دروانا:

 بوتاکس چیست؟

بوتاکس تزریقی شامل توکسین خشک شده و استریلی به نام بوتولینوم توکسین تیپ آ می باشد که از باکتری به نام Clostridium botulinum در بستر آزمایشگاهی تولید می شود. این توکسین با استفاده از دیالیز و مجموعه ای از اسید ها خالص می گردد. محصول حاصل شده در محلول استریل سدیم کلراید حاوی آلبومین انسانی حل می شود. هر ویال محصول حاوی 100 واحد توکسین بوتولینوم، 0.5 میلی گرم آلبومین انسانی و 0.9 میلی گرم سدیم کلرید می باشد. همچنین ممکن است در هر ویال 50 واحد توکسین، 0.25 میلی گرم آلبومین انسانی و 0.45 میلی گرم سدیم کلرید باشد.

مکانیسم عمل بوتاکس

مکانیسم عمل این توکسین به گونه ای است که با اتصال به بخش هایی از پایانه های عصبی حرکتی سبب انسداد ماهیچه و آزادسازی استیل کولین می شود. بوتاکس تراپی موارد مصرف متعددی دارد که از آن جمله می توان به بهبود دردهای میگرنی، تقویت عملکرد مثانه و کاهش تعریق اشاره کرد. یکی از متداول ترین اندیکاسیون های این توکسین در افراد بالغ رفع چروک های پوستی می باشد. به عبارتی تزریق این توکسین با فلج کردن ماهیچه های زمینه ای به رفع چروک های صورت کمک می کند.

نحوه تزریق بوتاکس و مراقبتهای بعد از تزریق بوتاکس

برای تزریق بوتاکس ابتدا نواحی تزریق با محلولی غیر الکلی ضد عفونی می شود. بسته به نوع چروک و تاثیرات مورد نظر بیمار نواحی تزریق بوتاکس مشخص می شود. تبحر متخصص پوست در نتایج حاصل از تزریق توکسین تاثیر بسزایی دارد. بعد از تزریق بوتاکس بیمار باید به مدت 2 تا 4 ساعت از دراز کشیدن اجتناب کند. عدم ماساژ محل تزریق بوتاکس یکی دیگر از مراقبتهای بعد از تزریق بوتاکس می باشد. زیرا ماساژ سبب انتشار توکسین و بروز عوارض خطرناک می گردد. مشاهده تاثیرات تزریق توکسین 24 تا 72 ساعت زمان می برد. در برخی افراد به منظور مشاهده تاثیرات محصول ممکن است به زمانی در حدود 5 روز نیاز باشد. برای درک بهتر تاثیرات پیشنهاد می شود قبل و بعد بوتاکس از محل تزریق عکس برداری شود. تاثیرات بسته به شرایط حداقل تا 3 ماه باقی می ماند اما برای حفظ نتایج مطلوب نیاز به تکرار تزریق وجود دارد.

عوارض نادر بوتاکس

توکسین بوتولینوم ممکن است از محل تزریق به سایر بخش های بدن منتشر شود و علائم مربوط به تاثیرات سیستمیک را نشان دهد. عوارض نادر بوتاکس عبارت است از ضعف، سستی جنرالیزه ماهیچه ها، تاری دید، دیسفاژی، بی اختیاری ادرار و دشواری در تنفس. عوارض نادر بوتاکس ظرف ساعت ها تا هفته ها بعد از تزریق مشخص می گردد. بنابراین تعیین دوز تزریق بوتاکس، نقاط تزریق بوتاکس و تبحر پزشک متخصص پوست به منظور کاهش مضرات نادر بوتاکس بسیار اهمیت دارد.

تزریق بوتاکس در صورت وجود عفونت در محل تزریق همچنین وجود حساسیت نسبت به فراورده های توکسین بوتولینوم ممنوع می باشد. اگر در صورت تزریق علائمی مانند شوک آنافیلاکسی، ادم بافت نرم و انسداد مشاهده گردید باید از تزریق بیشتر توکسین اجتناب شود. اگر از لیدوکائین به عنوان رقیق کننده استفاده شود در آن صورت احتمال بروز عوارض نادر بوتاکس بیشتر می شود. از تزریق توکسین در خانم های باردار و خانم های شیرده باید اجتناب کرد. همچنین اگر بیمار از داروهای رقیق کننده خونی استفاده می کند به منظور پیشگیری از خونریزی و کبودی ممکن است نیاز به قطع موقت این داروها وجود داشته باشد که این امر به نظر متخصص پوست بستگی دارد.

عوارض شایع بوتاکس

بیشتر عوارض شایع بوتاکس نیازی به مراجعه به پزشک و اقدام درمانی ندارند. این عوارض بوتاکس در طول درمان همچنان که بدن شما خود را با داروی تزریقی وفق می دهد از بین می روند. همچنین پزشک متخصص پوست راهکارهایی را برای پیشگیری یا کاهش عوارض شایع بوتاکس توصیه می کند. در صورتی که عوارض بوتاکس ادامه دار شده و یا تشدید شدند با پزشک مشورت کنید. از جمله این عوارض شامل موارد زیر هستند:

• کبودی آبی یا بنفش در پلک ها
• افتادگی پلک بالایی
• سوزش یا آبریزش چشم ها
• حساسیت چشم ها به نور
• واکنش های محل تزریق (کبودی، خونریزی، درد، قرمزی، تورم یا عفونت)
• تورم پوست پلک

دکتر مژده خالدی

متخصص پوست، مو و زیبایی

سرکار خانم دکتر مژده خالدی متخصص پوست، مو، زیبایی و لیزر دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، عضو انجمن متخصصین پوست ایران و همچنین عضو آکادمی پوست اروپا می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر مژده خالدی