بارداری دو قلو، سه قلو یا بیشتر (چهار به بالا) به عنوان بارداری چند قلو تعریف می شود. اگر در طول قاعدگی بیش از چند تخمک آزاد شده و هر کدام توسط یک اسپرم بارور شود، بیش از یک رویان در دیواره رحم لانه گزینی می کند و در رحم رشد می کند. این نوع از بارداری منجر به دو قلو ناهمسان می شود (یا بیش از دو قلو) می شود. وقتی یک تخمک بشکافد در نتیجه منجر به ایجاد رویان همسان می شود. به این نوع از بارداری دو قلوهای همسان (یا بیش از دو قلو) گفته می شود. دو قلو همسان بسیار کمتر از دو قلو ناهمسان اتفاق می افتد.
  1. بارداری چند قلو چگونه اتفاق می افتد؟
  2. برخی از دلایل بارداری چند قلو چیست؟
  3. علائم بارداری چند قلو چیست؟
  4. اگر بارداری چند قلو باشد، نیاز به اضافه وزن بیشتری خواهم داشت؟
  5. اگر بارداری دو قلو و با بارداری چند قلو باشد ، آیا باید ورزش کنم؟
  6. اگر بارداری چند قلو باشد، آیا ریسک مشکلات بیشتر خواهد بود؟
  7. شایع ترین مشکلات بارداری دو قلو و یا بارداری چند قلو چیست؟
  8. chorionicity و amniocity چیست؟
  9. خطرات فرزندان monochorionic چیست؟
  10. بارداری چند قلو چگونه بر ریسک پره اکلامپسی تاثیر می گذارد؟
  11. بارداری چند قلو چگونه بر ریسک دیابت بارداری تاثیر می گذارد؟
  12. بارداری دو قلو یا چند قلو چطور بر رشد جنین تاثیر می گذارد؟
  13. آیا تست های مربوط به اختلالات ژنتیکی در بارداری دو قلو و چند قلو دقیق هستند؟
  14. این نوع بارداری چه تاتیری بر زایمان دارد؟
  15. آیا بارداری چند قلو بر افسردگی بعد از زایمان تاثیری دارد؟
  16. آیا در بارداری های چند قلو می توان شیر داد؟
  17. واژه نامه

بارداری چند قلو چگونه اتفاق می افتد؟

بارداری دو قلو، سه قلو یا بیشتر (چهار به بالا) به عنوان بارداری چند قلو تعریف می شود. اگر در طول قاعدگی بیش از چند تخمک آزاد شده و هر کدام توسط یک اسپرم بارور شود، بیش از یک رویان در دیواره رحم لانه گزینی می کند و در رحم رشد می کند. این نوع از بارداری منجر به دو قلو ناهمسان می شود(یا بیش از دو قلو) می شود. وقتی یک تخمک بشکافد در نتیجه منجر به ایجاد رویان همسان می شود. به این نوع از بارداری دو قلوهای همسان (یا بیش از دو قلو) گفته می شود. دو قلو همسان بسیار کمتر از دو قلو ناهمسان اتفاق می افتد.

برخی از دلایل بارداری چند قلو چیست؟

علت دو قلو شدن چیست؟ استفاده از داروهای باروری برای القای تخمک گذاری اغلب باعث می شود بیش از یک تخم از تخمدان ها آزاد شود و این می تواند منجر به دو قلو بودن سه قلو بودن و یا بیشتر شود. باروری های آزمایشگاهی نیز می تواند منجر به بارداری چند قلو شود، اگر بیش از یک رویان به رحم انتقال داده شود. چند قلوی همسان در شرایط باروری آزمایشگاهی وقتی اتفاق می افتد که تخمک بارور شده بعد از انتقال به رحم، بشکافد. خانم های بالای 35 سال در مقایسه با خانم های جوان تر، بیشتر احتمال دارد دو یا بیشتر از دو تخمک را در طول یک چرخه آزاد کنند. بنابراین آنها بیش از مادران جوان، احتمال دارد که بارداری چند قلو را تجربه کنند.

علائم بارداری دو قلو و یا بارداری چند قلو چیست؟

خانم هایی که چند قلو باردارند، در مقایسه با خانم هایی که بارداری یک قلو دارند، بیماری صبحگاهی (morning sickness) شدیدتری دارند و سینه های آنها تحریک پذیرتر (tenderness) است. آنها اضافه وزن سریع تری دارند. بیشتر بارداری های چند قلو تنها با سونوگرافی تشخیص داده می شود.

