دروانا:

معنی سیستوسل

معنی سیستوسل چیست؟ پرولاپس ارگان لگن و از جمله سیستوسل نگرانی عمده ای مخصوصا در افراد سالمند محسوب می شود. پرولاپس دیواره قدامی واژن متداول ترین فرم افتادگی ارگان لگن می باشد که اصطلاحا سیستوسل نامیده می شود و ریسک عود آن بالاست. دیواره واژن به طور نرمال توسط اتصالات قوی پشتیبانی می شود. پشتیانی دیواره واژن در سه سطح انجام می گیرد:

• سطح یک: کمپلکس رباط cardinal-uterosacral که سرویکس و بخش بالایی واژن را به صورت تعلیقی نگاه می دارد.
• سطح دو: اتصالات جانبی واژن به arcus tendineus fasciae pelvis یا خط سفید که از بخش میانی واژن پشتیبانی می کند.
• سطح سه: اتصالات Fascial که از بخش پایینی واژن محافظت می کند.

اختلال در یک یا بیش از یک مورد از این ساختارهای پشتیبان سبب ایجاد پرولاپس ارگان لگن و از جمله سیستوسل می گردد. بسته به محل اتصال سیستوسل می تواند مرکزی، جانبی و یا آپیکال باشد. ترکیبی از نقص در بخش مرکزی و جانبی معمولا شایع می باشد. ترمیم با استفاده از جراحی باید در راستای رفع این نواقص انجام گیرد.

عوامل خطر برای ایجاد افتادگی ارگان لگن سن، چاقی، یبوست مزمن، سطح هورمونی، سابقه جراحی جنیکولوژیک قبلی و هیسترکتومی، بیماری انسداد مزمن مجاری هوایی، سیگار کشیدن، فعالیت شدید و ژنتیک می باشد.

بیماری که دچار سیستوسل شده ممکن است علائم بالینی نداشته باشد و این نکته مخصوصا زمانی که بیماری در مراحل اولیه می باشد اتفاق می افتد. برخی دیگر از بیماران ممکن است علائمی مانند احساس پر بودن و فشار در لگن یا واژن، کمر درد، مشکلاتی در تخلیه مثانه یا حرکات روده، دیسپارونی و یا خونریزی واژینال را تجربه کنند.

علائم ادراری مرتبط با سیستوسل عبارت است از تکرر و اصرار در ادرار کردن، بی اختیاری در ادرار و دشواری در مدفوع کردن. در مراحلی که سیستوسل پیشرفت کرده باشد ممکن است تشخیص بر اساس علائم ادراری صورت گیرد.

هدف از ترمیم پرولاپس برای تخفیف علائم بیمار، بازگرداندن آناتومی و عملکرد نرمال ساختار لگن، پیشگیری از عود پرولاپس و ترمیم نواقص مرتبط می باشد. همه بیمارانی که علائم بالینی دارند می توانند انتخابی برای جراحی باشند. سیستوسل همراه با انسداد خروجی مثانه یکی از اندیکاسیون های جراحی در نظر گرفته می شود.

در برخی موارد ترمیم سیستوسل انجام نمی شود:

• بیماران مبتلا به بیماری های موضعی واژن مانند واژینیت و نئوپلاسم.
• بیمارانی که جراحی برای آن ها مناسب نیست.
• بیمارانی که نمی خواهند تحت جراحی قرار بگیرند.
• بیمارانی که در مراحل اولیه سیستوسل قرار دارند و علائم بالینی ندارند.

ملاحظات تکنیکی جراحی سیستوسل

انتخاب روش جراحی و انجام اقداماتی که احتمال بروز عوارض را کاهش دهد از جمله موارد کلیدی است که باید در نظر گرفته شود. جراح باید به افتادگی دیواره قدامی واژن به جای افتادگی مثانه فکر کند. سایر نواقص احتمالی در دیواره قدامی باید در نظر گرفته شود.

برنامه ریزی برای انجام جراحی سیستوسل

جراحی به منظور ترمیم سیستوسل می تواند واژینال یا شکمی باشد. سه تکنیک پایه ای برای ترمیم سیستوسل وجود دارد: کولپورافی قدامی، کولپورافی قدامی با استفاده از پیوند و ترمیم پاراواژینال. در بیمارانی که به پرولاپس پیشرفته (درجه سه به بالا) دچارند ترمیم آناتومیکی و اصلاح عملکرد معمولا به بیش از یک ترمیم نیاز دارد. زمانی که هر یک از این تکنیک ها به منظور ترمیم انجام می شود توجه به یک نکته ضروری است باید شکاف پوست واژن را به حداقل رساند زیرا ممکن است منجر به تنگی مجرای واژن گردد.

