ویروس HPV منجر به ایجاد ضایعات پوستی یا توده هایی در غشای مخاطی می شود. برخی انواع ویروس HPV می تواند منجر به بروز سرطان دهانه رحم در زنان شود. بیش از صد گونه ویروس پاپیلومای انسانی وجود دارد.
انواع ویروس hpv می تواند سبب بروز زگیل هایی روی بخش های مختلف بدن شود. برای مثال، بعضی از انواع ویروس hpv می توانند زگیل هایی را روی کف پا ایجاد کند در حالی که برخی دیگر از آنها می توانند زگیل هایی را روی صورت یا گردن ایجاد کنند. در این مقاله به این مطلب می پردازیم که hpv چه علائم و نشانه هایی دارد؟
اغلب عفونت های اچ پی وی منجر به سرطان نمی شود. اما برخی انواع ژنیتال یا تناسلی hpv می تواند در بخش های پایینی رحم جایی که رحم به واژن متصل می شود (سرویکس یا دهانه رحم) منجر به سرطان شود. سایر انواع سرطان ها مانند سرطان مقعد، پینس، واژن، ولوو و اوروفارنکس (پشت گلو) نیز با عفونت اچ پی وی ارتباط دارد. واکسن hpv می توانند ایمنی را علیه سویه هایی از اچ پی وی ژنیتال که باعث زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم می شوند، ایجاد کنند.
علائم ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV
در اغلب موارد سیستم ایمنی بدن قبل از ایجاد زگیل می تواند ویروس hpv را از بین می برد. زگیل ها بسته به نوع ویروس hpv ممکن است ظاهر متفاوتی داشته باشند:
- زگیل های تناسلی: این زگیل ها ضایعاتی به شکل گل کلم هستند. در خانم ها زگیل های تناسلی اغلب در ولوو ظاهر می شود اما می تواند در مناطقی نزدیک به مقعد، دهانه رحم و یا واژن نیز ایجاد شوند. در مردان زگیل های تناسلی یا ژنیتال روی آلت تناسلی یا پنیس و کیسه بیضه و یا نواحی اطراف مقعد اتفاق می افتد. زگیل های تناسلی به ندرت سبب درد یا ناراحتی می شوند اگرچه ممکن است کمی خارش داشته باشد.
- زگیل های معمولی: این زگیل ها عمدتا برآمده و خشن هستند و معمولا در دست ها، انگشتان و یا آرنج دیده می شوند. در اغلب موارد این زگیل ها بد منظر هستند و با درد همراه می باشند. این زگیل ها مستعد آسیب و یا خونریزی هستند.
- زگیل های کف پا: این زگیل ها به شکل توده های گرانولار می باشند که روی پاشنه پا یا کف پا ایجاد می شوند. این زگیل ها می تواند سبب ناراحتی شوند.
- زگیل های مسطح: زگیل های مسطح صاف و کمی برآمده هستند که تیره تر از پوست می باشند. این زگیل ها ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شوند اما در کودکان اغلب در صورت ظاهر می گردند و در مردان در نواحی ریش دار مشخص می شوند. خانم ها در پاهای خود دچار این زگیل ها می شوند.
ویروس HPV و سرطان دهانه رحم
بسیار اهمیت دارد که به خاطر داشته باشیم دریافت واکسن HPV می تواند شما را از ابتلا به سرطان دهانه رحم محافظت کند. اغلب موارد سرطان دهانه رحم ناشی از سویه های ویروس HPV می باشد که معمولا منجر به ایجاد زگیل نمی شود. بنابراین خانم ها ممکن است متوجه نباشند که به این عفونت دچار شده اند. مراحل اولیه سرطان دهانه رحم معمولا علائم و نشانه هایی را در پی ندارد.
در طول زمان، عفونت های مکرر ناشی از برخی سویه های ویروس HPV می تواند به ایجاد ضایعات پیش سرطانی بیانجامد. در صورت عدم درمان، این ضایعات می توانند سرطانی شوند. به همین دلیل بسیار اهمیت دارد که خانم ها به طور منظم تست پاپ اسمیر را انجام دهند. در جواب آزمایش پاپ اسمیر تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم مشخص می شود. این تغییرات می تواند در آینده سرطان دهانه رحم را به دنبال داشته باشد.
