مروری بر دیابت بارداری
دیابت بارداری نوعی دیابت است که اختصاصا در دوران بارداری روی می دهد. در صورت ابتلا به دیابت بارداری بدن نمی تواند از کربوهیدرات های موجود در غذا تولید انرژی کند. علت دقیق دیابت بارداری چندان مشخص نیست اما ممکن است فاکتورهای خطری مانند اضافه وزن یا سابقه خانوادگی در ابتلا به دیابت در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. بدن ما عمده انرژی خود را از گلوکز به دست می آورد. هورمونی به نام انسولین سبب می شود گلوکز از خون به بافت ها و سلول ها وارد شود. در طول بارداری مقدار تولید انسولین افزایش می یابد. در طول بارداری جفت سبب تغذیه جنین از مادر می شود. هورمون های حاصل از جفت در رشد جنین دخالت دارد اما این هورمون ها ممکن است منجر به اختلال در عملکرد انسولین در بارداری شود که این حالت مقاومت انسولین نامیده می شود. مقاومت به انسولین نیز سبب تجمع گلوکز در خون و ایجاد دیابت بارداری می شود. دیابت بارداری معمولا بعد از هفته 24 بارداری روی می دهد اما ممکن است زودتر نیز ایجاد شود. دیابت بارداری علائمی ندارد و عموما توسط تست های غربالگری که بین هفته 24 تا 28 بارداری انجام می شود مشخص می گردد. تست غربالگری دیابت بارداری به نام تست تحمل گلوکز خوانده می شود.
خوشبختانه دیابت بارداری قابل کنترل می باشد و با وجود ابتلا به دیابت بارداری احتمال داشتن بارداری سالم بسیار بالا است. اما در صورت عدم کنترل مناسب عوارض دیابت بارداری سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازد. ابتلا به دیابت بارداری سبب می شود وزن نوزاد هنگام تولد بالا باشد. افزایش وزن نوزاد انجام روند زایمان را دشوار می سازد و ممکن است به هنگام عبور از کانال زایمان احتمال آسیب مغزی حاصل از کمبود اکسیژن مطرح باشد. نوزادان متولد شده از مادرانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند باید در ساعات پس از تولد به لحاظ افت قند خون تحت مانیتور قرار بگیرند و درصورت لزوم درمان های مناسب دریافت کنند. احتمال ابتلا به چاقی و دیابت در زندگی آینده نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت بارداری وجود دارد که به عنوان عوارض دیابت بارداری شمرده می شود. ابتلا به دیابت بارداری خطر بروز پره اکلامپسی در بارداری را به همراه دارد. در برخی موارد دیابت بارداری با انجام زایمان از بین نمی رود همچنین احتمال عود آن بعد از بارداری نیز وجود دارد. تولید بیش از حد مایع آمنیوتیک که پلی هیدرآمنیوس خوانده می شود از دیگر عوارض دیابت بارداری محسوب می شود.
باید بدانید که مقدار قند خون می تواند به سرعت تغییر کرده و دچار کاهش یا افزایش شود. بنابراین باید در دوران بارداری قند خون خود را مرتب اندازه گیری کنید و بدانید اعداد به دست آمده چه معنی خواهد داشت.
علائم افزایش قند خون عبارت است از:
- احساس تشنگی
- سردرد
- تکرر ادرار
- دشواری در تمرکز کردن
- اختلال در بینایی
- احساس ضعف و خستگی
- ابتلا مکرر به عفونت های قارچی
مقدار قند خون زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر نیز بسیار اندک می باشد. در این شرایط خطر بروز هایپوگلایسمی وجود دارد. علایم هایپوگلایسمی عبارت است از:
- احساس گرسنگی
- احساس گیجی، لرز و سردرد
- رنگ پریدگی
- افزایش ضربان قلب
- تعریق و ضعف همچنین احساس اضطراب
همچنین دکتر همدانی مقدم به مادران باردار توصیه می کنند که به حرکات جنین و شمارش روزانه آن توجه ویژه داشته باشند، بخصوص از هفته 28 بارداری بعد این شمارش اهمیت بیشتری دارد، در صورت کاهش حرکات جنین جهت بررسی بیشتر به پزشک معالج خود مراجعه نمایند.
