محدوده زمانی برای بالغ شدن حدود 4 سال است که با رشد پستان ها و افزایش موی ناحیه تناسلی و زیر بغل ها و رشد سریع قد و آغاز پریود ماهانه می باشد که محدوده 1.5 تا 6 سال هم در این روند ذکر شده است.
اولین علامت بلوغ می تواند جوانه زدن پستان ها و رشد آنها باشد. معمولا رشد و ضخامت موها بعد از آن صورت می گیرد. ولی در بعضی رشد و ضخامت مو می تواند از اولین علایم باشد سپس معمولا تسریع در رشد قدی است و معمولا آغاز دوره پریود در آخرین مراحل رشدی بلوغ نوجوان صورت می گیرد.
رشد سریع قد گاهی در دختران 2 سال زودتر از پسران صورت می گیرد و در عرض یک سال رشد سریعتر قد مشاهده می شود که زمان حدودی آن 2 سال پس از رشد و جوانه زدن پستان ها و یک سال قبل از شروع عادت ماهانه می باشد که البته معمولا رشد قدی پس از شروع عادت ماهانه می تواند ادامه داشته باشد ولی روند آن بسیار کندتر است.
کلا در این دوره ترشحات واژن افزایش می یابد که طبیعی است و معمولا به علت تغییرات هورمونی در زمان بلوغ است. توجه داشته باشیم اینها علائمی در جهت سلامتی نوجوان است. این ترشحات بی رنگ و بی بو و سفید هستند و چنانچه با علامت آزاردهنده خارش یا سوزش همراه بود یا تغییر رنگ خاصی داشت با پزشک مشورت بفرمایید.
به علت افزایش ترشحات و تعریق بیشتر در این دوره جدید از زندگی بهتر است آموزش های لازم و رعایت اصول بهداشت فردی و اجتماعی به نوجوان توضیح داده شود.
عادت ماهیانه اولیه معمولا بدون تخمک گذاری است و ممکن است نا مرتب و بدون ترتیب زمانی خاصی صورت گیرد و یا در بعضی با درد همراه باشد.
در افراد مختلف رویه آغاز پریود متفاوت است و بهتر است با فرد دیگری مقایسه نشوند. در این دوره نوجوانان به علت تغییرات ایجاد شده فیزیکی بدن خود بیشتر کنجکاو شده و والدین این پدیده را طبیعی دانسته و به منزله زنگ خطر ندانند.
اکثر دختران به طور طبیعی با دوره بلوغ افزایش وزن پیدا می کنند. این افزایش وزن به صورت تجمع چربی در بازوها، ران ها و لگن است که به دختران هیکل زنانه می دهد و آنها را آماده بارداری و زایمان می کند. پس از کامل شدن مراحل بلوغ اندازه دور کمر کمتر می شود.
با ترشح هورمون استروژن در دوران بلوغ، رحم و واژن دخترها بزرگتر می شود و مخاط آن قویتر می گردد. لبهای کوچک در قسمت بیرونی دستگاه تناسلی بزرگتر می شود. البته لب های بزرگ هم کمی بزرگ می گردند. تمامی این تغییرات دختران را برای باروری در آینده آماده می کند.
در دختران چاق علائم بلوغ (جوانه زدن پستان ها، رویش موی شرمگاهی و سرانجام خونریزی ماهیانه) معمولا زودتر شروع می شود. به نظر می رسد تغذیه و میزان چربی بدن از عوامل محیطی مهم در تعیین سن بلوغ است. تجمع چربی بدن در دوران کودکی با دوران پس از بلوغ یکسان نیست.
درمان بلوغ زودرس بر اساس علت متفاوت است که شامل درمان های دارویی و جراحی است. داروها به شکل تزریق عضلانی ماهیانه و یا زیرپوستی روزانه استفاده می شود. درمانهای جراحی برای انواع توده ها و تومورهای بیضه و تخمدان می باشند. گاهی در ماه اول دارودرمانی علائم بلوغ شدیدتر شده ولی بتدریج پیشرفت می کنند.
داروها عوارض جانبی کمی دارند مثل سردرد، گرگرفتگی یا آبسه در محل تزریق، اما هیچ عارضه طولانی مدتی ندارند. مدت درمان هم بسته به سرعت رشد کودک متفاوت است و هر 3 تا 6 ماه باید کودک ارزیابی شود.
آیا ارتباطی بین سن شروع قاعدگی و سن یائسگی وجود دارد؟
عده ای تصور می کنند که اگر قاعدگی و بلوغ دیرتر اتفاق بیفتد سن یائسگی نیز به تاخیر می افتد. مطالعات نشان داده که ارتباطی بین این دو وجود ندارد. آنچه مشاهده شد اینکه شروع قاعدگی دیرتر و یائسگی زودتر با احتمال بیشتری از وقوع پوکی استخوان همراه است. همچنین تعداد بیشتر زایمان ها و شیردهی هم با درصد بالاتری از پوکی استخوان همراه است. سن از مهمترین عوامل خطر در ایجاد پوکی استخوان می باشد.
