بارداری به عدم توانایی یک زوج در باردار شدن بعد از یک سال داشتن نزدیکی محافظت نشده اشاره دارد. زمانی که ناباروری روی می دهد شریک جنسی مرد و زن هر دو باید مورد ارزیابی قرار بگیرند تا بهترین گزینه درمان مشخص گردد. اگر تخمک گذاری در شریک جنسی زن به طور مرتب روی ندهد یکی از گزینه های درمانی استفاده از داروهای خوراکی مانند کلومیفن می باشد که با نام های تجاری مختلفی وجود دارد (کلومیفن و بارداری).
برای درک بهتری از عنوان کلومیفن و بارداری ابتدا بهتر است درک پایه ای در مورد فرایند تخمک گذاری به دست آوریم. به طور طبیعی تخمدان ها هر 24 تا 35 روز یک تخمک تولید می کنند. تخمک گذاری معمولا 12 تا 14 روز قبل از پریود بعدی آغاز می شود. بهترین شانس باردار شدن برای خانم ها در زمان تخمک گذاری و یک تا دو روز قبل از تخمک گذاری می باشد. زمان تخمک گذاری در مورد خانم هایی که چرخه های آن ها 28 روزه است در روز 12 تا 14 بعد از اولین روز چرخه می باشد. اولین روز چرخه قاعدگی از اولین روز خونریزی محاسبه می شود. در بحث کلومیفن و بارداری، باید توجه داشت خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر به کلومیفن پاسخ می دهند و احتمال بارداری موفق با کلومیفن در آن ها زیاد است. در موارد زیر احتمال بارداری موفق با کلومیفن کاهش می یابد:
- کاهش مقدار استروژن به دلیل وزن اندک بدن یا ورزش
- افزایش مقدار هورمون محرک فولیکول یا FSH (مقدار این هورمون شاخصی از میزان جوان بودن تخمدان می باشد)
کلومیفن و بارداری: کلومیفن چیست؟
برای درک بهتر عنوان کلومیفن و بارداری باید بدانید کلومیفن داروی هورمونی شبیه به استروژن می باشد که بر هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان ها اثر می کند تا مقدار هورمون محرک فولیکول یا FSH و هورمون جسم زرد یا LH را افزایش دهد. افزایش مقدار این هورمون ها احتمال بارداری موفق با کلومیفن را افزایش می دهد زیرا هورمون FSH در تحریک تخمک گذاری نقش دارد (کلومیفن و بارداری).
احتمال بارداری موفق با کلومیفن در خانم هایی که تخمک گذاری نامنظمی دارند تقویت می شود. در پاسخ دقیق به این پرسش که شانس بارداری با کلومیفن چند درصد است؟ باید توجه داشت در خانم هایی که تخمک گذاری نامنظمی تجربه می کنند احتمال تخمک گذاری با کلومیفن 80% و احتمال بارداری موفق با کلومیفن 30 تا 40 % می باشد. این احتمالات در مورد خانم هایی مطرح می شود که سه دوره از کلومیفن استفاده کرده اند.
کلومیفن و بارداری: ارزیابی های اولیه
قبل از بحث کلومیفن و بارداری ارزیابی های اولیه ناباروری بسیار اهمیت دارد تا اطمینان حاصل شود آیا استفاده از قرص کلومیفن برای بارداری می تواند گزینه موثری باشد یا خیر. در ارزیابی که به منظور تعیین اثربخشی قرص کلومیفن برای بارداری انجام می شود مواردی مانند سابقه بیمار، معاینه فیزیکی، آنالیز مایع منی، آزمایش خون و سایر تست ها اهمیت خواهد داشت.
کلومیفن و باردای: تعیین دوز
در تعیین دوز در مبحث کلومیفن و بارداری باید عنوان داشت مصرف قرص کلومیفن برای بارداری در روز 3، 4 یا 5 چرخه قاعدگی آغاز می شود. مقدار مصرف قرص کلومیفن برای بارداری 50 میلی گرم یک بار در روز به مدت 5 روز است. اولین روز شروع خونریزی روز اول چرخه محسوب می شود. اگر فرد چرخه های قاعدگی منظمی نداشته باشد در آن صورت یک دوره درمان با پروژسترون ضروری خواهد بود. اما برخی تحقیقات جدید نشان می دهد این اقدام همیشه ضرورت ندارد. در بررسی که به تازگی انجام شده و در آن متفورمین با کلومیفن مورد مقایسه قرار گرفته مشخص گردیده است نرخ باروری زمانی بیشتر است که مصرف قرص کلومیفن برای بارداری بدون القای خونریزی با استفاده از مدروکسی پروژسترون استات آغاز شود (کلومیفن و بارداری).