و اما زمان انجام تست پاپ اسمیر مسئله مهمی است که باید بدان توجه داشت. دستورالعمل های فعلی توصیه می کند خانم های 21 تا 29 سال هر سه سال یک بار تست پاپ اسمیر را انجام دهند. به خانم های 30 تا 65 ساله نیز توصیه می شود که این تست را هر سه سال یک بار انجام دهند. در صورتی که تست پاپ اسمیر همراه با تست مخصوص اچ پی وی انجام شود می توان بازه های بین انجام تست را به پنج سال افزایش داد.
خانم های بالای 65 سال نیز در صورت نرمال بودن نتایج سه تست پاپ اسمیری که به طور متوالی انجام شده است می توانند انجام غربالگری ها را متوقف کنند.
علت ایجاد عفونت HPV یا ويروس پاپيلوم انساني
عفونت اچ پی وی زمانی اتفاق می افتد که ویروس hpv وارد بدن شود. این ویروس عمدتا از طریق بریدگی کوچک در پوست منتقل می شود. ویروس پاپیلومای انسانی هم چنین می تواند از طریق تماس پوستی نیز منتقل شود.
راه های انتقال ویروس hpv می تواند از طریق نزدیکی جنسی، ارتباط جنسی مقعدی و سایر تماس های پوستی با ناحیه ژنیتال منتقل شود. برخی انواع ویروس اچ پی وی که می تواند ضایعات تنفسی یا دهانی را به همراه داشته باشد در نتیجه تماس جنسی دهانی ایجاد می شود که باعث انتقال ویروس hpv در دهان می شود (پاپیلوما دهانی).
اگر شما باردار بوده و به عفونت اچ پی وی همراه با زگیل های ژنیتال دچار باشید این زگیل ها ممکن است بزرگ شده و در طول دوران بارداری تکثیر شوند. دکتر ماندانا منظوری لشگری متخصص زنان، زایمان و نازایی عنوان نمودند که درمان زگیل تناسلی در بارداری می تواند از طریق اسید، کرایو و کوتر انجام شود و با این روش های درمانی در دوران بارداری نیز می توان تحت درمان زگیل تناسلی قرار گرفت.
زگیل های تناسلی بزرگ می تواند کانال زایمان را مسدود کند و زایمان طبیعی را با مشکلاتی توام سازد. این عفونت ممکن است به ندرت توده های غیر سرطانی را در لارینکس (حنجره) کودک ایجاد کند.
زگیل های تناسلی مسری هستند. طریق تماس با زگیل یا یا تماس با شیئی که زگیل ها با آن در تماس بوده است از راههای انتقال زگیل تناسلی محسوب می شود.
فاکتورهای خطر ابتلا به زگیل تناسلی
فاکتورهای خطر شایع عفونت اچ پی وی عبارت است از:
- تعداد شرکای جنسی: تعداد بیشتر شرکای جنسی سبب می شود شما بیشتر در خطر ابتلا به ویروس hpv ژنیتال قرار بگیرید. داشتن نزدیکی با کسانی که شرکای جنسی متعددی دارند شما را در خطر ابتلا به عفونت قرار می دهد.
- سن: زگیل های معمولی عمدتا در اطفال ایجاد می شود. زگیل های تناسلی اغلب در نوجوانان و افراد بالغ ایجاد می گردد.
- سیستم ایمنی ضعیف: افرادی با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در خطر ابتلا به عفونت اچ پی وی قرار دارند. سیستم ایمنی می تواند از طریق ویروس hpv تضعیف شود. هم چنین مصرف برخی داروها برای مثال داروهایی که بعد از دریافت پیوند تجویز می شوند سیستم ایمنی را تضعیف می سازد. نواحی پوستی که باز بوده و یا دچار زخم می باشد بیشتر مستعد ابتلا به زگیل های معمولی خواهد بود.
- تماس شخصی: تماس با زگیل یا سطوحی که زگیل با آن در ارتباط بوده است می تواند شما را در معرض عفونت اچ پی وی قراردهد. اماکنی مانند دوش ها یا استخرهای عمومی ریسک ابتلا به عفونت اچ پی وی را افزایش می دهد.
عوارض ناشی از عفونت اچ پی وی، HPV
- ضایعات دهانی یا ضایعاتی در مسیر تنفسی: برخی افراد مبتلا به عفونت اچ پی وی دچار ضایعاتی در زبان، لوزه ها، داخل حنجره یا بینی می شوند.
