دروانا:

تست های عملکرد ریه مجموعه ای از تست ها هستند که تنفس و نحوه عملکرد ریه ها را مورد ارزیابی قرار می دهند.

تست های عملکرد ریه: نحوه انجام

اسپیرومتری به عنوان یکی از تست های عملکرد ریه جریان هوا را اندازه می گیرد. با اندازه گیری مقدار هوای بازدمی و سرعت خروج هوا در بازدم، این نوع از تست های عمکلرد ریه می تواند طیف وسیعی از بیماری های ریه را بررسی کند. در تست اسپیرومتری، بیمار در حالی که نشسته است به داخل وسیله ای که به اسپیرومتر متصل است تنفس می کند. اسپیرومتر مقدار و سرعت هوا را در یک دوره زمانی دم و بازدم ثبت می کند. زمانی که بیمار بصورت ایستاده این نوع از تست های عملکرد ریه را انجام می دهد، برخی ارقام در نتیجه بدست آمده متفاوت خواهند بود.

در برخی تست های عملکرد ریه شما می توانید به آرامی و به صورت طبیعی نفس بکشید. دیگر تست های عملکرد ریه به دم یا بازدم قوی بعد از یک نفس کشیدن عمیق نیاز دارند. در برخی مواقع، برای تست های عملکرد ریه از بیمار خواسته می شود یک گاز یا داروی متفاوتی را استنشاق کند تا نحوه تغییر نتایج تست های عملکرد ریه بررسی شوند.

سنجش حجم ریه از جمله تست های عملکرد ریه است که به دو طریق انجام می شود:

• دقیق ترین راه پلتیسموگرافی بدن نام دارد. در این نوع از تست های عملکرد ریه بیمار در یک اتاقک محفظه هوا می نشیند. پزشک متخصص داخلی و ریه از بیمار می خواهد که در درون یک وسیله مخصوص دم و بازدم کند. تغییر در فشار درون اتاقک محفظه هوا حجم ریه را تعیین می کند.
• روش دیگر برای اندازه گیری حجم ریه استنشاق گاز نیتروژن یا هلیوم از طریق یک لوله برای یک مدت مشخص است. غلظت گاز در یک محفظه متصل به لوله، اندازه گیری شده و حجم ریه را تخمین زده می شود.

در دسته دیگری از تست های عملکرد ریه برای سنجش ظرفیت انتشار، بیمار یک گاز بی ضرر به نام گاز ردیاب را برای مدت کوتاهی اغلب تنها یک بار تنفس، استنشاق می کند. غلظت گاز در هوای بازدم مورد ارزیابی قرار می گیرد. تفاوت در مقدار گاز دم و بازدم نحوه انتشار موثر گاز از ریه ها به جریان خون را می سنجد. این تست به پزشک این امکان را می دهد که نحوه عملکرد مناسب ریه ها برای جابه جایی اکسیژن از هوا به جریان خون را مورد ارزیابی قرار دهد. 

تست های عملکرد ریه: آمادگی

قبل از انجام تست های عملکرد ریه از خوردن غذای سنگین بپرهیزید. سیگار کشیدن 4-6 ساعت قبل از انجام تست های عملکرد ریه ممنوع است. در صورت لزوم پزشک نکاتی را پیرامون قطع مصرف بروکودیلاتورها و سایر داروهای استنشاقی مطرح می کند. شما ممکن است به استنشاق دارو قبل با در طول برخی تست های عملکرد ریه داشته باشید. از آن جایی که تست های عملکرد ریه به تنفس عمیق و سریع نیاز دارند، شما ممکن است به طور موقت دچار تنگی نفس یا سبکی سری شوید. تست های عملکرد ریه ممکن است موجب سرفه گردند. اگر شما به کلاستروفوبیا دچار هستید، بخشی از تست های عملکرد ریه که در اتاقک محفظه هوا انجام می شود ممکن است برای شما آزار دهنده باشد. برای استفاده از قسمت دهانی اسپیرومتر دستور العمل های موجود را دنبال کنید.

تست های عملکرد ریه: علت انجام

تست های عملکرد ریه به منظور موارد زیر انجام می شوند:

• تشخیص انواع خاصی از بیماری های ریه مانند آسم، برونشیت و آمفیزم
• یافتن علت تنگی نفس
• سنجش این که آیا قرارگیری در معرض مواد شیمیایی در محل کار عملکرد ریه را تحت تاثیر قرار می دهد یا خیر.
• بررسی عملکرد ریه قبل از انجام جراحی
• ارزیابی اثرات داروها
• ارزیابی روند پیشرفت درمان بیماری
• ارزیابی پاسخ به درمان در بیماری قلبی عروقی و ریوی

تست های عملکرد ریه: نتایج نرمال

نتایج نرمال در تست های عملکرد ریه بر اساس سن، قد، نژاد و جنسیت شما سنجیده می شوند. نتایج نرمال در تست های عملکرد ریه بر اساس درصد بیان می شوند. یک شاخص در تست های عملکرد ریه زمانی غیر طبیعی در نظر گرفته می شود که کمتر از 80 درصد شاخص پیش بینی شده باشد.

حدود شاخص نرمال در تست های عملکرد ریه ممکن است بر اساس تفاوت های اندک در راه های تعیین شاخص های نرمال، اندکی در آزمایشگاه های مختلف متفاوت باشد. برای تفسیر نتایج تست های عملکرد ریه با پزشک خود مشورت کنید.

شاخص های مختلفی که ممکن است در گزارش نتایج تست های عملکرد ریه وجود داشته باشند عبارتند از:

• ظرفیت انتشار کربن مونواکسید
• حجم ذخیره بازدمی (ERV)
• ظرفیت حیاتی اجباری (FVC)
• حجم بازدمی اجباری در 1 ثانیه (FEV1)
• جریان خروج اجباری 25٪ تا 75٪ (FEF25-75)
• ظرفیت باقیمانده عملکردی (FRC)
• حداکثر تهویه ارادی (MVV)
• حجم باقی مانده (RV)
• پیک جریان بازدمی (PEF)
• ظرفیت حیاتی آرام (SVC)
• ظرفیت ریه توتال (TLC)

تست های عملکرد ریه: نتایج غیر نرمال

نتایج غیر طبیعی در تست های عملکرد ریه معمولا نشانه ای از بیماری قفسه سینه یا ریه است. برخی بیماری های ریه (آمفیزم، آسم، برونشیت مزمن و عفونت ها) موجب افزایش حجم هوای ریه ها و طولانی تر شدن زمان تخلیه هوا از آن ها می شوند. این بیماری ها اختلالات انسدادی ریوی نام می گیرند.

سایر بیماری های ریه موجب کوچک شدن ریه ها و بروز اسکار در آن ها می شوند به گونه ای که حجم هوایی آن ها کاهش یافته و در انتشار اکسیژن به داخل خون ضعیف عمل می کنند. مثال هایی از این بیماری ها عبارتند از:

• اضافه وزن زیاد
• فیبروز ریوی (بروز اسکار یا ضخیم شدن بافت ریه)
• سارکوئیدز یا اسکلرودرمی

ضعف عضلانی نیز می تواند عامل نتایج غیر نرمال در تست های عملکرد ریه حتی در صورت نرمال بودن ریه باشد. این حالت مشابه بیماری هایی است که موجب کوچک شدن ریه می شوند.