پیچ خوردگی تخمدان؛ علل و عواقب
پیچ خوردگی تخمدان وضعیتی است که در آن تخمدان به اطراف رباط هایی که آن را در جای خود نگه داشته اند، پیچ می خورد. این پیچ خوردگی خون رسانی به تخمدان و لوله فالوپ را متوقف می کند. پیچ خوردگی تخمدان می تواند موجب درد شدید و سایر علائم شود؛ زیرا تخمدان خون کافی دریافت نمی کند. اگر کمبود خون رسانی برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، موجب مرگ بافت می گردد. پیچ خوردگی تخمدان معمولا یک تخمدان را درگیر می کند. تشکیل توده آدنکس یا لگنی، تهوع، درد لگنی شدید، استفراغ، تب و خونریزی غیر طبیعی از علائم این مشکل هستند. با این حال، تشخیص پیچ خوردگی تخمدان دشوار است؛ زیرا علائم آن مشابه مشکلاتی چون سنگ کلیه، آپاندیسیت، عفونت مجاری ادراری و گاستروانتریت است.
علل پیچ خوردگی تخمدان
افراد بین سنین 20 تا 40 سال بیشتر دچار این مشکل می شوند. با این حال، احتمال پیچ خوردگی تخمدان در تمام سنین از نوزادی تا بعد از یائسگی وجود دارد. برخی مواقع، وجود کیست یا سایر توده های بافتی در تخمدان علت پیچ خوردگی آن است. اضافه وزن یا وجود توده در تخمدان موجب آغاز پیچ خوردگی و چرخیدن تخمدان به دور رباط های آن می گردد. دیگر علت شایع پیچ خوردگی تخمدان بلند بودن رباط آن است؛ رباط تخمدان را به رحم متصل می کند. تکنولوژی های کمک باروری همانند تحریک تخمک گذاری فاکتور دیگری است که خطر پیچ خوردگی تخمدان را افزایش می دهد. خانم های باردار بیشتر از خانم هایی که باردار نیستند به این مشکل دچار می شوند. در سه ماهه اول بارداری، خانم ها کیست های کورپوس لوتئوم دارند که موجب پیچ خوردگی تخمدان می گردند. سطح بالای هورمون ها در بارداری نیز موجب ریلکس شدن بافت های بدن از جمله رباط هایی که تخمدان ها را نگه داشته اند، می شود. اگر رباط محکم نباشد، احتمال پیچ خوردن آن بیشتر است.
درمان پیچ خوردگی تخمدان
جراحی تنها راه درمان این مشکل است. پزشک داروهایی را برای کاهش درد و تهوع بیمار قبل از جراحی تجویز می کند. او اغلب توصیه می کند که جراحی هر چه سریع تر انجام گیرد. اگر پیچ خوردگی تخمدان موجب کاهش خون رسانی برای مدت طولانی شده باشد، بافت تخمدان از بین رفته و جراح باید تخمدان را خارج کند. در بیشتر موارد، پزشک جراحی را با روش لاپاراسکوپی انجام می دهد که شامل ایجاد برش های کوچک در شکم است. او ابزار پزشکی همانند دوربین را از طریق این برش ها وارد شکم و لگن کرده و پیچ تخمدان را باز می کند. اگر پزشک دید کافی از تخمدان نداشته باشد، باید جراحی را به صورت باز انجام دهد (ایجاد برش بزرگ در زیر ناف برای مشاهده و دسترسی بهتر به تخمدان).
در بیشتر مواقع، فرد همان روز جراحی به منزل بازمی گردد. در حالی که ممکن است پزشک همچنان بیمار را تحت نظر داشته باشد تا از خون رسانی کافی به تخمدان بعد از رفع پیچ خوردگی آن اطمینان یابد. اگر نشانه های مرگ بافتی ظاهر شده باشند، پزشک باید تخمدان را خارج کند. بیمار باید تا چند هفته بعد از جراحی پیچ خوردگی تخمدان از اقداماتی چون بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت های فیزیکی شدید بپرهیزد. مصرف داروهای مسکن همانند ایبوپروفن یا استامینوفن درد و ناراحتی بعد از جراحی را برطرف می کنند. اگر بیمار نشانه های عفونت یا عواقب دیگر را مشاهده کند، باید سریعا به پزشک مراجعه نماید. نشانه های عفونت شامل موارد زیر هستند:
- تب
- قرمزی و التهاب برش ها
- ترشحات بد بو
- عدم بهبودی زخم جراحی
- افزایش درد لگن
عواقب پیچ خوردگی تخمدان
یکی از عواقب پیچ خوردگی تخمدان نکروز است. نکروز تخمدان به معنی مرگ بافت آن در اثر عدم خون رسانی کافی است. اگر نکروز تخمدان رخ دهد، پزشک با جراحی تخمدان درگیر را برمی دارد. جراحی نکروز تخمدان می تواند باروری بیمار را تحت تاثیر قرار دهد؛ زیرا تخمدان ها تخمک هایی را برای لقاح تولید و آزاد می کنند. با این حال، اگر پزشک تخمدان را برندارد، بیمار در معرض خطر عفونت های تخمدانی قرار دارد که موجب آبسه یا پریتونیت می شوند. افراد مبتلا به پیچ خوردگی تخمدان باید مرتبا به پزشک مراجعه کنند تا از این که تخمدان به طور کامل بهبود یافته و خون کافی دریافت می کند مطمئن شوند.
پیچ خوردگی تخمدان پنجمین وضعیت اورژانسی است که اندام های تولید مثلی خانم ها را درگیر می کند. اگر فرد برای رفع این مشکل تحت جراحی قرار گیرد، احتمال بروز عواقب ناشی از آن کاهش می یابد.
