داخل رحم از دو لایه تشکیل شده است. لایه داخلی رحم آندومتر نام دارد. لایه بیرونی ماهیچه ای و ضخیم تر می باشد که میومتر نامیده می شود. قاعدگی 10 تا 14 روز بعد از تخمک گذاری روی می دهد. با تخمک گذاری منظم لایه آندومتر به طور ماهانه ضخیم می شود تا برای بارداری احتمالی آماده گردد. اگر بارداری روی ندهد لایه آندومتر در طول پریود فرو می ریزد. با ورود به یائسگی تخمک گذاری متوقف می شود و روند تغییرات آندومتر از بین می رود. در شرایط نرمال مقدار خونریزی خانم ها در هر پریود محدود می باشد (کمتر از 80 میلی لیتر)، اما خونریزی هایی که به طور ناگهانی روی می دهد یا خونریزی های سنگین قاعدگی با عنوان خونریزی غیر طبیعی رحم شناخته می شود. در مورد خانم هایی که به دوران یائسگی وارد شده و از هورمون درمانی استفاده نمی کنند هر گونه خونریزی رحمی با عنوان خونریزی غیر طبیعی رحم در نظر گرفته می شود. مواردی مانند فیبروم، پولیپ و آدنومیوز از عمده ترین علل خونریزی غیر طبیعی رحم محسوب می شود. در ادامه به درمان خونریزی غیر طبیعی رحم می پرازیم.
درمان خونریزی غیر طبیعی رحم
گزینه های درمان خونریزی غیر طبیعی رحم عبارت است از:
- درمان خونریزی غیر طبیعی رحم : قرص های ضد بارداری اغلب برای درمان خونریزی غیر طبیعی رحم تجویز می شود، البته در مواردی که تغییرات و بی نظمی های هورمونی در ایجاد خونریزی غیر طبیعی رحم دخالت داشته باشد. قرص های ضد بارداری که برای درمان خونریزی غیر طبیعی رحم استفاده می شود ممکن است در خانم هایی مورد توجه باشد که تخمک گذاری منظمی ندارند. به این ترتیب با مصرف این داروها سیکل خونریزی منظم شده و از رشد برخی توده ها در آندومتر جلوگیری می شود. استفاده از این داروها در خانم هایی که تخمک گذاری منظمی دارند در درمان خونریزی بیش از حد دوران قاعدگی موثر است. همچنین استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم نیز می تواند در کاهش خونریزی موثر باشد. در گذار به دوران یائسگی استفاده از قرص های ضد بارداری یا سایر درمان های هورمونی ممکن است برای منظم کردن چرخه های قاعدگی و پیشگیری از توده های آندومتر موثر باشد.
- درمان خونریزی غیر طبیعی رحم: پروژسترون هورمونی است که توسط تخمدان ایجاد می شود و در درمان خونریزی غیر طبیعی رحم در خانم هایی موثر است که تخمک گذاری منظمی ندارند. فرم سنتتیک پروژسترون پروژستین نام دارد. پروژستین در درمان خونریزی غیر طبیعی رحم توصیه می شود. پروژستین معمولا به فرم قرص، روزانه یک بار به مدت 10 تا 12 روز در ماه یا هر روز توصیه می شود. در خانم هایی که از پروژستین به طور دوره ای استفاده می کنند احتمال خونریزی واژینال دوره ای وجود دارد. پروژستین درمانی دوره ای به طور مطمئنی از بروز بارداری پیشگیری نمی کند. در این شرایط اگر خونریزی مورد انتظار رخ ندهد احتمال بارداری وجود دارد.
- درمان خونریزی غیر طبیعی رحم : دستگاه درون رحمی که به اختصار آی یو دی نامیده می شود حاوی پروژستین می باشد. استفاده از این نوع دستگاه های آی یو دی در خانم هایی توصیه می شود که به خونریزی غیر طبیعی رحم دچارند. دستگاه آی یو دی دستگاهی T شکل می باشد که توسط متخصص زنان از طریق واژن و سرویکس داخل رحم قرار داده می شود. به دستگاه آی یو دی رشته ای پلاستیکی متصل گردیده است که با استفاده از آن فرد قادر خواهد بود بررسی کند آیا دستگاه آی یو دی در جای خود باقی مانده است یا خیر. دستگاه های آی یو دی آزاد کننده پروژسترون مقدار خونریزی را تا بیش از 50 درصد کاهش می دهد و همچنین در کاهش درد پریود نیز موثر می باشد. در برخی خانم ها استفاده از دستگاه های آی یو دی سبب توقف خونریزی قاعدگی می شود که این حالت با برداشتن دستگاه برگشت پذیر است.
- درمان خونریزی غیر طبیعی رحم : جراحی در برداشتن ساختارهای رحمی غیر نرمال مانند فیبروم رحمی و پولیپ ها نقش دارد. فیبروم رحمی و پولیپ ها در ایجاد خونریزی غیر طبیعی رحم دخالت دارند. خانم هایی که دیگر قصد تولد فرزند ندارند و دچار خونریزی های سنگین قاعدگی می شوند می توانند از روش تخریب آندومتر برای درمان خونریزی غیر طبیعی رحم بهره برند. در این روش با استفاده از گرما، سرما، لیزر یا جریان الکتریکی لایه داخلی آندومتر از بین می رود. خانم های مبتلا به فیبروم با استفاده از جراحی هایی مانند میومکتومی می توانند اقدام به برداشت فیبروم و درمان خونریزی غیر طبیعی رحم کنند. گزینه دیگری که در درمان خونریزی غیر طبیعی رحم نقش دارد کاهش خونرسانی به رحم است (آمبولیزاسیون شریان رحمی). درمان خونریزی غیر طبیعی رحم با برداشت ساختار رحم یا انجام هیسترکتومی به طور قطع انجام می شود. با انجام هیسترکتومی تخمدان ها باقی می ماند. هیسترکتومی به منظور درمان خونریزی غیر طبیعی رحم می تواند به شیوه لاپاراسکوپیک یا رباتیک، از طریق واژن و یا جراحی باز شکمی انجام شود.
