درمان ناباروری زنان
ناباروری به عدم وقوع بارداری بعد از یک سال نزدیکی جنسی محافظت نشده اشاره دارد. فاکتورهای متعددی در ناباروری زنان و مردان دخالت دارد. وجود انسداد، اسکار و یا تورم در لوله های فالوپ، ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا آندومتریوز، بروز نارسایی زودرس تخمدان و یا وجود فیبروم از جمله دلایلی است که در علل ناباروری زنان دخیل می باشد. و اما گزینه های مربوط به درمان ناباروری زنان چیست؟
درمان ناباروری زنان: دارو درمانی
داروهایی که برای درمان ناباروری زنان مورد استفاده قرار می گیرد عبارت است از:
- درمان ناباروری زنان: کلومیفن سیترات
این دارو سبب تحریک تخمک گذاری می شود و بر غده هیپوفیز تاثیر می گذارد. خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا سایر بیمارانی که در تخمک گذاری مشکل دارند با استفاده از کلومیفن احتمال آزادسازی تخمک بالغ را افزایش می دهند.
- درمان ناباروری زنان: لتروزول
لتروزول دارویی است که به صورت off-label در تقویت تخمک گذاری و درمان ناباروری زنان استفاده می شود. این بدان معنی است که سازمان غذا و داروی آمریکا این دارو را برای تحریک تخمک گذاری تایید نکرده ولی استفاده از آن بر اساس تجارب بالینی متخصصین نازایی متداول می باشد. لتروزول به طور موقتی مقدار پروژسترون را کاهش می دهد و سبب می شود مغز مقدار هورمون محرک فولیکول بیشتری را تولید کند. استفاده از این دارو در درمان ناباروری زنانی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند متداول می باشد.
- درمان ناباروری زنان: هورمون گنادوتروپین یائسگی انسانی
گنادوتروپین یائسگی انسانی یا hMG اغلب در درمان ناباروری زنانی استفاده می شود که تخمک گذاری انجام نمی دهند. عدم تخمک گذاری در این دسته از بیماران به مشکلاتی مربوط است که در غده هیپوفیز وجود دارد. این هورمون به طور مستقیم تخمدان ها را به تولید تخمک های بالغ تحریک می کند. این دارو به فرم تزریقی وجود دارد.
- درمان ناباروری زنان: هورمون محرک فولیکول
هورمون محرک فولیکول که به اختصار FSH نامیده می شود به فرم تزریقی وجود دارد و در ایجاد تخمک بالغ در تخمدان ها موثر است.
- درمان ناباروری زنان: آگونیست و آنتاگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین
این دسته از داروها بر غده هیپوفیز تاثیر می گذارند و مانع از تخمک گذاری می شوند. این داروها در طول آی وی اف استفاده می شوند. همچنین ممکن است به منظور آماده سازی رحم برای انتقال رویان استفاده شوند. این داروها به فرم تزریقی و استنشاقی یافت می شوند.
- درمان ناباروری زنان: متفورمین
متفورمین مقدار هورمون مردانه را در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کاهش می دهد و بدن را در تخمک گذاری یاری می سازد. در برخی موارد ترکیبی از کلومیفن، متفورمین و FSH برای درمان ناباروری زنان استفاده می شود. متفورمین به صورت خوراکی وجود دارد.
- درمان ناباروری زنان: بروموکریپتین و کابرگولین
این داروها در درمان ناباروری زنانی استفاده می شود که مشکلات تخمک گذاری در آن ها به مقدار بالای هورمون پرولاکتین ارتباط دارد.
درمان ناباروری زنان: تکنیک های کمک باروری
علاوه بر دارو درمانی به منظور درمان ناباروری زنان گزینه های جدیدی به نام تکنیک های کمک باروری نیز در درمان ناباروری زنان نقش دارد. در طول انجام این روش ها تخمک و رویان در فضایی بیرون از بدن مادر دستکاری و ایجاد می شوند. در تکنیک های کمک باروری تخمک بالغ از تخمدان مادر با استفاده از سوزن خارج می گردد و سپس در شرایط آزمایشگاهی با اسپرم ترکیب می شود و رویان حاصل شده به رحم مادر یا رحم اجاره ای منتقل می شود. مهم ترین تکنیک کمک باروری IVF نام دارد.
نرخ موفقیت تکنیک های کمک باروری در درمان ناباروری زنان به فاکتورهای متعددی از جمله کلینیکی که روش در آن انجام می شود، تشخیص ناباروری و سن مادر به هنگام انجام تکنیک بستگی دارد. سن مادر جز مهم ترین فاکتورها می باشد. به طور میانگین نرخ موفقیت تکنیک های کمک باروری بر اساس سن مادر عبارت است از:
- 38% در خانم های زیر 35 سال
- 32% در خانم های 35 تا 37 سال
- 23% در خانم های 38 تا 40 سال
- 14% در خانم های 41 تا 42 سال
- 7% در خانم های 43 تا 44 سال
- 3% در خانم های بالای 44 سال
تکنیک های کمک باروری که در درمان ناباروری زنان استفاده می شود روش هایی پر هزینه و زمان بر می باشد، اما امکان باروری را در برخی زوجین تقویت می کند. مهم ترین عارضه تکنیک های کمک باروری بارداری چند قلو می باشد. این مشکل با محدود کردن تعداد رویان هایی که به رحم منتقل می شود قابل پیشگیری می باشد. پیشگیری از بروز بارداری چند قلو مانع از وقوع بارداری پر خطر واحتمال بروز زایمان زودرس می شود.
در تمامی تکنیک های کمک باروری می توان از تخمک اهدایی، اسپرم اهدایی یا رویانی که از قبل فریز شده استفاده کرد. تخمک اهدایی برای درمان ناباروری زنانی پیشنهاد می شود که قادر به تولید تخمک نمی باشند. در مواردی که احتمال انتقال بیماری ژنتیکی وجود داشته باشد نیز ممکن است استفاده از تخمک یا اسپرم اهدایی مورد توجه قرار گیرد. در برخی شرایط که زوجین قادر به تولید اسپرم و تخمک بالغ نباشند ممکن است از رویان اهدایی استفاده شود. رویان اهدایی وارد رحم مادر می گردد. در این شرایط جنین به لحاظ ژنتیکی ارتباطی با پدر یا مادر نخواهد داشت. خانم هایی که دارای تخمک می باشند اما رحم ندارند می توانند از رحم اجاره ای برای بارداری استفاده کنند. در این شرایط از تخمک و اسپرم زوجین برای تولید رویان استفاده می شود و رویان حاصل شده در رحم فرد دیگری قرار داده می شود.
