پرولاپس ارگان لگنی زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه ها و بافت های پشتیبان اندام های لگن ضعیف یا شل می شوند. این موجب می گردد که یک یا تعداد بیشتری از اندام های لگنی دچار افتادگی شده یا وارد حفره واژن شوند. پرولاپس ارگان لگنی قابل درمان است. ماهیچه ها و بافت های پشتیبان لگن همانند یک پایه عمل می کنند. اندام های لگنی شامل مثانه، رحم، دهانه رحم، واژن و رکتوم (بخشی از روده بزرگ) می شوند. پرولاپس زمانی رخ می دهد که این بافت ها و ماهیچه ها، به علت تضعیف یا آسیب، دیگر قادر به حمایت از این اندام ها نباشند. پرولاپس ارگان لگنی نوعی اختلال کف لگن محسوب می شود. شایع ترین اختلالات کف لگن بی اختیاری ادرار، بی اختیاری مدفوع و پرولاپس اندام لگنی هستند.
انواع پرولاپس ارگان لگنی
انواع مختلف پرولاپس ارگان لگنی بسته به اندام درگیر پرولاپس مشخص می شوند. در موارد نادر، این اختلال ممکن است بعد از هیسترکتومی رخ دهد. هر بخش از دیواره واژن نیز ممکن است دچار افتادگی شود و برآمدگی در داخل یا خارج از واژن ایجاد کند. انواع شایع این اختلال:
- افتادگی مثانه (سیستوسل). این شایع ترین نوع پرولاپس ارگان لگنی است. سیستوسل زمانی ایجاد می شود که دیواره قدامی واژن به داخل واژن برجسته می شود و ممکن است به خارج از واژن بیرون بزند.
- رکتوسل. این نوع پرولاپس ارگان لگن زمانی رخ میدهد که دیواره خلفی واژن به داخل واژن برجسته می شود و ممکن است به خارج از واژن بیرون بزند.
- افتادگی رحم (پرولاپس رحم). این زمانی رخ می دهد که رحم به داخل یا خارج از واژن برآمده می شود. برخی مواقع پرولاپس رحم با پرولاپس روده کوچک (بخشی از روده کوچک به داخل واژن بر آمده می شود) همراه است (آنتروسل).
علل پرولاپس ارگان لگنی
پرولاپس ارگان لگنی زمانی بروز می کند که ماهیچه ها و بافت های لگن به خوبی عمل نمی کنند. فاکتورهای خطر این اختلال کف لگن عبارتند از:
- زایمان طبیعی که موجب اتساع و تحت فشار قرار گرفتن کف لگن می شود. چندین زایمان طبیعی خطر ابتلا به پرولاپس ارگان لگنی در آینده را افزایش می دهد. اما حتی افرادی که تاکنون زایمان طبیعی انجام نداده اند و یا زایمان سزارین داشته اند نیز به این اختلال دچار می شوند.
- فشار طولانی مدت بر شکم شامل فشار ناشی از چاقی، سرفه مزمن یا زور زدن حین اجابت مزاج
- وضع حمل نوزاد بزرگ
- افزایش سن. اختلالات کف لگن عموما در خانم های مسن شایع هستند. حدود 37 درصد از خانم های مبتلا به این اختلالات بین سنین 60 تا 79 سال قرار داشته و نیمی از آنها 80 ساله و بزرگ تر هستند.
- تغییرات هورمونی در دوران یائسگی. از دست دادن هورمون زنانه استروژن در یائسگی خطر پرولاپس ارگان لگنی را بالا می برد. محققین به علت دقیق این ارتباط دست نیافته اند.
- سابقه خانوادگی. محققین در حال مطالعه بر روی اثر ژنتیک بر روی پرولاپس ارگان لگنی هستند.
درمان پرولاپس ارگان لگن
- پساری. پساری وسیله ای است که برای پشتیبانی از اندام های لگنی وارد واژن می شود. پساری در شکل ها و اندازه های مختلف وجود دارد. این وسیله اغلب اولین خط درمان پرولاپس ارگان لگنی است. انواع خاصی از پساری ها می توانند پرولاپس ارگان لگنی و بی اختیاری ادرار را هم زمان درمان کنند.
- تقویت ماهیچه های کف لگن. پزشک تمرینات ورزشی کف لگن را به بیماری آموزش می دهد و یا او را به پزشک طب فیزیکی ارجاع می دهد که تمریناتی را برای تقویت ماهیچه های کف لگن بیاموزد. این تمرینات به خانم های مبتلا به پرولاپس ارگان لگنی و بی اختیاری ادرار کمک می کنند.
- جراحی برای پشتیبانی رحم یا واژن. در طول جراحی پزشک از بافت خود بدن یا مش مصنوعی برای کمک به ترمیم پرولاپس و حمایت از کف لگن استفاده می کند. این نوع جراحی برای خانم هایی که فعالیت جنسی داشته و دچار افتادگی شدید واژن یا رحم شده اند، انجام می گیرد. جراحی ممکن است از راه واژن یا شکم انجام شود. جراحی ممکن است با حفظ رحم یا برداشتن رحم باشد.
