سونوگرافی لگن امکان مشاهده سریع ارگان ها و ساختارهای داخل لگن زنان مانند رحم، دهانه رحم، واژن، لوله های فالوپ و تخمدان ها را فراهم می کند. در سونوگرافی لگن از یک مبدل جهت فرستادن امواج صوتی استفاده می شود. فرکانس این امواج بسیار بالا هستند و گوش انسان توانایی شنیدن این فرکانس ها را ندارد. مبدل سونوگرافی بر روی پوست قرار می گیرد و امواج سونوگرافی از درون بدن عبور کرده و به ارگان ها و ساختاری های لگنی می رسد. امواج صوتی، مانند پژواک، به ارگان ها برخورد کرده و مجددا به سمت پوست باز می گردند و توسط مبدل دریافت می شوند. مبدل سپس امواج بازتاب شده را پردازش می کند و این امواج توسط کامپیوتر به یک تصویر از ارگان یا بافت مورد نظر تبدیل می شود.
اندام های لگنی زنان
اندام ها و ساختاری های لگنی در زنان شامل موارد زیر است:
- اندومتر: لایه پوشاننده رحم
- رحم: رحم اندامی توخالی و گلابی شکل است که در قسمت پایینی شکم زنان قرار گرفته است. این اندام بین مقعد و مثانه واقع شده است. لایه پوشاننده رحم هر ماه فرو می ریزد و سبب خونریزی ناشی از قاعدگی می شود. در صورتی که تخمک توسط اسپرم بارور شود و در رحم لانه گزینی کرده و بارداری اتفاق بیوفتد، خونریزی قاعدگی متوقف خواهد شد.
- تخمدان ها: دو اندام تولید مثلی زنان هستند که در لگن قرار دارند و سلول های تخمک در آنها ایجاد، ذخیره و رشد می کنند. همچنین تخمدان ها مسئول تولید هورمون های جنسی زنانه، استروژن و پروژسترون، هستند.
- دهانه رحم: قسمت پایینی و باریکتر رحم که بین مثانه و مقعد قرار گرفته است و کانالی را ایجاد می کند که به سمت واژن باز می شود.
- واژن (یا کانال زایمان): مسیری است که ترشحات بدن حین قاعدگی به سمت خارج بدن هدایت می شوند. واژن سبب اتصال ولوو (اندام تناسلی خارجی) به دهانه رحم می شود.
- ولوو: قسمت خارجی اندام تولید مثلی زنانه است.
دلایل انجام سونوگرافی لگن
سونوگرافی لگن به منظور اندازه گیری و بررسی اندام های لگنی زنان انجام می شود. تست سونوگرافی لگن شامل بررسی موارد زیر است:
- اندازه، شکل و موقعیت رحم و تخمدان ها
- ضخامت و وجود مایعات یا توده ها در اندومتر، میومتر (بافت ماهیچه ای رحم)، لوله های فالوپ یا نزدیک مثانه
- طول و ضخامت دهانه رحم
- تغییر در شکل مثانه
- جریان خون اندام های لگنی
سونوگرافی لگن می تواند اطلاعاتی درباره اندازه موقعیت و ساختار توده های لگنی فراهم کند اما تشخیص قطعی سرطان یا بیماری های خاص با این روش ممکن نیست. سونوگرافی لگنی جهت تشخیص یا کمک به درمان بیماری ها زیر انجام می شود:
نقایص آناتومیک ساختار رحم شامل مشکلات آندومتر؛ تومورهای فیبروئیدی (تومورهای خوش خیم)، توده ها، کیست ها یا سایر تومور های لگن؛ تعیین موقعیت دستگاه های درون رحمی ضد بارداری (IUD)؛ بیماری های التهاب لگن یا سایر انواع التهاب یا عفونت؛ خونریزی های پس از یائسگی؛ نظارت بر سایز فولیکول های تخمدانی جهت بررسی ناباروری؛ بارداری اکتوپیک (بارداری خارج از رحم)؛ کشیدن مایع فولیکولی و تخمک ها از تخمدان ها جهت IVF؛ بررسی رشد جنین حین بارداری؛ بررسی بیماری های جنین
