بررسی بیماریهای پستان
درد و تورم پستانها قبل از عادت ماهیانه و بهبود نسبی آن بعد از اتمام قاعدگی از موارد شایع بوده و تقریباً ۸۰ درصد خانمها در دوره ای از زندگی خود این حالت را تجربه میکنند اما شدت آن در افراد مختلف یکسان نیست. در موارد خفیف تجویز بعضی ویتامین ها و پرهیز از قهوه، چای غلیظ و کاکائو تسکین دهنده است ولی در موارد شدید داروهای دیگری نیز تجویز میشود.
توده های پستانی اولین علامت قابل لمس در پستان است که معمولا برای اولین بار توسط خود فرد تشخیص داده میشود و لازمست هر زن Self-examination یا معاینه پستانها توسط خودش را بصورت یکبار در ماه (پس از پایان عادت ماهیانه) انجام دهد.
جهت معاینه فرد باید اول روبروی آینه با دستای در طرفین قرار گیرد و به هر گونه تغییر ظاهری از جمله برجستگی یا فرورفتگی یا تورم توجه نماید. سپس دستها را بالا برده و مجدداً به تغییرات ظاهر هر دو پستان توجه کند. اقدام بعدی در معاینه لمس می باشد لازمست فرد به پشت دراز کشیده و یک دست را زیر سر قرار داده و با ۳ انگشت میانی دست دیگر پستان مقابل را از بالا به پائین و طرفین به چهار قسمت تقسیم و با دقت بررسی کند.
در آخر نیز با فشار نوک سینه ها توسط دو انگشت از عدم خروج مایع یا خون یا شیر (غیر زمان شیردهی) از نوک سینه ها مطمئن شود. برای یادگیری این مراحل از جراح یا پزشک خانواده خود کمک بگیرید.
در صورت مشاهده یا لمس توده در پستان و یا خروج هر نوع مایعی از نوک پستان بدون نگرانی بلافاصله به پزشک مراجعه نمائید. هر توده پستانی سرطان نیست
شایعترین توده های پستانی :
- تغییرات فیروکبستیک پستان :
در این موارد پستان دارای کیستهای است که توسط نسوج سفت احاطه شده اند و گاهی بصورت توده های قابل لمس در پستان خود را نشان میدهد و ممکن است همراه با درد باشد بسیار شایع بوده و در واقع بیماری محسوب نمی شود و درمان خاصی هم ندارد ولی لازمست طبق نظر پزشک تشخیص و تحت نظر قرار گیرد.
- کیستها :
توده های حاوی مایع هستند که از اتساع بخشی از بافت غددی پستان بوجود میایند به اندازه های بسیار ریز تا بزرگ و قابل لمس می توانند باشند. در هر سنی احتمال پیدا شدن شان هست ولی در حوالی ۴۰ سالگی شایعترند. در صورتیکه پزشک صلاح بداند با سوزن بطور مستقیم و یا با هدایت سونوگرافی جهت بررسی نمونه برداری می شود و در صورت تشخیص قطعی کیستهای ساده نیاز به اقدام دیگری ندارند.
- فیبروآدنومها :
توده های متحرک، بدون درد و معمولاً منفرد که بیشتر در سنین ۲۰ تا ۳۵ ساله مشاهده می شود. حدود ۶۰% موارد خودبخود از بین رفته یا کوچکتر میشوند. پس از مشاهده و نمونه برداری توسط پزشک و تشخیص قطعی فیبرآدنوم در خانمهای زیر ۳۰ سال و یا توده زیر ۳ سانتیمتر معمولا پیگیری توسط پزشک کافیست ولی در سنین بالای ۳۰ سال یا توده بزرگتر از ۳ سانتیمتر لازمست خارج شود.
- آبسه :
حفره هایی محتوی چرک که با قرمزی و درد خود را نشان میدهد و نیاز به تخلیه با روش جراحی دارد. گاهی التهاب بافت پستان فقط بصورت سفتی و قرمزی و دردناک شدن خود را نشان میدهد که در هر صورت نیاز به مراجعه به پزشک است.
بدخیمی پستان :
بطور متوسط از هر ۸ تا ۱۰ زن در یک مورد سرطان پستان اتفاق می افتد و لازمست در صورت مشاهده هرگونه تغییر از جمله فرورفتگی، برجستگی، پوسته پوسته شدن یا هر تغییر دیگری در پوست پستان یا هاله یا نوک پستان و یا لمس توده در پستان، بدون نگرانی بلافاصله به پزشک خانواده یا جراح مراجعه شود.
فاکتورهای خطر سرطان پستان :
- سابقه فامیلی مثبت که مهمترین فاکتور خطر سرطان پستان میباشد.
- نازایی و عدم شیردهی
- سن اولین زایمان بیش از ۳۰ سال و نیز یائسگی بیش از ۵۵ سالگی
- افزایش وزن و مصرف چربی زیاد و غذاهای نمک سود.
- مصرف ترکیبات هورمونی زنانه که مهمترین فاکتور خطر می باشد.
بدخیمی های پستان در صورت تشخیص در مراحل اولیه بخوبی قابل درمان بوده و پیش آگهی خوبی دارد. بنابراین معاینه ماهیانه پستانها توسط خود فرد و معاینه سالیانه برحسب لزوم توسط پزشک را جدی بگیریم.
