عوارض جانبی جنسی ناشی از درمان سرطان در بانوان
درمان های سرطان اعم از شیمی درمانی و رادیوتراپی می تواند بر عملکرد جنسی خانم ها تاثیرات منفی مانند خشکی واژن و زخم واژن را به دنبال داشته باشد. در مقاله پیش رو به تاثیرات راه های درمان بیماری سرطان بر میل جنسی خانم ها می پردازیم.
درمان سرطان سبب تغییرات فیزیکی می گردد که نزدیکی جنسی را در افراد دشوار می سازد. عوارض جانبی جنسی ناشی از درمان سرطان ممکن است آخرین نکته ای باشد که ذهن بیمار را درگیر می سازد. اما باید توجه داشت در طول درمان سرطان شما می توانید احساس مناسب تری داشته باشید و پس از درمان نیز کیفیت زندگی شما مهم خواهد بود.
و اما چه کسانی در خطر تجربه عوارض جانبی جنسی ناشی از درمان سرطان خواهند بود؟
برخی سرطان های زیر در خانم ها بیشتر ممکن است سبب ایجاد عوارض جانبی جنسی گردند:
- سرطان مثانه
- سرطانه سینه
- سرطان دهانه رحم
- سرطان کولون
- سرطان اندومتر
- سرطان تخمدان
- سرطان رکتال (مقعد)
- سرطان رحم
- سرطان واژن
- سرطان ولوو
بیماری سرطان و درمان های لازم برای آن موجب تاثیرات جسمی و روحی می شوند که بر میل و عملکرد جنسی موثرند.
عوارض جانبی جنسی شایع مرتبط با سرطان و درمان آن چیست؟
بسته به درمانی که دریافت می کنید، نوع سرطان و مرحله بیماری شما عوارض جانبی جنسی را تجربه خواهید کرد. شایع ترین عوارض گزارش شده در اثر درمان بیماری سرطان عبارت است از:
- دشواری در رسیدن به اوج لذت جنسی
- کاهش انرژی برای داشتن فعالیت جنسی
- از دست دادن تمایل برای انجام فعالیت جنسی
- درد به هنگام ورود آلت تناسلی مردانه
- کاهش اندازه واژن
- خشکی واژن
لازم به ذکر است که همه خانم ها این عوارض را تجربه نخواهند کرد. پزشک متخصص زنان تعیین خواهد کرد که آیا شما به دلیل بروز عوارض جانبی جنسی به درمان خاصی نیاز خواهید داشت یا خیر.
راه های درمان بیماری سرطان چگونه می تواند تاثیرات جانبی جنسی به همراه داشته باشد؟
شیمی درمانی
خیلی از خانم ها در طول شیمی درمانی و پس از آن دچار کاهش لیبیدو یا میل جنسی می شوند. در اغلب موارد تاثیرات جانبی ناشی از درمان (مانند خستگی، تهوع، از دست دادن موها و کاهش یا اضافه وزن) سبب می شود فرد احساس عدم جذاب بودن داشته باشد. باید یادآور شد این تاثیرات جانبی مدت کوتاهی پس از درمان بیماری سرطان از بین خواهد رفت. اما بازگشت اعتماد به نفس و میل جنسی در بیمار ممکن است کمی زمانبر باشد.
به طور کلی شیمی درمانی سبب افت ناگهانی در مقدار استروژن تولید شده در تخمدان ها می گردد. علائمی مانند نازک شدن دیواره واژن یا آتروفی واژن، خشکی واژن و یا درد در هنگام نزدیکی می تواند به دلیل کاهش مقدار استروژن باشد. بسته به نوع سرطان پزشک می تواند در برخی موارد استروژن را برای شما در نظر داشته باشد تا به این ترتیب از حجم تاثیرات منفی بکاهد. استفاده از استروژن های موضعی به فرم کرم در ناحیه واژن می تواند گزینه موثری باشد. اما در برخی سرطان های پستان (سرطان سینه) یا سرطان تخمدان نمی توان به طور مطمئنی از چنین گزینه درمانی برای درمان سرطان استفاده کرد.
شیمی درمانی می تواند به بافت هایی مانند واژن آسیب برساند. این آسیب می تواند زخم هایی را در ناحیه واژن به دنبال داشته باشد. همچنین ریسک ابتلا به عفونت و خونریزی را افزایش می دهد. در طول این دوران پزشک به شما توصیه خواهد کرد تا از داشتن نزدیکی اجتناب کنید.
