آزمایش تحمل گلوکز چیست؟
تست تحمل گلوکز که به نام تست تحمل گلوکز خوراکی شناخته می شود پاسخ بدن به قند یا گلوکز را اندازه گیری می کند. آزمایش تحمل گلوکز می تواند برای غربالگری دیابت بارداری و دیابت نوع دو به کار رود. به طور معمول تست تولرانس گلوکز خوراکی برای تشخیص دیابت بارداری استفاده می شود. دیابت بارداری نوعی دیابت است که در طول دوران بارداری ایجاد می شود.
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی چرا انجام می شود؟
آزمایش تحمل گلوکز ناهنجاری هایی را نشان می دهد که در مسیر ورود گلوکز به بدن بعد از استفاده از یک وعده غذایی وجود دارد، اغلب قبل از آن که میزان قند خون ناشتا غیر نرمال شود.
آمادگی قبل از آزمایش تحمل گلوکز خوراکی
در روزهای قبل از آزمایش تحمل گلوکز خوراکی مهم است که به روال سابق غذا بخورید و بیاشامید. اگر بیمار هستید یا از دارویی خاص استفاده می کنید به پزشک اطلاع دهید زیرا این فاکتورها می تواند بر نتایج حاصل از تست تحمل گلوکز خوراکی تاثیر بگذارد.
به مدت هشت ساعت قبل از آزمایش باید از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید. شما باید در طول شب ناشتا بمانید و تست تحمل گلوکز خوراکی را اول صبح انجام دهید.
آزمایش تحمل گلوکز چگونه انجام می شود؟
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی در چند مرحله انجام می شود. زمانی که به آزمایشگاه می رسید نمونه خون با استفاده از ورید بازو جمع آوری می شود. این نمونه خون برای اندازه گیری مقدار قند خون ناشتا استفاده می شود.
دیابت نوع دو
اگر شما برای دیابت نوع دو تحت درمان باشید، حدود 237 میلی لیتر محلول قندی حاوی 75 گرم شکر را خواهید نوشید. دو ساعت بعد مقدار قند خون شما دوباره اندازه گیری می شود.
دیابت بارداری
انجمن زنان و زایمان آمریکا آزمایش تحمل گلوکز خون یک ساعته را برای غربالگری دیابت بارداری توصیه می کند آن هم در خانم هایی که در هفته های 24 و 28 بارداری قرار دارند (زمان آزمایش قند بارداری) و ریسک اندکی برای ابتلا به دیابت دوران بارداری دارند.
اگر احتمال ابتلا به دیابت بارداری در یک خانم بیشتر باشد این غربالگری زودتر انجام می شود. فاکتورهای خطر که فرد را مستعد ابتلا به دیابت بارداری می کند عبارت است از:
- سابقه خانوادگی در ابتلا به دیابت
- چاقی
- داشتن شرایط پزشکی مرتبط با دیابت مانند سندرم متابولیک یا سندرم تخمدان پلی کیستیک
- سابقه تولد فرزند ماکروزومی (وزن هنگام تولد بیشتر از 4000 گرم)
اگر پزشک متخصص زنان و زایمان تشخیص دهد که شما در خطر ابتلا به دیابت بارداری قرار دارید و یا اگر مقدار به دست آمده از تست یک ساعته مشکوک باشد پزشک انجام تست تحمل گلوکز سه ساعته را توصیه می کند.
آزمایش تحمل گلوکز در بارداری
آزمایش دیابت بارداری چگونه است؟
آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته:
ابتدا از شما خواسته می شود تا ناشتا باشید، یعنی به مدت هشت ساعت گذشته از خوردن و نوشیدن پرهیز کرده باشید. ابتدا قند خون ناشتا اندازه گیری می شود. سپس 237 میلی لیتر محلول حاوی 100 گرم گلوکز به شما داده می شود.