اگر بارداری چند قلو باشد، نیاز به اضافه وزن بیشتری خواهم داشت؟

عموما توصیه می شود خانم هایی که بارداری چند قلو دارند در مقایسه با خانم هایی که تک قلو باردارند، اضافه وزن بیشتری داشته باشند. برای هر جنین 300 کالری اضافه در روز نیاز است. برای مثال، اگر شما دو قلو باردار باشید، نیاز به 600 کالری اضافه در روز دارید. برای بارداری های سه قلو و بیشتر نیز اضافه وزن باید منفردا در نظر گرفته شود.

اگر بارداری دو قلو و با بارداری چند قلو باشد ، آیا باید ورزش کنم؟

در این نوع از بارداری فعال ماندن برای سلامت مادر بسیار اهمیت دارد، اما از انجام ورزش های شدید باید خودداری نمود. ورزش هایی مانند شنا، یوگای مربوط به دوران بارداری و پیاده روی مناسب خواهد بود. شما باید 30 دقیقه در روز ورزش کنید. اگر مشکلی در طول بارداری به وجود آید، توصیه می شود که از انجام ورزش اجتناب نمائید.

اگر بارداری دو قلو و با بارداری چند قلو باشد، آیا ریسک مشکلات بیشتر خواهد بود؟

در بارداری دو قلو و یا بارداری چند قلو ریسک برخی عوارض بیشتر است. ممکن است لازم باشد شما بیشتر با پزشک متخصص خود ملاقات نمائید. در بارداری دو قلو و یا بارداری چند قلو در سه ماهه دوم بارداری هر 4 تا 6 هفته سونوگرافی انجام دهید. اگر پزشک به وجود مشکلی در شما مشکوک شود، تست های خاص بیشتری را برای شما ترتیب خواهد داد مانند تست بدون تنش یا (nonstress test) و یا پروفایل بیوفیزیکال و همچنین انجام سونوگرافی های بیشتر.

شایع ترین مشکلات بارداری دو قلو و یا بارداری چند قلو چیست؟

شایع ترین مشکل بارداری دو قلو و یا بارداری چند قلو، زایمان زودرس است. بیش از نیمی از همه دو قلو ها زودتر از موعد به دنیا می آیند. بارداری های چند قلو نیز همیشه زودتر از موعد انجام می شود. فرزندانی که قبل از هفته 37 بارداری به دنیا می آیند بیشتر در خطر مشکلات و عوارض کوتاه مدت و بلند مدت هستند، از جمله آن که مشکلاتی در تنفس، خوردن و گرم ماندن دارند. سایر مشکلات عبارت است از اختلالات یادگیری و رفتاری که بعدا در دوران کودکی و یا بلوغ پدیدار می شود. در بهترین شرایط، هر کدام از نوزادان زودرس ممکن است جان خود را از دست دهند (آنهایی که قبل هفته 32 بارداری به دنیا می آیند) و یا مشکلات شدیدی داشته باشند.

دو قلوهای نارس بیشتر از تک قلوهای نارس همسن خودشان در خطر عوارض جدی هستند که می تواند منجر به فلج مغزی شود. فرزندان نارس ممکن است دچار مشکلاتی شوند که تا آخر عمر به مراقبت های درمانی نیاز داشته باشند.

chorionicity و amniocity چیست؟

در اوایل بارداری چند قلو، سونوگرافی انجام می شود تا بررسی شود هر فرزند کوریون (chorion یا chorionicity) و کیسه آب خاص (آمنیونیسیتی) خود را داشته باشد. سه نوع دو قلو وجود دارد:

  1. دو کوریونیک/ دو کیسه آب (دی کوریون/ دی آمنیوتیک): در این حالت هر کدام از جنین ها کوریون و کیسه آب خاص خود را دارند. این دو قلوها می توانند همسان و یا ناهمسان باشند و عموما جفت خود را به اشتراک نمی گذارند.
  2. مونو کوریونیک/دی آمنیوتیک: دو قلوها کوریون مشترکی دارند اما کیسه آب آنها جدا است. آنها جفت خود را به اشتراک می گذارند و همسان هستند.
  3. مونوکوریونیک/مونو آمنیوتیک: دو قلوها کوریون و کیسه آب مشترک دارند. آنها جفت خود را به اشتراک می گذارند و همسان هستند.