زمان تخمک گذاری در روزهای 14 تا 19 چرخه می باشد. در بحث کلومیفن و بارداری اغلب متخصصین نازایی استفاده از کیت پیش بینی کننده تخمک گذاری را به زوج ها توصیه می کنند تا بتوانند در مورد بهینه سازی نزدیکی برنامه ریزی کنند. در این کیت ها از نمونه ادرار برای پیش بینی زمان تخمک گذاری استفاده می شود. این کیت ها مقدار هورمون جسم زرد را اندازه گیری می کند. تهیه این کیت ها نیازی به نسخه پزشک متخصص ندارد و در اغلب داروخانه ها موجود می باشد. در روزی که مقدار هورمون جسم زرد افزایش می یابد و روز بعد از آن احتمال داشتن نزدیکی موفق افزایش می یابد. اگر امکان استفاده از کیت پیش بینی کننده تخمک گذاری برای افزایش احتمال بارداری موفق با کلومیفن وجود نداشته باشد در آن صورت متخصص نازایی انجام نزدیکی را از روز 10ام چرخه به مدت یک هفته توصیه خواهد کرد (کلومیفن و بارداری).
در بحث کلومیفن و بارداری برای بررسی روند احتمال بارداری موفق با کلومیفن ممکن است انجام سونوگرافی توصیه شود. به این منظور پروب نازکی از طریق واژن وارد رحم می گردد و سپس با استفاده از امواج صوتی اندازه و تعداد فولیکول های در حال رشد که حاوی تخمک می باشد ارزیابی می شود. نکته دیگری که در بحث کلومیفن و بارداری باید به آن توجه داشته باشیم این است که انجام سونوگرافی یا آزمایش خون احتمال بارداری موفق با کلومیفن را افزایش نمی دهد بلکه نشان می دهد آیا تخمک گذاری روی داده است یا خیر.
اگر تخمک گذاری در ماه اول اتفاق نیفتد در نتیجه دوز کلومیفن هر ماه تا 50 میلی گرم افزایش می یابد و این روند تا زمانی ادامه دارد که تخمک گذاری روی دهد. حین درمان احتمال بارداری موفق با کلومیفن ظرف شش چرخه وجود دارد و چنانچه پس از شش دوره بارداری روی ندهد ادامه درمان ممکن است سود چندانی نداشته باشد. در صورت عدم بارداری موفق با کلومیفن باید سایر احتمالات دخیل در ناباروری بررسی شود.
کلومیفن و بارداری: مزایای استفاده از قرص کلومیفن برای بارداری
در بحث کلومیفن و بارداری توجه به مزایای این دارو اهمیت دارد. کلومیفن دارویی نسبتا ارزان می باشد که می توان آن را قبل از انجام سایر درمان های گران تر مورد توجه قرار داد. از دیگر مواردی که می توان مطرح کرد عبارت است از:
- مزایای کلومیفن و بارداری: استفاده از قرص کلومیفن برای بارداری نیازی به انجام سونوگرافی یا بررسی مقدار هورمون های خونی ندارد. اگر چه در برخی موارد انجام سونوگرافی توصیه می شود. در اغلب خانم هایی که تخمک گذاری نامنظمی دارند استفاده از قرص کلومیفن برای بارداری شانس بارداری موفق را افزایش می دهد.
- مزایای کلومیفن و بارداری: استفاده از قرص کلومیفن برای بارداری احتمال بروز عوارض جانبی اندکی را در پی دارد.
- مزایای کلومیفن و بارداری: در مواردی که علت ناباروری چندان مشخص نمی باشد می توان کلومیفن را همراه با تلقیح درون رحمی مورد توجه قرار داد.
کلومیفن و بارداری: عوارض کلومیفن
در بحث کلومیفن و بارداری باید به عوارض این دارو نیز توجه نمود. عوارض قرص کلومیفن برای بارداری عبارت است از:
- عوارض کلومیفن و بارداری: احتمال اندکی برای چند قلو شدن وجود دارد (دو قلو شدن 6% و چند قلو شدن 0.5%)
- عوارض کلومیفن و بارداری: ریسک اندکی برای تورم تخمدان وجود دارد
- سایر عوارض کلومیفن و بارداری: گرگرفتگی، سردرد، نفخ و درد شکمی، تهوع، استفراغ، تغییرات خلقی، حساس شدن سینه ها، مشکلاتی در دید
در بحث کلومیفن و بارداری باید توجه داشت احتمال بروز نواقص مادرزادی، سقط یا ناتوانی در کودک به دنبال مصرف کلومیفن در اغلب مطالعات نشان داده نشده است. در توضیح عوارض کلومیفن و بارداری باید این نکته را افزود که مصرف قرص کلومیفن برای بارداری افزایش احتمال ابتلا به سرطان سینه و رحم را در پی ندارد.