سپس قند خون یک، دو و سه ساعت بعد از نوشیدن محلول شیرین اندازه گیری می شود. بعد از نوشیدن محلول گلوکز شما باید در آزمایشگاه بمانید و منتظر باشید تا قند خون شما بررسی شود. بعد از انجام تست تحمل گلوکز خوراکی می توانید فورا به فعالیت های روزمره خود بازگردید.
تفسیر آزمایش تحمل گلوکز
تفسیر آزمایش تحمل گلوکز در بارداری و دیابت نوع دو به صورت میلی گرم در دسی لیتر یا میلی مول در لیتر بیان می شود.
نتایج آزمایش تحمل گلوکز در دیابت نوع دو عبارت است از:
اگر شما برای دیابت نوع دو تحت درمان باشید دو ساعت بعد از نوشیدن محلول گلوکز:
- مقدار قند خون نرمال کمتر از 140 میلی گرم بر دسی لیتر (7.8 میلی مول بر لیتر) می باشد.
- مقدار قند خون بین 140 و 199 میلی گرم بر دسی لیتر (7.8 و 11 میلی مول بر لیتر) نشان دهنده اختلال یا پیش دیابتی بودن می باشد. اگر شما پیش دیابتی باشید در خطر ابتلا به دیابت نوع دو قرار خواهید داشت. شما هم چنین در خطر ابتلا به بیماری های قلبی نیز خواهید بود حتی اگر به دیابت دچار نشوید.
- مقدار قند خون 200 میلی گرم دردسی لیتر (11.1 میلی مول بر لیتر) یا بیشتر نشان دهنده دیابت می باشد.
اگر نتایج تست تحمل گلوکز خوراکی نشان دهد که به دیابت نوع دو مبتلا هستید پزشک تست را در روز دیگر تکرار می کند یا تست دیگری انجام می دهد تا تشخیص را تایید کند. فاکتورهای مختلفی می تواند بر دقت تست تحمل گلوکز خوراکی تاثیر بگذارد. برخی از این فاکتورها عبارت است از بیماری، مقدار فعالیت و استفاده از برخی داروها.
نتایج آزمایش تحمل گلوکز در بارداری
اگر آزمایش تحمل گلوکز خوراکی برای دیابت دوران بارداری استفاده شود پزشک نتایج هر تست گلوکز خون را در نظر می گیرد.
بر اساس معیارهای مایوکلینیک اگر مقدار گلوکز خون بعد از یک ساعت بیش از 140 میلی گرم در دسی لیتر باشد (7.8 میلی مول در لیتر) پزشک انجام تست بعد از سه ساعت را توصیه می کند. اگر مقدار گلوکز بعد از یک ساعت بیش از 190 میلی گرم در دسی لیتر باشد، تشخیص دیابت بارداری انجام می شود.
نتایج آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته:
- مقدار قند خون نرمال کمتر از 92 میلی گرم در دسی لیتر می باشد.
- یک ساعت بعد از نوشیدن محلول گلوکز مقدار قند خون نرمال پایین تر از 180 میلی گرم در دسی لیتر می باشد.
- دو ساعت بعد از نوشیدن محلول گلوکز، مقدار قند خون نرمال کمتر از 153 میلی گرم در دسی لیتر می باشد.
- سه ساعت بعد از نوشیدن محلول گلوکز مقدار قند خون نرمال کمتر از 135 میلی گرم بر دسی لیتر می باشد.
اگر نتیجه یکی از تست ها بیش از حد نرمال باشد در آن صورت شما نیاز خواهید داشت تا تست را در چهار هفته دیگر تکرار کنید. اگر دو یا بیش از دو مورد از نتایج بیش از حد نرمال بود تشخیص دیابت بارداری در شما داده خواهد شد.
اگر دیابت بارداری در مورد شما تشخیص داده شود با کنترل مقدار قند خون در باقی دوران بارداری می توانید از بروز عوارض پیشگیری کنید.