خطرات فرزندان monochorionic چیست؟

فرزندان مونوکوریونیک بیشتر از آنهایی که جفت مجزا دارند در خطر قرار دارند. در فرزندان مونوکوریونیک – دی آمینیوتیک احتمال بروز سندرم twin-twin transfusion syndrome) TTTS) وجود دارد. در این سندرم، جریان خون بین دو قلوها نامتعادل است. یک دو قلو خون را به دیگری می دهد. دوقلوی اهدا کننده خون کمتری دارد و دریافت کننده خون بیشتری دارد. وقتی این سندرم در بارداری اتفاق می افتد می تواند عوارض شدیدی را برای یکی از فرزندان و یا هر دو آنها در پی داشته باشد. اگر چه این نوع از بارداری (مونوکوریونیک – دی آمینیوتیک) به ندرت اتفاق می افتد اما بسیار خطرناک است. شایع ترین مشکل در این نوع بارداری مشکلات مربوط به بند ناف است. خانم هایی با این شرایط بسیار بیشتر از حد معمول تحت نظر قرار دارند و احتمالا فرزندان آنها از طریق سزارین متولد می شوند.

بارداری چند قلو چگونه بر ریسک پره اکلامپسی تاثیر می گذارد؟

پره اکلامپسی به اختلال فشار خون گفته می شود که معمولا بعد از هفته بیست بارداری یا بعد از زایمان اتفاق می افتد. در بارداری های چند قلو احتمال بروز این اتفاق بیشتر از بارداری های تک قلو است. در بارداری های چند قلو پره اکلامپسی زودتر و بسیار شدید تر اتفاق می افتد. پره اکلامپسی می تواند به خیلی از ارگان های مادر از جمله کلیه ها، کبد، مغز و چشم ها آسیب بزند. در حالت شدیدتر احتمال بروز تشنج نیز وجود دارد که به آن اکلامپسیا گفته می شود. وقتی پره اکلامپسی در طول بارداری اتفاق بیفتد، فرزند باید به دنیا بیاید، حتی اگر به طور کامل رشد نکرده باشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با پره اکلامپسی به مطلب زیر مراجعه نمایید:

بارداری چند قلو چگونه بر ریسک دیابت بارداری تاثیر می گذارد؟

خانم ها در بارداری چند قلو بیشتر در خطر دیابت بارداری قرار دارند. در این شرایط خطر پره اکلامپسیا و ابتلا به دیابت در دوران بعدی زندگی فرد وجود دارد. ممکن است نوزادان میزان قند خون پایین و یا مشکلاتی در تنفس داشته باشند. رژیم غذایی، ورزش و برخی داروها می تواند ریسک این عوارض را در بارداری دو قلو و چند قلو کاهش دهد.

بارداری دو قلو یا چند قلو چطور بر رشد جنین تاثیر می گذارد؟

دوقلو ها و چند قلو ها در مقایسه با تک قلو ها مشکلات بیشتری در رشد دارند. اگر یک جنین خیلی کوچکتر از دیگری باشد، به این حالت ناموزون گفته می شود. رشد ناموزون در چند قلوها شایع است. این حالت علامت خاصی ندارد. برخی اوقات، رشد جنین می تواند به دلیل عفونت، TTTS یا مشکلاتی در بند ناف و جفت، متوقف شود. اگر پزشک به متوقف شدن رشد در یک یا هر دو جنین شک کند، سونوگرافی های بیشتری ممکن است انجام شود تا نحوه رشد جنین ها بررسی شود.

آیا تست های مربوط به اختلالات ژنتیکی در بارداری دو قلو و چند قلو دقیق هستند؟

تست های چکاپ برای اختلالات ژنتیکی که از نمونه خون مادر (از سرم خون) گرفته می شود در بارداری های دو قلو و چند قلو حساس نیست. این احتمال وجود دارد که نتیجه تست مثبت باشد حال آن که مشکلی در هیچ یک از فرزندان وجود ندارد. تست های تشخیصی برای بررسی نقص جنین عبارت است از نمونه برداری از پرزهای کوریون و آمنیوسنتزیس. این تست ها در بارداری های چند قلو سخت تر انجام می شود زیرا هر کدام از جنین ها باید تست شود. ریسک کمی در از دست دادن یک یا همه جنین ها وجود دارد. نتایج این تست ها ممکن است نشان دهد یک جنین دچار اختلال است در حالی که دیگری مشکلی ندارد.

