اگزما چیست؟
اگزما یا درماتیت آتوپیک وضعیتی است که موجب قرمزی و خارش پوست می گردد. اگزما در کودکان شیوع بیشتری دارد اما این بیماری در هر سنی ظاهر می شود. درماتیت آتوپیک یا اگزما یک بیماری مزمن است که به صورت دوره ای عود می کند. در مواردی اگزما با آسم یا تب یونجه همراه است.
درمان قطعی برای بیماری اگزما کشف نشده است. اما برخی از راه های درمانی و اقدامات مراقبتی می تواند به رفع خارش اگزما و پیشگیری از عود آن کمک کند. برای مثال، خودداری از مصرف صابون های ناملایم، مرطوب کردن مرتب پوست و استفاده از پمادها و کرم های دارویی می توانند در درمان اگزما موثر باشند. در ادامه به بررسی نقش داروهای ایمنوساپرسیو در درمان اگزما می پردازیم.
داروهای ایمنوساپرسیو: داروهای ایمنوساپرسیو چه هستند؟
در حالی که علت اگزما به طور دقیق مشخص نیست، محققین دریافته اند که سیستم ایمنی در بروز اگزما نقش دارد. در بیماری اگزما، سیستم ایمنی بیش از حد فعال بوده و منجر به ایجاد التهاب می گردد که با علائمی چون خارش، قرمزی و مشکلاتی در سد پوستی همراه است.
اگر شما به اگزما شدید دچار هستید، متخصص پوست ممکن است برای درمان اگزما دارویی از دسته داروهای ایمنوساپرسیو را تجویز نماید. داروهای ایمنوساپرسیو در کنترل یا مهار سیستم ایمنی کمک کننده هستند و بدین ترتیب علائم اگزما شدید را کنترل می کنند. داروهای ایمنوساپرسیو برای درمان اگزما متوسط تا شدید در کودکان و بزرگسالان تجویز می شوند.
داروهای ایمنوساپرسیو: نحوه عملکرد
داروهای ایمنوساپرسیو در متوقف کردن چرخه خارش- خراش در اگزما کمک کننده هستند، امکان بهبودی پوست را فراهم می کنند و خطر بروز عفونت پوستی در اثر اگزما را کاهش می دهند.
داروهای ایمنوساپرسیو متعددی وجود دارند اما سه نوع از این دارو ها برای درمان اگزما به کار می روند. این داروهای ایمنوساپرسیو شامل موارد زیر هستند:
- آزاتیوپورین یک داروی ایمنوساپرسیو خوراکی است که در ابتدا برای پیشگیری از پس زده شدن عضو پیوندی در بیمارانی که پیوند عضو انجام داده اند، به کار می رفت.
- سیکلوسپورین از جمله داروهای ایمنوساپرسیو خوراکی یا تزریقی است که در ابتدا برای پیشگیری از پس زده شدن پیوند توسط بدن مورد استفاده قرار می گرفت.
- متوترکسات یک داروی ایمنوساپرسیو خوراکی یا تزریقی است که عموما برای درمان پسوریازیس و انواع بیماری آرتریت به کار می رود. متوترکسات یک عامل شیمی درمانی است که در ابتدا برای بیماران سرطانی کاربرد داشت.
- میکوفنولات موفتیل از دیگر داروهای ایمنوساپرسیو است در بیمارانی که پیوند عضو دریافت کرده اند و یا به بیماری های سیستم ایمنی دچار هستند، به کار می رود.
اثر این داروهای ایمنوساپرسیو در درمان اگزما یک اثر خارج از برچسب محسوب می شود؛ بدین معنی که این داروها از سوی سازمان غذا و دارو آمریکا به طور خاص برای درمان درماتیت آتوپیک و سایر اشکال بیماری اگزما تایید نشده اند.
داروهای ایمنوساپرسیو: عوارض جانبی
داروهای ایمنوساپرسیو برای درمان اگزما عوارض جانبی بالقوه ای به دنبال دارند که عبارتند از:
- افزایش خطر بروز عفونت ها
- ناراحتی معده و استفراغ
- افزایش خطر بروز برخی از سرطان ها
- افزایش فشار خون با مصرف سیکلوسپورین
- افزایش خطر آسیب کلیوی با مصرف سیکلوسپورین و متوترکسات
- خطر بروز آسیب کبدی با مصرف متوترکسات
به طول کلی، داروهای ایمنوساپرسیو برای چند ماه در درمان اگزما مورد استفاده قرار می گیرند و سپس دوز آن ها تدریجا کاهش می یابد. برای بسیاری از افراد، بهبودی اگزما با مصرف داروهای ایمنوساپرسیو به کنترل علائم با داروهای موضعی در طولانی مدت، کمک می کند.
استروئیدهای خوراکی و تزریقی
در موارد شدید اگزما، استروئیدهای خوراکی یا تزریقی مانند پردنیزون، برای کنترل التهاب در اگزما تجویز می شوند. در هر حال بسیاری از پزشکان این داروها را به علت اثر ریبوند حالتی که در آن علائم اگزما اغلب شدید تر از قبل بازمی گردد و مصرف دارو باید متوقف شود، برای درمان اگزما تجویز نمی کنند. همچنین، استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدهای سیستمیک (بیش از یک ماه) ممکن است عوارض جانبی جدی را سبب گردد. این عوارض شامل:
- افزایش بروز عفونت های باکتریایی، ویروسی یا قارچی
- نازک شدن پوست، ایجاد استریای پوستی و آکنه
- ریزش مو
- افزایش وزن
- گلوکوما یا آب مروارید
- فشار خون بالا
- مشکلات گوارشی
- پوکی استخوان
- توقف رشد در کودکان
- بی نظمی قاعدگی
در چه مواردی داروهای ایمنوساپرسیو برای درمان اگزما انتخاب می شود؟
دکتر امیر سلیمانی متخصص پوست، مو و زیبایی اظهار می دارند در مواردی که دارو های موضعی موفق به کنترل اگزما نشوند و درگیری وسیع باشد این داروها توصیه می شوند.
در چه مواردی داروهای ایمنوساپرسیو برای درمان اگزما توصیه نمی شود؟
دکتر امیر سلیمانی متخصص پوست، مو و زیبایی عنوان می دارند در افرادی که قصد بارداری دارند و یا بیماری های زمینه ای مختلف مثل مشکلات کلیوی و چربی خون بالا و یا سیروز کبدی دارند توصیه نمی شود.