در یکی از تکنیک ها اصلاح سیستوسل با استفاده از پیوند انجام می شود (کولپورافی با استفاده از پیوند). تصور بر این است کولپورافی با استفاده از پیوند نتایج بهتری در مقایسه با کولپورافی به تنهایی دارد. پیوندهای مورد استفاده در این روش ترمیمی بر اساس بخشی که پیوند از آن به دست آمده است به چند دسته تقسیم می شوند. در برخی موارد از پیوندهای سنتتیک قابل جذب و غیر قابل جذب نیز استفاده می گردد. نرخ موفقیت در مورد هر کدام از این پیوندها متغیر گزارش شده است. استفاده از پیوندهای بیولوژیک یا سنتتیک می تواند پشتیبانی بهتری را برای بافت های ضعیف شده فراهم آورد.

تعادل بین رشد مجدد بافت و حل شدن پیوند نقش مهمی را در موفقیت ترمیم سیستوسل ایفا می کند. پیوند های سنتتیک دائمی هستند و اگر به طور مناسبی قرار بگیرند موفقیت طولانی مدتی را به دنبال دارند اما ریسک بروز عفونت، بیرون زدگی به واژن و فرسایش را در پی دارند.

یکی از نگرانی های عمده ای که در ارتباط با پیوند وجود دارد احتمال ایجاد عفونت می باشد. برای کاهش احتمال ایجاد عفونت به طور پیشگیرانه از آنتی بیوتیک هایی استفاده می شود که علیه باکتری های گرم منفی و مثبت مناسب می باشد. پیوند قبل از استفاده در محلولی از آنتی بیوتیک قرار داده می شود.

ترمیم پاراواژینال می تواند به دو صورت واژینال یا شکمی ایجاد شود.

عوارض عمل سیستوسل

عوارض ناشی از جراحی ترمیم سیستوسل

همان طور که پیش تر نیز ذکر شد احتمال عفونت و پیشگیری از آن یکی از موارد قابل توجه در عمل سیستوسل می باشد. برای به حداقل رساندن عفونت در حین عمل سیستوسل ، محل واژن با استفاده از پارچه ای که به آنتی بیوتیک آغشته شده از سایر بخش ها که می تواند منبع بالقوه ای برای آلودگی باشد (برای مثال مقعد) جدا می شود.

یکی از فاکتورهای مستعده کننده عفونت ایجاد هماتوم می باشد. هماتوم توده ای جامد متشکل از لخته خونی است که درون بافت ایجاد می شود و می تواند تورم، التهاب و عفونت را به دنبال داشته باشد. برای پیشگیری از ایجاد هماتوم باید جراحی سیستوسل به نحوی پیش رود که فضایی برای تخلیه خونریزی احتمالی وجود داشته باشد به این ترتیب از ایجاد هماتوم جلوگیری می شود.

نکته کلی که در مورد ریسک ایجاد عفونت پس از جراحی ترمیمی سیستوسل وجود دارد سن بالای بیمار می باشد. از آن جایی که افتادگی ارگان لگن عموما در افرادی با سن بالا شایع است، سطح کلی ایمنی افراد ممکن است در این سنین کاهش یابد بنابراین به طور بالقوه ریسک ایجاد عفونت وجود دارد.

یکی دیگر از عوارض عمل سیستوسل خونریزی می باشد، خونریزی یکی دیگر از عوارض خطرناک عمل سیستوسل می باشد. برای به حداقل رساند این عارضه، ریسک خونریزی قبل از جراحی باید در بیمار ارزیابی شود. مصرف داروهای ضد انعقاد باید تا حد امکان 7 تا 10 روز قبل از جراحی قطع شود.

همچنین یکی دیگر از عوارض عمل سیستوسل احتمال آسیب به سایر ارگان ها مانند مثانه، رحم یا مجاری ادراری می باشد که شیوع آن اندک می باشد.

آموزش بیمار قبل از عمل سیستوسل

قبل از انتخاب جراحی سیستوسل به عنوان گزینه درمانی بیمار باید به طور فعالانه در فرایند تصمیم گیری درمانی خود مشارکت داشته باشد. بیمار باید نسبت به نتایج جراحی سیستوسل ، احتمال بروز عوارض و عود بیماری حتی پس از جراحی موفق توجیه شود.

آماده سازی بیمار برای عمل سیستوسل

انتخاب مناسب بیهوشی و موقعیت صحیح بیمار در دریافت بهترین نتایج موثر می باشد.

انتخاب بیهوشی بستگی به شرایط بیمار و اولویت جراح دارد. بیهوشی عمومی یا منطقه ای عموما برای درمان پرولاپس واژن در نظر گرفته می شود. بیهوشی موضعی در ترمیم سیستوسل بسیار مورد توجه است و نرخ بروز عوارض در آن کمتر می باشد.