دروانا: 

 نارسایی زودرس تخمدان چیست؟

بیماری نارسایی زودرس تخمدان که ممکن است با عنوان پیری زودرس تخمدان شناخته شود به از دست رفتن عملکرد نرمال تخمدان ها قبل از چهل سالگی اشاره دارد. اگر تخمدان ها به درستی عمل نکنند در آن صورت آزادسازی استروژن و تخمک گذاری مختل می گردد. ناباروری از شایع ترین عوارض بیماری نارسایی زودرس تخمدان می باشد.

در برخی موارد نارسایی زودرس تخمدان را با یائسگی زودرس یکی می دانند، اما چنین نیست. خانم های مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان پریودهای نامنظمی را تجربه می کنند و حتی ممکن است بعد از سال ها احتمال بارداری آن ها نیز وجود داشته باشد. خانم های مبتلا به یائسگی زودرس دیگر دچار پریود نشده و قادر به باردار شدن نیز نخواهند بود. بازگرداندن سطوح مناسب استرژن در خانم های مبتلا به بیماری نارسایی زودرس تخمدان به پیشگیری از بروز عوارضی مانند پوکی استخوان کمک خواهد کرد.

علایم نارسایی زودرس تخمدان  

علائم نارسایی زودرس تخمدان مشابه با علائم یائسگی و علائم فقر استروژن می باشد. علایم نارسایی زوردس تخمدان عبارت است از:

• پریودهای نامنظم (آمنوره) که می تواند سال ها ادامه داشته باشد
• دشواری در باردار شدن
• گرگرفتگی
• تعریق شبانه
• خشکی واژن
• کاهش میل جنسی

علل نارسایی زودرس تخمدان  

علل نارسایی زودرس تخمدان عبارت است از:

• نقایص کروموزومی: برخی نقایص ژنتیکی در ایجاد بیماری نارسایی زودرس تخمدان ها دخالت دارد.
• سموم: شیمی درمانی و تابش درمانی از شایع ترین علل نارسایی زودرس تخمدان محسوب می شود. این درمان ها می تواند محتویات ژنتیکی سلول ها را تغییر دهد. دود سیگار، مواد شیمیایی، حشره کش ها و ویروس ها نیز می توانند بیماری نارسایی زودرس تخمدان را تسریع کنند.
• پاسخ سیستم ایمنی به بافت های تخمدان (نوعی بیماری خود ایمنی): در شرایط نادر سیستم ایمنی آنتی بادی هایی را علیه بافت تخمدان ایجاد می کند که نتیجه آن آسیب به فولیکول های حاوی تخمک و تخمک ها می باشد. اینکه چه عاملی سبب ایجاد پاسخ ایمنی می گردد روشن نیست اما به نظر می رسد ویروس ها یکی از عوامل احتمالی محسوب می شوند.
• فاکتورهای ناشناخته: در برخی موارد بیماری نارسایی زودرس تخمدان روی می دهد اما دلیل شناخته شده ای مانند اختلال کروموزمی و یا قرار گرفتن در معرض سموم و یا بیماری های خودایمنی را نمی توان برای آن تعریف کرد. پزشک برای یافتن علت بیماری نارسایی زودرس تخمدان دستور انجام تست های بیشتر را خواهد داد، اما در اغلب موارد نارسایی زودرس تخمدان علت شناخته شده ای ندارد.

فاکتورهای خطر دخیل در بیماری نارسایی زودرس تخمدان

فاکتورهایی که ریسک ایجاد بیماری نارسایی زودرس تخمدان را به دنبال دارند عبارتند از:

• سن: احتمال ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان در سنین 35 تا 40 سالگی بیشتر است.
• سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی در ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان ها احتمال ابتلا به بیماری نارسایی زودرس تخمدان را افزایش می دهد.
• جراحی های متعدد در تخمدان: ابتلا به اندومتریوز و یا سایر شرایطی که احتمال انجام جراحی در تخمدان ها را افزایش می دهد می تواند ریسک ابتلا به بیماری نارسایی زودرس تخمدان ر ا به دنبال داشته باشد.