- سرطان: برخی سویه های ویروس hpv می تواند سبب بروز سرطان دهانه رحم شود. این سویه ها می تواند سرطان هایی را در ناحیه ژنیتال، مقعد، دهان و مسیر فوقانی سیستم تنفسی به دنبال داشته باشد.
پیشگیری از عفونت اچ پی وی، HPV
زگیل های معمولی:
به دشواری می توان مانع از عفونت هایی گردید که سبب بروز زگیل های معمولی می شوند. اگر شما به این گونه از زگیل ها دچار شدید اصلا زگیل را دستکاری نکنید تا مانع از انتشار یا تشکیل زگیل جدید شوید.
زگیل های کف پا:
برای کاهش ریسک آلودگی به عفونت اچ پی وی که سبب بروز زگیل هایی در کف پا می شود باید در اماکن عمومی و رختکن ها از کفش های مناسب استفاده کنید.
زگیل های تناسلی یا ژنیتال:
برای کاهش ریسک ابتلا به زگیل های تناسلی و سایر ضایعات ژنیتال ناشی از اچ پی وی می توان به نکات زیر توجه داشت:
- شرکای جنسی خود را محدود کنید و از رفتارهای پر خطر اجتناب کنید.
- از کاندوم های لاتکس استفاده کنید. این کاندوم ها ریسک انتقال عفونت HPV را کاهش می دهند.
واکسن HPV
سه واکسن ایجاد شده است که ایمنی علیه سه نوع عفونت HPV را به همراه دارد. گارداسیل، گارداسیل 9 و سرواریکس که علیه عفونت دهانه رحم موثر می باشند. گارداسیل و گارداسیل 9 علیه بروز زگیل های تناسلی نیز اثربخشی دارند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بارداری واکسیناسیون روتین برای دختران 11 یا 12 ساله را توصیه می کند اگر چه برخی سازمان ها واکسیناسیون را از سن 9 یا 10 سالگی آغاز می کنند. به هر حال ایده آل است واکسیناسیون تا قبل از آغاز فعالیت جنسی هم در دختران و هم در پسران انجام شود زیرا در صورتی که فرد به ویروس آلوده شود در آن صورت ممکن است واکسن HPV اثربخشی مناسب را نداشته باشد.
تحقیقات نشان داده است که دریافت واکسن HPV در سنین جوانی به شروع زودرس فعالیت جنسی ارتباطی ندارد. هم چنین پاسخ به واکسن HPV در سنین پایین بهتر از دوران میانسالی می باشد.
محققین به دنبال یافتن واکسن های HPV جدید تری می باشند، برخی از این واکسن ها به گونه ای طراحی شده است که برای درمان ضایعات اچ پی وی موثر است اما این واکسن ها هنوز به بازار عرضه نشده است.
تشخیص عفونت اچ پی وی، HPV
پزشک می تواند عفونت اچ پی وی را با بررسی ظاهر زگیل ها تشخیص دهد. اگر زگیل های تناسلی قابل رویت نباشد شما باید تست های بیشتری انجام دهید. برخی از این آزمایشات عبارت است از:
- تست محلول اسیتیک اسید یا سرکه: محلول سرکه روی نواحی ژنیتال آلوده به اچ پی وی مالیده می شود. به این ترتیب ضایعاتی که به سختی قابل رویت هستند تشخیص داده می شوند.
- تست پاپ اسمیر: پزشکان نمونه ای از سلول دهانه رحم یا واژن را برداشته و در آزمایشگاه مورد آنالیز بیشتر قرار می دهند. تست پاپ اسمیر وجود ناهنجاری هایی که می تواند به سرطان منجر شود را نشان می دهد.
- تست DNA: این تست روی نمونه ای از سلول های دهانه رحم ایجاد می شود و می تواند DNA برخی از انواع ویروس hpv را نشان دهد که ممکن است ریسک ایجاد سرطان های ژنیتال را همراه داشته باشد. انجام این تست علاوه بر پاپ اسمیر به خانم های 30 سال به بالا توصیه می گردد.
