هدف از درمان قاعدگی نامنظم اصلاح علت زمینه ای دخیل در آن می باشد. آمنوره و الیگومنوره از جمله انواع بی نظمی در قاعدگی می باشد. در آمنوره فرد دچار پریودهای قاعدگی نمی شود و در الیگومنوره فرد کمتر از 6 تا 8 پریود را در طول سال تجربه می کند. در توضیح علل این شرایط می توان به موارد مختلفی اعم از سندرم تخمدان پلی کیستیک، نارسایی تخمدان، اختلالات کروموزومی، اختلال در هیپوتالاموس و یا بارداری اشاره کرد. و اما در این مقاله سعی داریم بر گزینه های درمانی تمرکز کنیم که ما را در درمان قاعدگی نامنظم از نوع آمنوره یا الیگومنوره یاری می دهد.
همانطور که عنوان شد سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از عوامل بی نظمی در قاعدگی می باشد. در این شرایط، درمان قاعدگی نامنظم استفاده از داروهای هورمونی مانند پروژستین می باشد که سبب القای پریود در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک می شود. این دارو به مدت 10 تا 14 روز هر 1 تا 3 ماه استفاده می شود. استفاده از داروهای ضد بارداری ترکیبی نیز می تواند در درمان قاعدگی نامنظم موثر باشد. خانم هایی که به دلیل آمنوره هیپوتالامیک دچار بی نظی در پریودها می شوند با ایجاد برخی تغییرات در شیوه زندگی اعم از ورزن گیری مناسب، کاهش انجام ورزش های شدید و یا کاهش استرس های عاطفی می توانند به درمان قاعدگی نامنظم در خود کمک کنند. تحقیقات نشان می دهد خانم هایی که کالری کمتری نسبت به میزان سوخت و ساز روزانه خود دریافت می کنند ممکن است به آمنوره دچار شوند. خانم هایی که به دلیل ورزش شدید به آمنوره دچار شده اند برای درمان قاعدگی نامنظم باید مقدار کالری مصرفی را افزایش داده و از شدت و دفعات ورزش کردن بکاهند. این اقدامات مخصوصا در مورد خانم هایی اهمیت دارد که قصد باردار شدن دارند. همه خانم های مبتلا به آمنوره باید 1200 تا 1500 میلی گرم کلسیم و 400 واحد ویتامین دی به طور روزانه دریافت کنند. در برخی موارد برای درمان قاعدگی نامنظم در افراد مبتلا به آمنوره هیپوتالامیک از کنتراسپتیوهای هورمونی استفاده می شود. این درمان ها احتمال ایجاد پوکی استخوان را در زندگی آینده این افراد کاهش می دهد.
نارسایی تخمدان یکی از دلایل اختلال در پریودها و قاعدگی نامنظم می باشد. خانم ها به طور معمول در حوالی 50 سالگی تخمک گذاری را متوقف می کنند که به این رویداد یائسگی اطلاق می گردد. اگر یائسگی قبل از 40 سالگی رخ دهد به آن نارسایی زودرس تخمدان اطلاق می شود. درمان قاعدگی نامنظم ناشی از نارسایی تخمدان ممکن نیست اما استفاده از استروژن و پروژسترون به فرم قرص های ضد بارداری می تواند در درمان برخی علائم و مشکلات موثر واقع شود (علائمی مانند گر گرفتگی، خشکی واژن و یا پوکی استخوان). استفاده از هورمون ها در این بازه سنی خطراتی هم در پی دارد.
اگر اختلال در پریودها ناشی از افزایش پرولاکتین باشد، درمان قاعدگی نامنظم با استفاده از داروهای آگونیست دوپامین مانند بروموکریپتین یا کابرگولین انجام می شود. این داروها به منظم شدن قاعدگی کمک کرده و احتمال بارداری را نیز تقویت می کند.
برخی مشکلات و بیماری ها در هیپوتالاموس و هیپوفیز سبب ایجاد آمنوره می گردد. برای مثال فقدان مقدار هورمون GnRH در نظم پریودها اختلال ایجاد می کند. برای درمان قاعدگی نامنظم در این افراد، به منظور تقویت تخمک گذاری و احتمال بارداری از داروهای ناباروری تزریقی استفاده می شود. همچنین برخی اقدامات مانند کورتاژ می تواند منجر به بروز چسبندگی شود که آسیب به دیواره رحم را به دنبال دارد. اگر این چسبندگی ها بسیار گسترده باشد در آن صورت جریان خون قاعدگی کاهش یافته و یا از بین می رود. در این شرایط برای درمان قاعدگی نامنظم باید اقدام به برداشت بافت اسکار با استفاده از جراحی نمود و پس از آن نیز استروژن باید استفاده شود تا دیواره رحم دوباره رشد کند. انجام جراحی همچنین می تواند در اصلاح مشکلات آناتومیکی موثر باشد که منجر به اختلال در قاعدگی شده است.
