داروی پیشگیری از زایمان زودرس دسته ای به نام توکولیتیک ها می باشد. در این مقاله مروری بر داروی پیشگیری از زایمان زودرس خواهیم داشت. 

دروانا: 

داروی پیشگیری از زایمان زودرس:

زایمان زودرس به تولد جنین قبل از هفته 37 ام بارداری اطلاق می گردد. بارداری به طور نرمال 37 تا 42 هفته به طول می انجامد و این زمان از اولین روز آخرین پریود قاعدگی محاسبه می گردد. اگر وضع حمل زودرس منجر به زایمان زودرس شود در آن صورت نوزادان نارس متولد شده در خطر عوارض و مشکلاتی قرار دارند که در نتیجه رشد ناقص ارگان های داخلی ایجاد می گردد. از جمله این موارد می توان به دشواری در تنفس کردن، عدم توانایی گرم نگاه داشتن بدن، آسیب به چشم ها، روده ها، سیستم عصبی و دشواری در تغذیه اشاره کرد. زایمان زودرس یکی از دلایل عمده مرگ نوزادان محسوب می گردد. سابقه قبلی در داشتن زایمان زودرس یکی از مهمترین فاکتورهای خطری می باشد که احتمال بروز آن را تقویت می کند اگر چه خانم هایی که سابقه زایمان زودرس در گذشته داشته اند شانس تجربه بارداری کامل را نیز پیش رو دارند. علاوه بر این سایر فاکتورهای خطر زایمان زودرس عبارت است از: بارداری چند قلو، سابقه جراحی درناحیه سرویکس (مانند بیوپسی مخروطی که به دنبال دریافت نتایج غیر نرمال انجام می گردد)، وجود ناهنجاری هایی در رحم، خونریزی رحمی مخصوصا در نیمه دوم بارداری، مصرف سیگار، ابتلا به برخی عفونت ها، افزایش مایع آمنیویک، آنمی متوسط تا شدید در بارداری، بازه های کمتر از 12 تا 18 ماه بین بارداری ها و جراحی های شکمی در طول بارداری. و اما داروی پیشگیری از زایمان زودرس چیست؟

داروی پیشگیری از زایمان زودرس: توکولیتیک ها و استروئیدها

اگر وضع حمل و زایمان به طور زودرس آغاز شود در این صورت استفاده از داروی پیشگیری از زایمان زودرس مطرح می گردد. اگر مادر و جنین در وضعیت سالمی به سر برند برای توقف انقباض ها از داروی پیشگیری از زایمان زودرس استفاده می شود. این دسته دارویی به نام توکولیتیک ها خوانده می شود داروهایی مانند تربوتالین، نیفدیپین و ایندومتاسین از جمله موارد داروی پیشگیری از زایمان زودرس می باشد که به صورت خوراکی یا وریدی مصرف می گردد. به هنگام مصرف داروی پیشگیری از زایمان زودرس (توکولیتیک ها) مادر به لحاظ بروز عوارض جانبی مانیتور خواهد شد (داروی پیشگیری از زایمان زودرس). اگر وضع حمل متوقف شود فرد در بیمارستان نگاهداری می شود تا علائم انقباضات رحمی در او مانیتور گردد. بسته به وجود برخی فاکتورها ممکن است فرد مرخص شده و یا در بیمارستان بستری شود. در صورت مرخص شدن، باید فعالیت های فیزیکی محدود شده و در صورت وقوع مجدد علائم زایمان زودرس فورا با بیمارستان تماس حاصل کنید. لازم به ذکر است دسته دارویی دیگری به نام گلوکوکورتیکوئیدها نیز در افرادی که در خطر زایمان زودرس قرار دارند مورد کاربرد قرار دارد. این دسته از ترکیبات جز داروی پیشگیری از زایمان زودرس محسوب نمی شوند اما منجر به تسریع بلوغ ریه جنین می گردد. این داروها معمولا همراه با توکولیتیک ها (داروی پیشگیری از زایمان زودرس) مصرف می شود. استروئیدها معمولا در طول شروع وضع حمل زودرس مصرف می شود و تولید سورفاکتانت را تقویت می نماید. سورفاکتانت ماده ای است که از در هم فرو رفتن آلوئول های ریه پیشگیری می کند (داروی پیشگیری از زایمان زودرس). مصرف استروئیدها همچنین به کاهش احتمال خونریزی مغزی و سایر عواملی که بر روده ها و سیستم گردش خون تاثیر می گذارد کمک می کند. استروئیدها در هفته 23 تا 34 بارداری استفاده می شود. قبل از این مدت جنین به حدی نارس می باشد که مصرف استروئیدها کمکی نخواهد کرد. بعد از هفته 34 ام ریه های جنین احتمالا به اندازه مناسبی رشد خواهد کرد. عمده ترین ترکیب استروئیدی که در این شرایط استفاده می شود بتامتازون نام دارد. زمانبندی دوز استروئیدها بسیار اهمیت دارد. استروئیدها به فرم تزریقی هر چند ساعت یک بار تا قبل از زایمان نوزاد استفاده می شود. دوز دوم معمولا 24 ساعت بعد از دوز اول مصرف می گردد. اگر استروئیدها حداقل 48 ساعت قبل از زایمان زودرس مصرف شود بهترین اثربخشی مشاهده خواهد شد. 

دکتر سیده لیلی وارسته متخصص زنان و زایمان در مورد مصرف بتامتازون در تشخیص احتمالی پره ترم لیبر عنوان کردند: "بصورت تک دوز 12 میلی گرم بتامتازون تزریقی، اگر زایمان تا 7 روز بعد از مصرف انجام شود اثر گذار است". 

دکتر سیده لیلی وارسته

دکتر سیده لیلی وارسته

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
دكتر سيده ليلي وارسته جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی یزد و عضو انجمن جراحان ایران می باشند.
 
تایید شده: توسط دکتر سیده لیلی وارسته
برگرفته از: وبسایت https://www.uptodate.com

درباره دُروانا

دُروانا محلی برای تحقیق و پژوهش (فرهنگ دهخدا)
وبسایت دروانا در تلاش است با گردآوری ژورنال های تخصصی پزشکی، مجلات پزشکی، مقالات و مطالب علمی، از معتبرترین منابع جهانی، بستری را برای تحقیق و مطالعه فراهم نماید.
از تمامی پزشکانی که دُروانا را برای رسیدن به این هدف همراهی می نمایند، کمال تشکر را داریم.
با دروانا همراه شوید.

موضوعات ویژه