بارداری دو قلو و چند قلو چه تاتیری بر زایمان دارد؟

در بارداری دو قلو و چند قلو شانس نیاز به سزارین بالاست. در برخی موارد، دو قلوها می توانند از طریق زایمان طبیعی به دنیا بیایند.

تولد فرزندان در بارداری دو قلو و چند قلو بستگی به فاکتورهای زیر دارد:

  • تعداد و موقعیت، وزن و سلامت هر فرزند
  • وضعیت سلامت مادر و این که روند وضع حمل مادر به چه شکل پیش می رود
  • تجربه متخصص زنان و زایمان

آیا بارداری چند قلو بر افسردگی بعد از زایمان تاثیری دارد؟

زایمان چند قلو ریسک افسردگی بعد از زایمان را افزایش می دهد. اگر شما دچار احساس نارحتی ، پریشانی یا نا امیدی هستید که مانع از عملکرد روزمره شما می شود، با متخصص زنان و زایمان و سایر اعضای تیم درمانی خود در این مورد مشورت نمائید.

آیا در بارداری های چند قلو می توان شیر داد؟

بله، اما باید به برخی نکات توجه کرد. ذخیره شیر شما به مقدار مناسبی افزایش پیدا خواهد کرد و لازم است که شما تغذیه سالمی داشته باشد و به اندازه کافی مایعات مصرف کنید. در خیلی از بیمارستان های منطقه شما متخصصینی در زمینه شیردهی وجود دارند که به شما در این زمینه کمک خواهند کرد.