عوارض ناشی از بیماری نارسایی زودرس تخمدان ها

عوارض ناشی از بیماری نارسایی زودرس تخمدان ها عبارت است از:

• ناباروری: عدم توانایی در باردار شدن می تواند از مهم ترین عوارض بیماری نارسایی زودرس تخمدان ها محسوب شود، اگر چه احتمال بروز بارداری نیز وجود دارد.
• پوکی استخوان: هورمون استروژن به تعادل مناسب استخوان ها کمک می کند. خانم های مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان ها سطح استروژن کمتری دارند در نتیجه در خطر آسیب استخوانی و ابتلا به پوکی استخوان می باشند.
• افسردگی و اضطراب: احتمال بروز ناباروری و سایر عوارض ناشی از بیماری نارسایی زودرس تخمدان می تواند اضطراب و افسردگی را به دنبال داشته باشد.
• بیماری های قلبی: از دست رفتن زودهنگام استروژن ناشی از بیماری نارسایی زودرس تخمدان می تواند ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد.
• زوال عقلی: کاهش مقدار استروژن ناشی از بیماری نارسایی زودرس تخمدان می تواند در برخی افراد احتمال ابتلا به زوال عقلی را به دنبال داشته باشد.

تشخیص نارسایی زودرس تخمدان

تشخیص بیماری نارسایی زودرس تخمدان ها شامل معاینه فیزیکی و بررسی سوابق بیمار می باشد. برخی آزمایشات که برای تشخیص بیماری نارسایی زودرس تخمدان استفاده می شود عبارت است از:

• تست بارداری: با استفاده از تست بارداری احتمال بارداری غیر منتظره در خانم هایی بررسی می شود که در سنین باروری قرار دارند و پریودهای آن ها برای مدتی قطع شده است.
• آزمایش هورمون محرک فولیکول: هورمون محرک فولیکول توسط غده هیپوفیز آزاد می شود و رشد فولیکول در تخمدان ها را تحریک می کند. خانم های مبتلا به بیماری نارسایی زودرس تخمدان ها مقدار هورمون محرک فولیکول بالایی در خون خود دارند.
• آزمایش استرادیول: سطح خونی استرادیول (استروژن تولید شده توسط تخمدان ها) در خانم های مبتلا به بیماری نارسایی زودرس تخمدان اندک می باشد.
• آزمایش پرولاکتین: افزایش مقدار پرولاکتین خون می تواند نشان دهنده وجود مشکلی در تخمک گذاری باشد. پرولاکتین هورمونی است که تولید شیر در پستان ها را تحریک می کند.
• کاریوتایپ: آزمایش کاریوتایپ 46 کروموزوم را به لحاظ وجود برخی ناهنجاری ها مورد بررسی قرار می دهد.

درمان نارسایی زودرس تخمدان

درمان نارسایی زودرس تخمدان عمدتا متمرکز بر مشکلاتی می باشد که در نتیجه فقر استروژن ایجاد شده است. گزینه های درمان نارسایی زودرس تخمدان عبارت است از:

• استروژن تراپی: استروژن تراپی می تواند مانع از بروز پوکی استخوان و تخفیف علائمی مانند گرگرفتگی شود. پزشک متخصص زنان معمولا استروژن را همراه با پروژسترون تجویز می کند. افزودن پروژسترون مانع ایجاد تغییرات پیش سرطانی در رحم می گردد. بسته به نظر متخصص زنان و شرایط بیمار افراد مبتلا به بیماری نارسایی زودرس تخمدان ها ممکن است تا سن 50 یا 51 سالگی به هورمون درمانی نیاز داشته باشند. در خانم های مسن درمان طولانی مدت استروژن و پروژسترون احتمال بروز بیماری های قلبی عروقی و ابتلا به سرطان سینه را به همراه دارد. در خانم های جوان مبتلا به بیماری نارسایی زودرس تخمدان مزایای هورمون درمانی بر منافع آن غالب خواهد بود.
• استفاده از مکمل های کلسیم و ویتامین دی: هر دو این مکمل ها برای پیشگیری از بیماری پوکی استخوان ضروری می باشد. قبل شروع استفاده از این مکمل ها پزشک ابتدا تست سنجش تراکم استخوان ها را برای شما در نظر خواهد گرفت. خانم های 19 تا 50 ساله به 1000میلی گرم کلسیم در روز نیازمندند. مقدار کلسیم مورد نیاز در سنین بالای 51 سال به 1200 میلی گرم در روز خواهد رسید. دوز موثر ویتامین دی هنوز مشخص نیست، اما دوز مناسب برای افراد بالغ 600 تا 800 واحد در روز می باشد. اگر مقدار ویتامین دی خون شما پایین باشد پزشک می تواند دوز بیشتری را برای شما در نظر بگیرد.