دروانا: 

 علت درد پریود، درمان درد پریود

درد پریود بسیار شایع می باشد و بخش نرمالی از چرخه قاعدگی را در هر ماه تشکیل می دهد. اغلب خانم ها در بخشی از زندگی خود درد پریود را تجربه می کنند. درد پریود معمولا به شکل کرامپ های ماهچه ای در شکم احساس می شود که به سمت کمر و ران ها منتشر می گردد. درد پریود در برخی موارد شبیه به اسپاسم های شدید می باشد. ممکن است درد پریود را در هر ماه تجربه کنید. برخی از پریودها ممکن است بدون هیچ گونه درد و ناراحتی روی دهد اما در برخی موارد ممکن است پریود بسیار دردناک باشد. در برخی موارد ممکن است بدون وجود پریود درد لگن شدیدی وجود داشته باشد که این متمایز از درد پریود می باشد و باید مورد ارزیابی های بیشتر توسط متخصص زنان قرار گیرد.

علت درد پریود

علت درد پریود ناشی از انقباضات دیواره ماهیچه ای رحم می باشد. انقباضات خفیف معمول در رحم منتشر می شود و اغلب احساس نمی شود. در طول دوران پریود دیواره رحم به شدت شروع به انقباض می کند و این انقباضات دیواره رحم به فرو ریزی دیواره رحم و خونریزی ماهانه کمک می کند. وقتی دیواره ماهیچه ای منقبض می شود عروق خونی رحم فشرده می گردد. در نتیجه خونرسانی و اکسیژن رسانی مناسب به رحم به طور موقتی قطع می گردد. بدون اکسیژن بافت رحم ترکیباتی را آزاد می کند در که در علت درد پریود دخالت دارد. در حالیکه بدن ترکیبات شیمیایی محرک درد را تولید می کند، ترکیبات دیگری به نام پروستاگلاندین ها نیز آزاد می گردند. پروستاگلاندین ها انقباضات ماهیچه ای رحم را تشدید می کنند و میزان درد پریود را افزایش می دهند. علت اینکه چرا برخی خانم ها در مقایسه با برخی دیگر درد بیشتری را تجربه می کنند به درستی مشخص نیست. برخی خانم ها ممکن است مقدار پروستاگلاندین بیشتری را ایجاد کنند و همین امر در ایجاد انقباضات بیشتر و شدیدتر نقش دارد.

در برخی موارد علت درد پریود ناشی از وجود مشکلات زمینه ای می باشد. درد ناشی از مشکلات زمینه ای اغلب در خانم های مسن تر (بازه سنی 30 تا 45 سال) روی می دهد. برخی شرایط زمینه ای که در علت درد پریود دخالت دارد عبارت است از:

• اندومتریوز: اندومتریوز شرایطی است که در آن لایه ای از دیواره رحم در فضایی خارج از رحم مانند لوله های فالوپ یا تخمدان ها رشد می کند. این سلول های بافتی به هنگام فرو ریزی درد بسیار شدیدی را ایجاد می کنند.
• فیبروم: فیبروم ها توده های غیر سرطانی هستند که در داخل رحم رشد می کنند و سبب بروز پریود و خونریزی های سنگین می شوند.فیبروم ها در علت درد پریود دخیل اند.
• آدنومیوز: آدنومیوز زمانی ایجاد می شود که بافت دیواره داخلی رحم به سمت قسمت ماهیچه ای رحم وارد شود. آدنومیوز می تواند در علت درد پریود نقش داشته باشد.

دستگاه درون رحمی یا آی یو دی نوعی روش برای پیشگیری از بارداری می باشد. دستگاه درون رحمی از مس و پلاستیک تشکیل شده است که متناسب با داخل رحم می باشد. وجود دستگاه درون رحمی در علت درد پریود دخالت دارد و این امر مخصوصا در چند ماه اول پس از قرار دادن دستگاه آی یو دی صادق می باشد.

اگر درد پریود با برخی علل زمینه ای ارتباط داشته باشد در آن صورت ممکن است متوجه تغییراتی در الگوی نرمال پریود خود باشید. برای مثال ممکن است در برخی موارد درد پریود بیش از حد نرمال باشد یا در برخی موارد پریود طولانی تر از حد معمول باشد. اگر علت درد پریود ناشی از مشکلات زمینه ای باشد در آن صورت علائم دیگری نیز ممکن است ایجاد شود:

• پریودهای نامنظم
• خونریزی بین پریودها
• ترشحات واژنی غلیظ و بد بو
• درد در حین نزدیکی جنسی

اگر چنین علائمی را تجربه می کنید مراجعه به متخصص زنان الزامی می باشد.

مدت زمان درد پریود

درد پریود معمولا با آغاز خونریزی شروع می شود. برخی خانم ها ممکن است چند روز قبل از آغاز پریود درد داشته باشند. این درد به طور معمول 48 تا 72 ساعت به طول می انجامد. در برخی موارد ممکن است مدت زمان درد بیشتر شود. وقتی خونریزی سنگین باشد درد نیز تشدید می شود. در صورت فقدان بیماری زمینه ای با افزایش سن این درد بهبود می یابد. درد پریود در اغلب خانم ها با تولد فرزند برطرف می شود.

درمان درد پریود

در اغلب مواد درد به اندازه ای خفیف است که در منزل قابل درمان می باشد. برای کنترل درد پریود می توان از ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید. در صورت ابتلا به آسم یا مشکلات کبدی، کلیوی یا گوارشی نباید از ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید. از مصرف آسپرین در کودکان زیر 16 سال نیز باید اجتناب کنید. اگر استفاده از مسکن ها در کنترل درد پریود موثر نباشد می توانید برای دریافت مسکن قوی برای درد پریود به متخصص زنان مراجعه کنید. متخصص زنان بعد از انجام معاینه لگن به منظور تشخیص علت درد پریود ممکن است قرص های ضد بارداری خوراکی ترکیبی را تجویز کند زیرا این قرص ها لایه داخلی دیواره رحم را نازک کرده و مقدار پروستاگلاندین تولید شده در بدن را کاهش می دهد. نازک شدن لایه های داخلی رحم به این معنا خواهد بود که فروریزی آن نیازی به انقباضات شدید نخواهد داشت. اگر استفاده از قرص های ضد بارداری ترکیبی گزینه مناسبی نباشد در آن صورت ممکن است از ایمپلنت ها یا ترکیبات ضد بارداری تزریقی استفاده شود.

سایر نکاتی که در کنترل درد پریود موثر می باشد عبارت است از:

• قطع مصرف سیگار: سیگار کشیدن احتمال بروز درد پریود را افزایش می دهد.
• ورزش کردن: حفظ سطح مناسبی از فعالیت سبب می شود درد پریود کاهش یابد.
• گرما: استفاده از بطری آب گرم روی شکم ممکن است به کنترل درد پریود کمک کند.
• کاهش درد پریود با ماساژ: ماساژ سبک و مدور در اطراف شکم و زیر شکم در کاهش درد پریود موثر خواهد بود.
• تکنیک های ریلکسیشن: فعالیت های ریلکس کننده مانند یوگا و پیلاطس می تواند در کنترل درد پریود موثر واقع شود.

دکتر فرناز مشیری

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی

سرکار خانم دكتر فرناز مشيری، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همچنین دکتر مشیری دارای مدرک تکمیلی لاپاراسکوپی و متخصص در جراحی زیبایی زنان می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر فرناز مشیری