واژه نامه

  • آمنیوسنتزیس: روشی که در آن با استفاده از سوزن بخش کوچکی از مایع آمنیوتیک و سلول های کیسه اطراف جنین برداشته و بررسی می شود.
  • آمنیوسیتی: تعداد غشاهای آمنیوتیک(داخلی) که پیرامون جنین ها را در بارداری چند قلو فرا می گیرد. وقتی که چند قلوها تنها یک کیسه آمنیونی داشته باشند، آن را به اشتراک می گذارند.
  • کیسه آمنیوتیک: کیسه پر از مایع که در رحم مادر قرار دارد و نوزاد در آن شکل می گیرد.
  • پروفایل بیوفیزیکال: ارزیابی از میزان ضربان قلب جنین با استفاده از مانیتورهای الکترونیکی که خاص این کار است، همچنین ارزیابی حرکات، تنفس، ماهیچه ها و مقدار مایع آمنیوتیک که توسط سونوگرافی انجام می شود.
  • فلج مغزی: ناتوانی طولانی مدت در سیستم عصبی که بر کودکان تاثیر می گذارد و سبب اختلال در کنترل حرکات یا وضعیت غیر نرمال می شود و نتیجه یک بیماری شناخته شده نیست.
  • زایمان سزارین: نوعی سزارین که به صورت جراحی انجام می شود و در این روش شکافی بر روی شکم و رحم مادر ایجاد می کنند.
  • کوریون: غشای بیرونی که جنین را احاطه کرده است.
  • نمونه برداری از پرزهای کوریون: روشی که در آن مقدار کمی از سلول های حاصل از جفت برداشته و تست می شود.
  • کوریونیسیتی: تعداد کوریون یا غشای بیروی که پیرامون جنین ها را در بارداری های چند قلو فرا گرفته است.
  • تست های تشخیصی: تست هایی که برای بررسی بیماری و علت بیماری انجام می شود.
  • ناموزون: تفاوت زیاد در سایز جنین ها در بارداری چند قلو
  • اکلامپسیا: بروز تشنج در دوران بارداری یا بعد بارداری که با فشار خون بالا ارتباط دارد.
  • رویانی: به ارگانیسم در حال شکل گیری در رحم از زمان لانه گزینی تا آخر هفته هشتم بارداری دوره رویانی گفته می شود.
  • جنینی: به ارگانیسم های در حال شکل گیری در رحم از هفته نهم تا پایان بارداری دوره جنینی گفته می شود
  • دو قلوهای ناهمسان: دو قلوهایی که از دو تخم بارور شده به وجود می آیند و به لحاظ ژنتیکی مشابه نیستند.
  • اختلالات ژنتیکی: اختلال ناشی از تغییر ژن ها یا کروموزوم ها
  • سن بارداری: محاسبه سن بارداری بر اساس تعداد هفته هایی که از اولین روز بعد از آخرین قاعدگی نرمال سپری شده است.
  • دیابت بارداری: دیابتی که در طول بارداری اتفاق می افتد.
  • دو قلوهای همسان: دو قلویی که از یک تخم بارور شده به وجود می آیند که معمولا به لحاظ ژنتیکی مشابه اند.
  • باروری در شرایط آزمایشگاهی: روشی که در آن تخم از تخمدان خانم برداشته می شود و در آزمایشگاه با اسپرم مرد بارور می شود و سپس به رحم انتقال داده می شود.
  • بارداری چند قلو: بارداری که در آن دو یا بیش از دو جنین در رحم مادر وجود داشته باشد.
  • تست بدون تنش: تست که در آن تغییرات در ضربان قلب جنین با استفاده از مانتیور الکترونیکی مخصوصی ثبت می شود.
  • تخمدان ها: ارگان هایی زوج که در سیستم باروری خانم قرار دارد که در زمان تخمک گذاری تخم ها را آزاد می کند و هورمون تولید می کند.
  • تخمک گذاری: به آزاد شدن تخم از یکی از تخمدان ها گفته می شود.
  • جفت: بافتی که مواد مغذی را به جنین می رساند و ضایعات را از او دور می سازد.
  • افسردگی بعد از زایمان: احساس شدیدی از ناراحتی، پریشانی یا ناامیدی که از بعد از زایمان به وجود می آید و در توانایی های مادر در عملکرد روزمره اش اختلالاتی به وجود می آید و بیش از دو هفته ادامه دارد.
  • پره اکلامپسی: اختلالی که در طول بارداری یا بعد از زایمان اتفاق می افتد که طی آن فشار خون فرد بالا رفته و علائمی مبنی بر آسیب ارگان ها بروز می کند، برای مثال مقدار زیادی پروتئین از طریق ادرار دفع می شود، تعداد پلاکت ها پایین می آید، عملکرد کبد و کلیه غیر نرمال می شود، درد در ناحیه شکم، سر درد شدید و اختلال در دید ایجاد می شود و مایعات در ریه ها افزایش می یابد.
  • زودرس: به زایمان قبل از هفته 37 بارداری
  • تست های چکاپ: تست هایی که علائم احتمالی بیماری را در افرادی که علائم آن بیماری را ندارند، بررسی می کند.
  • سندرم(twin-twin transfusion (TTTS: شرایطی در مورد دو قلوهای همسان وقتی که خون از یک دوقلو به واسطه جفت مشترک به دیگری منتقل می شود.
  • سونوگرافی: تستی که از امواج صوتی استفاده می کند تا ساختارهای درونی را بررسی کند. در طول بارداری از این روش برای بررسی جنین استفاده می شود.
  • بند ناف: ساختاری شبیه طناب که حاوی عروق خونی است که جنین را به جفت متصل می کند
  • رحم: ارگانی ماهیچه ای که در دستگاه لگن خانم قرار دارد و حاوی جنین در حال رشد است و او را تغذیه می کند.

اگر در این مورد پرسش بیشتری دارید با متخصص زنان و زایمان خود مشورت نمائید.

دکتر شیدا دلفان کریمی

دکتر شیدا دلفان کریمی

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
سرکار خانم دکتر شیدا دلفان کریمی دارای بورد تخصصی زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند که بیش از 14 سال سابقه فعالیت در این حوزه را دارند. همچنین خانم دکتر کریمی تحقیقات علمی در زمینه های بررسی میزان سیر پروگنوز کانسر تخمدان و کانسر آندومتر به انجام رسانده اند.
 
تایید شده توسط:توسط دکتر شیدا دلفان کریمی
برگرفته از: وبسایت http://www.acog.org

درباره دُروانا

دُروانا محلی برای تحقیق و پژوهش (فرهنگ دهخدا)
وبسایت دروانا در تلاش است با گردآوری ژورنال های تخصصی پزشکی، مجلات پزشکی، مقالات و مطالب علمی، از معتبرترین منابع جهانی، بستری را برای تحقیق و مطالعه فراهم نماید.
از تمامی پزشکانی که دُروانا را برای رسیدن به این هدف همراهی می نمایند، کمال تشکر را داریم.
با دروانا همراه شوید.

موضوعات ویژه