درمان ویروس اچ پی وی، HPV
زگیل ها مخصوصا در کودکان اغلب بدون درمان برطرف می شوند. اما درمان ویروس اچ پی وی شناخته شده نیست، بنابراین ضایعات ممکن است در همان محل یا سایر بخش های بدن دوباره ظاهر شود.
داروهای مورد استفاده در عفونت HPV و درمان زگیل تناسلی
از بین بردن زگیل تناسلی مستلزم استفاده از فرآورده های موضعی می باشد. برخی از این فرآورده های موضعی عبارت است از:
- سالیسیلیک اسید: محلول سالیسیلیک اسید می تواند لایه هایی از زگیل را از بین ببرد. برای زگیل های معمولی سالیسیلیک اسید ممکن است تحریک پوستی را به دنبال داشته باشد. این محلول برای صورت استفاده نمی شود.
- ایمی کیمود: این فرآورده کرمی می تواند توانایی سیستم ایمنی را در مبارزه با عفونت اچ پی وی افزایش دهد. تاثیرات جانبی شایع ناشی از ایمی کیمود عبارت است از قرمزی و تورم در محل استفاده.
- پودوفیلوکس: پودوفیلوکس فرآورده موضعی دیگری است که بافت زگیل های تناسلی را از بین می برد. پودوفیلوکس می تواند سبب درد و خارش در محل استعمال شود.
- تری کلرواستیک اسید: این درمان شیمیایی زگیل های کف پا و بخش های ژنیتال را از بین می برد و ممکن است تحریک موضعی را به دنبال داشته باشد.
جراحی زگیل تناسلی
اگر داروهای موضعی برای از بین بردن زگیل تناسلی اثربخشی مناسبی نشان ندهد پزشک متخصص می تواند با استفاده از روش های زیر اقدام به برداشتن زگیل تناسلی کند:
- فریز کردن با استفاده از نیتروژن مایع (کرایوتراپی)
- سوزاندن زگیل با استفاده از جریان الکتریکی (الکتروکوتر)
- برداشتن زگیل با استفاده از جراحی
- برداشتن زگیل با استفاده از لیزر
آمادگی برای ملاقات با پزشک جهت درمان زگیل تناسلی
شما ابتدا ممکن است به پزشک خانواده مراجعه کنید. بسته به ناحیه ای که زگیل در آن ایجاد شده است شما به متخصص زنان، اورولوژیست یا پوست ارجاع داده خواهید شد.
در ادامه اطلاعاتی وجود دارد که شما را برای ملاقات با پزشک متخصص آماده می سازد. قبل از ملاقات با پزشک می توانید لیستی از موارد زیر را تهیه کنید:
- علائمی که دارید و حتی علائمی که به نظر بی ربط می باشد را لیست بفرمایید.
- اطلاعات شخصی مانند استرس ها یا تغییراتی که اخیرا تجربه کرده اید و سابقه فعالیت جنسی تان را لیست کنید.
- همه داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرفی، دوز و دفعات مصرف را یادداشت بفرمایید.
- سوالاتی که در ذهن دارید را یادداشت بفرمایید.
برخی سوالات پایه ای که می توان آن ها را از پزشک معالجتان بپرسید عبارت است از:
- علت احتمالی بروز این علائم چیست؟
- چه علل احتمالی دیگری وجود دارد؟
- چه تست هایی را باید انجام دهم؟
- چطور می توانم از ابتلا به عفونت HPV در آینده جلوگیری کنم؟
- آیا باید محدودیت یا نکته ای خاص را زین پس رعایت کنم؟
- آیا بروشور یا وب سایتی وجود دارد که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عفونت HPV بتوانم به آن مراجعه کنم؟
فراموش نکنید که می توانید دغدغه ها و نگرانی های خود را در مورد بیماری تان با پزشک متخصص مطرح کنید.
پزشک متخصص نیز احتمالا سوالاتی را از شما خواهد پرسید. برخی سوالات پایه ای پزشک عبارت است از:
علائم شما از چه زمانی آغاز گردید؟
- آیا شما رفتارهای پر خطر جنسی دارید؟
- ضایعات در کدام بخش بدن تان ظاهر شده است؟
- آیا این ضایعات درد دارد یا با خارش همراه است؟
- آیا چیزی وجود دارد که علائم شما را بهتر کند؟
- آیا چیزی وجود دارد که علائم شما را بدتر کند؟
