دروانا: 

 سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان را بشناسیم

سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان خانم هایی را تحت تاثیر قرار می دهد که به منظور تحریک تخمک گذاری از داروهای هورمونی تزریقی استفاده می کنند. همچنین خانم هایی که لقاح آزمایشگاهی، القای تخمک گذاری و یا تلقیح درون رحمی را به عنوان گزینه ای برای درمان ناباروری خود استفاده می کنند، ممکن است به هیپراستیمولاسیون تخمدان دچار شوند.

افزایش مقدار داروهای هورمونی در سیستم بدن در بروز سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان نقش دارد. سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان سبب ورم و دردناک شدن تخمدان ها می گردد. تعداد اندکی از خانم ها فرم شدیدی از سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان را تجربه می کنند که سبب افزایش وزن سریع، دردهایی در زیر شکم، استفراغ و تنگی نفس می شود.

احتمال بروز سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان با درمان ناباروری خوراکی مانند کلومیفن نیز وجود دارد. در برخی موارد سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان بدون ارتباط به درمان های ناباروری روی می دهد.

علائم سندرم هیپپراستیمولاسیون تخمدان

علائم سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان ظرف ده روز بعد از مصرف داروهای تزریقی به منظور تخمک گذاری آغاز می شود. علائم سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان می تواند خفیف تا شدید باشد. در برخی موارد نیز سندرم هیراستیمولاسیون تخمدان در طول زمان برطرف می گردد.

علائم سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان در حالت خفیف تا متوسط عبارت است از:

• درد های خفیف تا متوسط در زیر شکم
• نفخ شکم و یا افزایش اندازه دور کمر
• تهوع
• استفراغ
• اسهال
• حساس شدن محل تخمدان ها
• افزایش وزن ناگهانی بیش از 3 کیلوگرم

در برخی موارد که سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان به دنبال مصرف داروهای تزریقی ناباروری ایجاد می شود، علائم در حدود یک هفته بعد از بین می رود. اگر بارداری رخ دهد، علائم هیپراستیمولاسیون تخمدان تشدید شده و ممکن است چند روز تا چند هفته ادامه پیدا کند.

علائم هیپراستیمولاسیون تخمدان در حالت شدید عبارت است از:

• افزایش وزن سریع (بین 15 تا 20 کیلوگرم) ظرف 5 تا 10 روز
• دردهای شکمی شدید
• تهوع و استفراغ مستمر و شدید
• بروز لخته های خونی در پاها
• کاهش ادرار کردن
• تنگی نفس
• بزرگ شدن شکم

فاکتورهای خطر زیر احتمال بروز هیپراستیمولاسیون تخمدان را افزایش می دهد:

• ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
• افزایش تعداد فولیکول ها
• سن بالای 30 سال
• وزن اندک بدن
• افزایش میزان استروژن قبل استفاده از شات تزریقی گنادوتروپین جفتی انسان
• اپیزودهای قبلی سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان

لازم به ذکر است در برخی موارد افرادی که دچار سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان می شوند هیچ یک از فاکتورهای خطر مذکور را دارا نمی باشند.

علت بروز سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان به درستی درک نشده است، اگر چه افزایش مقدار هورمون گنادوتروپین جفتی انسان (هورمونی که در طول بارداری به طور طبیعی ترشح می شود) ممکن است در ایجاد سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان نقش داشته باشد. به نظر می رسد عروق خونی تخمدان به طور غیر نرمالی نسبت به افزایش مقدار هورمون گنادوتروپین انسانی واکنش نشان می دهد و منجر به نشت مایعات می گردد. این مایعات سبب تورم تخمدان ها شده و در برخی موارد حجم زیاد آن ممکن است به سوی شکم روانه شود. داروهای تزریقی که در درمان ناباروری استفاده می شوند در مقایسه با داروی خوراکی کلومیفن بیشتر احتمال ایجاد هیپراستیمولاسیون تخمدانی را به دنبال دارند.

اگر در طول درمان ناباروری دچار افزایش وزن ناگهانی یا تشدید وزن فعلی، دشواری در تنفس و یا درد در پاها شدید به متخصص زنان و زایمان خود مراجعه کنید.

دکتر پروین صادقی

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی

سرکار خانم دکتر پروین صادقی دارای مدرک پزشکی عمومی تکمیلی از اتریش و بورد تخصصی زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هستند که سال ها سابقه فعالیت در این حوزه و بخصوص درمان نازایی را دارا می باشند. همچنین خانم دکتر صادقی تحقیقات علمی در زمینه تومورهای بدخیم تخمدانی به انجام رسانده اند.

مشاهده پروفایل دکتر پروین صادقی