قبل از تشخیص علت ناباروری ابتدا مجموعی از آزمایشات بر روی زوجین انجام می شود. در ادامه با عنوان آزمایش ناباروری زنان به تست هایی می پردازیم که ما را در تشخیص علت زمینه ای ناباروری در زنان هدایت می کند. در بررسی علل ناباروری در زنان متخصص نازایی ابتدا بررسی می کند آیا تخمک گذاری روی می دهد، آیا تخمدان ها قادر به تولید تخمک می باشند و آیا در نیمه دوم چرخه قاعدگی رحم آمادگی پذیرش بارداری را دارد. آزمایش ناباروری زنان در 5 دسته کلی قرار دارد: بررسی تخمک گذاری، بررسی ذخیره تخمدان، بررسی فاز لوتئال، بررسی مخاط دهانه رحم بعد از نزدیکی و ارزیابی ارگان های تناسلی.
آزمایش ناباروری زنان: تخمک گذاری
آزمایش های بررسی ناباروری زنان برای بررسی روند تخمک گذاری شامل نمودار دمای بیزال بدن، کیت پیش بینی کننده تخمک گذاری و برخی آزمایشات خونی و سونوگرافی می باشد. در آزمایشات خونی مقدار استروژن و هورمون جسم زرد اندازه گیری می شود همچنین روند رشد فولیکول ها با استفاده از سونوگرافی ارزیابی می گردد.
آزمایش ناباروری زنان: تست عملکرد تخمدان
آزمایش های بررسی ناباروری زنان برای تست عملکرد تخمدان شامل بررسی برخی فاکتورها در خون و انجام سونوگرافی می باشد. برای مثال در روز سوم از پریود نمونه خون به منظور اندازه گیری هورمون محرک فولیکول اندازه گیری می شود. افزایش مقدار این هورمون به معنی کاهش کیفیت تخمک ها می باشد. در این زمان مقدار استروژن نیز اندازه گیری می شود. افزایش استرادیول نیز نشانه کیفیت پایین تخمک می باشد. همچنین در روزهای متعدد در طول چرخه بعد از افزایش هورمون جسم زرد با استفاده از سونوگرافی ترانس واژینال روند تخمک گذاری مانیتور می گردد.
آزمایش ناباروری زنان: تست فاز لوتئال
در این مورد از آزمایش ناباروری زنان آزمایش خون با هدف اندازه گیری مقدار پروژسترون پلاسما و برخی هورمون ها انجام می شود. افزایش مقدار پروژسترون در پایان چرخه نشان می دهد که تخمک گذاری روی داده است. همچنین مقدار پرولاکتین، آندروژن و هورمون محرک تیروئید نیز به عنوان بخشی از آزمایش ناباروری زنان اندازه گیری می شود. بعد از روز 21 چرخه ممکن است از دیواره داخلی رحم نمونه برداری شود. این آزمایش ناباروری زنان نشان می دهد آیا بافت دیواره رحم برای پذیرش رویان در آن زمان مناسب بوده است یا نه.
آزمایش ناباروری زنان: بررسی مخاط دهانه رحم بعد از نزدیکی
این مورد آزمایش ناباروری زنان در میانه چرخه و مدت کوتاهی بعد نزدیکی انجام می شود و طی آن کیفیت و کمیت مخاط دهانه رحم و حضور اسپرم زنده و متحرک در آن بررسی می شود.
آزمایش ناباروری زنان: بررسی عملکر ارگان های تناسلی
هیستروسالپینگوگرافی، هیستروسکوپی، لاپاراسکوپی، سونوهیستوگرافی و سونوگرافی از جمله مواردی است که در این مرحله مورد توجه قرار دارد. هیستروسالپینگوگرافی که یکی از موارد آزمایش ناباروری زنان می باشد در نیمه اول چرخه با استفاده از آب یا روغن برای شناسایی ناهنجاری های ساختاری رحم و لوله های فالوپ انجام می شود. هیستروسکوپی یکی دیگر از موارد آزمایش ناباروری زنان می باشد که با وسیله ای شبیه به تلسکوپ و مجهز به نور داخل رحم ارزیابی می گردد. در لاپاراسکوپی که با استفاده از بیهوشی انجام می شود ارگان های لگنی مانند رحم، تخمدان ها و فضای خارج از لوله های فالوپ زیر دید مستقیم ارزیابی می شود. اگر ضایعات آندومتریوز در این میان مشخص شود می توان با استفاده از لیزر یا کوتر اقدام به برداشت آن نمود. سونوهیستوگرافی نوعی سونوگرافی با استفاده از سالین می باشد که امکان معاینه دقیق حفره رحمی را فراهم می کند.
