هر متر مکعب خون

موارد احتیاط:

• اختلال شدید در عملکرد کلیه
• اطفال
• سالمندان
• بارداری
• شیردهی

تداخلات دارویی:

• مصرف همزمان گان سیکلوویر با داروهای سایتوتوکسیک و تضعیف کننده های سیستم ایمنی باعث دپرسیون شدید BM می شود.
• پروبنسید دفع کلیوی گان سیکلوویر را کاهش می دهد.
• زیدوودین خطر نوتروپنی را در مصرف همزمان با گان سیکلوویر افزایش می دهد.
• در مصرف همزمان گان سیکلوویر با ایمی پنم و سیس پلاتین خطر تشنج ژنرالیزه افزایش می یابد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی گان سیکلوویر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• CNS: تب، سردرد، سرگیجه، پارستزی، اظطراب، عدم تعادل، کنفوزیون، نروپاتی، تشنج، کما
• GI: تهوع و استفراغ، شکم درد، بی اشتهایی، اسهال، خشکی دهان، نفخ، سوء هاضمه
• HEMA: آنمی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، سپسیس
• Other: پنومونی، حساسیت به نور، راش چلدی، تعریق، خارش ژنیتال، دکولمان شبکیه (در سیتومگالوویروس)

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف گان سیکلوویر در دروان بارداری جز گروه C می باشد.
• در حین شیردهی درمان با گان سیکلوویر باید قطع شود.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• در حین درمان با گان سیکلوویر CBC موارد را چک کنید، در صورتی که تعداد گلبول سفید کمتر از 1000 در هر متر مکعب خون باشد قطع مصرف گان سیکلوویر ضروری است. تست های مربوط به عملکرد کلیوی را نیز انجام دهید.
• محل تزریق گان سیکلوویر را به لحاظ فلبیت چک کنید.
• دارو را در کابینت بیولوژیک با استفاده از البسه محافظتی (ماسک، دستکش) آماده کنید.
• برای تزریق وریدی گان سیکلوویر هر 500 میلی گرم دارو را در 10 سی سی آب مقطر حل کرده تا محلولی با غلظت 50 میلی گرم بر میلی لیتر به دست آید. برای ترقیق بیشتر از 100 سی سی محلول NS یا DW5% استفاده کنید.

توجهات بیمار - خانواده:

• در حین درمان با گان سیکلوویر از انجام واکسیناسیون و تماس با افراد عفونی یا حضور در اماکن شلوغ بپرهیزید.
• گان سیکلوویر بیماری را درمان نمی کند بلکه فقط برای کنترل نشانه های بیماری تجویز می شود.
• با ظهور علائم مسمومیت قطع مصرف گان سیکلوویر ضروری است.
• در حین درمان با گان سیکلوویر از روش های مطمئن ضد بارداری استفاده کنید.
• برای کاهش نشانه های گوارشی گان سیکلوویر را با غذا مصرف کنید.
• علائم عفونت را گزارش کنید: تب، لرز، گلو درد، کبودی، پتشی، خستگی.
• مصرف مایعات، املاح و ویتامین ها را افزایش دهید.
• برای جلوگیری از سوختگی پوست از کرم ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.

شرایط نگهداری دارو:

• گان سیکلوویر باید در دمای 15 تا 30 درجه نگاهداری شود.