دروانا: 

فیبرونکتین جنینی چیست؟

فیبرونکتین جنینی نوعی پروتئین است که به حفظ کیسه آمنیوتیک در دیواره رحم کمک می کند. کیسه آمنیوتیک کیسه ای پر از مایع می باشد که همانند کوسنی دور جنین قرار می گیرد.

فیبرونکتین جنینی اغلب در ترشحات واژن و قبل از هفته 22 بارداری یافت می شود. در پایان بارداری فیبرونکتین جنینی شروع به تجزیه شدن می کند و در ترشحات واژن یافت می شود. اگر متخصص زنان در مورد احتمال زایمان زودرس نگرانی هایی داشته باشد نمونه ای از ترشحات نزدیک دهانه واژن را برای بررسی وجود فیبرونکتین جنینی در هفته 22 تا 34 بارداری مورد بررسی قرار می دهد. نتیجه مثبت تست فیبرونکتین جنینی می تواند از نشانه های زایمان زودرس محسوب شود.  

دلایل انجام آزمایش فیبرونکتین جنینی

آزمایش فیبرونکتین جنینی برای کنار گذاشتن احتمال زایمان زودرس انجام می شود. انجام تست فیبرونکتین جنینی برای خانم هایی که ریسک وضع حمل زودرس در آن ها اندک می باشد مناسب نیست اما در مورد خانم هایی که علائمی از وضع حمل زودرس را نشان داده اند و یا آن هایی که در خطر بالای زایمان زودرس قرار دارند، انجام آزمایش فیبرونکتین جنینی می تواند اطلاعات ارزشمندی را در پی داشته باشد.

اگر نتایج تست فیبرونکتین جنین مثبت باشد پزشک اقداماتی را به منظور آماده سازی برای زایمان زوردس انجام خواهد داد. برای مثال برای افزایش میزان بلوغ ریه های جنین از برخی داروها استفاده می شود. اگر نتیجه آزمایش فیبرونکتین جنینی منفی باشد در آن صورت می توان فرض کرد احتمال زایمان در دو هفته آینده بسیار اندک خواهد بود.

خطرات و عوارض آزمایش فیبرونکتین جنینی

تست فیبرونکتین جنینی تستی بسیار ساده است اما احتمال به دست آمدن نتایج مثبت کاذب در آزمایش فیبرونکتین جنینی وجود دارد که این امر می تواند منجر به بروز اضطراب و استرسی بی مورد گردد. برای پیشگیری از بروز نتایج مثبت کاذب، آزمایش فیبرونکتین جنینی باید قبل از معاینه لگن و یا سونوگرافی واژن انجام شود. 24 ساعت قبل از انجام تست فیبرونکتین جنینی باید از داشتن نزدیکی جنسی اجتناب شود. همچنین استفاده از دوش، لوسیون و یا صابون می تواند بر نتایج آزمایش فیبرونکتین جنینی تاثیر بگذارد. بنابراین حداقل یک روز قبل از انجام آزمایش فیبرونکتین جنینی باید از مصرف این محصولات اجتناب کرد. خونریزی واژن نیز می تواند بر نتایج آزمایش فیبرونکتین جنینی تاثیر بگذارد. اگر شما دچار خونریزی واژینال شوید احتمالا آزمایش فیبرونکتین جنینی انجام نخواهد شد. اگر کیسه مایع آمنیوتیک پاره شود در آن صورت تست فیبرونکتین جنینی انجام نمی شود.

نحوه انجام آزمایش فیبرونکتین جنینی

به منظور آزمایش فیبرونکتین جنینی ابتدا باید روی کمر بر تختی دراز بکشید. پزشک اسپکولوم را وارد واژن شما کرده و با استفاده از سواب پنبه ای بخشی از ترشحات نزدیک دهانه رحم را نمونه برداری می کند. نمونه برای آنالیز بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود. نتایج حاصل از تست فیبرونکتین جنینی معمولا ظرف چند ساعت آماده می شود. در برخی موارد سونوگرافی واژن بعد از نمونه برداری انجام می شود تا طول دهانه واژن اندازه گیری شود. در طول انجام سونوگرافی پزشک با استفاده از دستگاهی که در واژن شما قرار داده می شود تصاویر حاصل از واژن را بر روی مانیتور مشاهده می کند.

نتایج آزمایش فیبرونکتین جنینی

نتایج آزمایش فیبرونکتین جنینی می تواند مثبت یا منفی باشد:

• مثبت: نتایج مثبت حاصل از تست فیبرونکتین جنینی به این معنا است که فیبرونکتین جنینی در مایع دهانه رحم وجود دارد. اگر نتایج مثبت بین هفته های 22 تا 34 به دست آید در آن صورت این یافته از علائم هشدار دهنده زایمان زودرس محسوب می شود. در این شرایط متخصص زنان شما و جنین را برای زایمان زودرس آماده خواهد کرد. برای مثال ممکن است از استروئیدها برای تسریع بلوغ ریه جنین استفاده می شود. همچنین ممکن است برای کاهش احتمال بروز عوارض نورولوژیک مانند فلج مغزی در جنین برخی داروها مورد استفاده قرار گیرد. اگر شما انقباضاتی را تجربه می کنید ممکن است برای کاهش این انقباضات به مصرف داروهایی نیاز داشته باشید.
• منفی: نتیجه منفی آزمایش فیبرونکتین جنینی به این معنا است که در مایع حاصل از دهانه رحم شما فیبرونکتین جنینی وجود ندارد و این نشان می دهد در طول دو هفته آینده احتمال زایمان بسیار بعید خواهد بود.

بسته به اینکه نتایج تست فیبرونکتین جنینی مثبت یا منفی باشد آمادگی برای زایمان تقویت می گردد. اگر شما نگرانی در مورد وضع حمل زودرس دارید می توانید با متخصص زنان خود تماس حاصل فرمایید. نشانه های زایمان زودرس یا به عبارتی علائم هشدار دهنده زایمان زودرس عبارت است از :

• انقباضات مکرر یا منظم (نوعی احساس کشیدگی در زیر شکم)
• کمردرد پایدار
• احساس فشار در بخش پایین شکم یا لگن
• کرامپ های خفیف
• لکه بینی یا خونریزی واژن
• ترشحات آبکی واژن
• تغییری در ترشحات واژن

دقت تست فیبرونکتین جنینی در پیش بینی احتمال زایمان زودرس چقدر می باشد؟

دکتر پروانه سهامی معتقد است که این آزمایش همراه با علائم بالینی بیمار می تواند کمک کننده باشد و نتایج آن طبق نظر و قضاوت پزشک توصیه می شود.

انجام تست فیبرونکتین جنینی در ایران تا چه حد متداول است؟

دکتر پروانه سهامی به این نکته اشاره می کنند که انجام این آزمایش متداول نیست، اما می تواند در مواردی کمک کننده باشد.

دکتر پروانه سهامی

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی

سرکار خانم دکتر پروانه سهامی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی دارای بورد تخصصی و عضو انجمن متخصصین زنان،مامایی و نازائی ایران می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر پروانه سهامی