رادیوتراپی
تاثیرات جنسی ناشی از رادیوتراپی در شرایطی رخ می دهد که ناحیه لگن در معرض تابش قرار داشته باشد. رادیوتراپی می تواند به تخمدان ها آسیب برساند. آسیب به تخمدان سبب افت میزان استروژن می گردد و پس از آن علائمی مانند خشکی واژن یا گرگرفتگی ایجاد می شود. همچنین رادیوتراپی می تواند به دیواره واژن نیز آسیب برساند. در این شرایط نزدیکی بسیار دردناک و ناراحت کننده خواهد بود.
جراحی
در برخی موارد بسته به نوع سرطان، موقعیت و اندازه آن گزینه جراحی به عنوان درمان بیماری سرطان در نظر گرفته خواهد شد. درمان نیز می تواند تاثیرات جانبی جنسی را به همراه داشته باشد. برخی جراحی ها که بر عملکرد جنسی اثر سوء دارند عبارتند از:
- هیسترکتومی رادیکال: در این روش رحم، دهانه رحم و بخش هایی از واژن به طور کامل از بدن خارج می گردد. کوچک شدن واژن به این معنا نیست که توانایی جنسی شما تغییری خواهد کرد اما ممکن است شرایط جدیدی برای شما ایجاد گردد.
- خارج کردن تخمدان ها: در اثر برداشت تخمدان ها شما علائم یائسگی را تجربه خواهید کرد.
- رادیکال سیستکتومی: این روش درمانی برای سرطان مثانه در نظر گرفته می شود و طی آن مثانه، رحم، تخمدان ها، لوله های فالوپ، سرویکس، بخش جلویی واژن و مجرای ادرار برداشته می شود. واژن شما می تواند بازسازی شود اما ممکن است اندازه آن نسبت به قبل از جراحی کوتاهتر یا باریکتر باشد. در صورت برداشت تخمدان ها شما علائم یائسگی را تجربه خواهید کرد.
- جراحی رزکشن آبدومینوپرینئال یا Abdominoperineal resection: این روش جراحی معمولا برای درمان سرطان رکتال یا کولون استفاده می شود. جراح در این روش بخش پایینی کولون و رکتوم را خارج می سازد. در اثر انجام این جراحی ممکن است نزدیکی شما دردناک شود. در برخی موارد طی این جراحی تخمدان ها نیز خارج می گردد. به این ترتیب اگر شما در دوران قبل از یائسگی قرار داشته باشید دچار یائسگی زودرس خواهید شد.
- وولوکتومی: در این روش جراح کل ولوو، لب های داخلی و خارجی همچنین کلایتوریس را خارج خواهد کرد. این نقاط نقش کلیدی در برانگیختگی خانم ها ایفا می کند. برداشتن کلایتوریس و ولوو سبب کاهش حساسیت جنسی می گردد و بنابراین رسیدن به ارگاسم دشوار تر خواهد بود. همچنین تغییر ظاهری ناشی از این جراحی موجب کاهش اعتماد به نفس شده و اسکار و سفتی زخم آن نیز موجب درد می گردد.
علاوه بر مواردی که ذکر گردید در برخی شرایط بیمار به دلیل انجام جراحی ناچار خواهد بود تا برای جمع آوری مدفوع یا ادرار از کیسه ای استفاده کند. استفاده از این کیسه سبب کاهش اعتماد به نفس بیمار می گردد.
هورمون درمانی
در برخی موارد بیمار از داروهایی مانند تاموکسیفن و یا مهارکننده های آروماتاز استفاده خواهد کرد. در برخی موارد استفاده از این داروها به کوچک شدن و یا از بین رفتن توده های سرطانی کمک خواهد کرد و شانس عود بیماری را کاهش خواهد داد. استفاده از این داروها می تواند علائمی مانند خشکی واژن و آتروفی آن را به همراه داشته باشد.
شناخت عوارض جانبی جنسی ناشی از درمان سرطان می تواند شما را برای رویارویی با آن آماده تر سازد. توجه داشته باشید که شما می توانید در مورد عوارض آزاردهنده جنسی با تیم پزشکی خود صحبت کنید. صحبت کردن در مورد چنین مواردی کاملا اخلاقی است و شما را در یافتن راه حل مناسب یاری خواهد داد. اگر نمی توانید مستقیما با پزشک در این مورد صحبت کنید می توانید از طریق پرستاری که در اختیار شما قرار دارد با پزشک مرتبط باشید.
با همسرتان در این مورد صحبت کنید. در برخی موارد با تغییر پوزیشن حین نزدیکی و یا استفاده از لوبریکانت می توانید شرایط را بهبود بخشید.
