آندومتریت به عفونت منتشرشده در لایه میومتر رحم اطلاق می گردد. ابتلا به آندومتریت بعد از زایمان عارضه ای خطرناک است. ابتلا به بیماری های مقاربتی مانند گنوره و کلامیدیا اغلب در آندومتریت بعد از زایمان نقشی ندارد. انجام زایمان سزارین مهم ترین فاکتور خطری است که منجر به ایجاد آندومتریت بعد از زایمان می شود. استفاده از آنتی بیوتیک پیشگیرانه قبل از زایمان نرخ بروز این عارضه را تا حدی کاهش می دهد. فراوانی ابتلا به آندومتریت بعد از زایمان واژینال کمتر از 3 درصد می باشد و این یکی از دلایل ترجیح زایمان واژینال به سزارین می باشد. سایر موارد فاکتور خطر ابتلا به آندومتریت بعد از زایمان عبارت است از:
- عفونت در مایع آمنیوتیک
- طولانی شدن وضع حمل
- پارگی طولانی مدت پرده آمنیون
- معاینات متعدد دهانه رحم
- مانیتورینگ داخلی جنین یا رحم
- افزایش مقدار مکونیوم در مایع آمنیوتیک
- خارج کردن دستی جفت
- ابتلا به دیابت یا آنمی شدید در مادر
- زایمان زودرس
- بارداری طول کشیده
- ابتلا به عفونت اچ آی وی
- وجود استرپتوکوک گروه بی
تشخیص آندومتریت بعد از زایمان با توجه به علائم بالینی انجام می گردد و عمدتا تب از مهمترین علائم آندومتریت بعد از زایمان می باشد. مواردی که در تشخیص افتراقی آندومتریت بعد از زایمان مطرح می گردد عبارت است از: زخم در محل جراحی، ماستیت یا آبسه عفونی پستان ها، عفونت مجاری ادراری، پنومونی و همچنین ترمبوز ورید لگنی. درمان آندومتریت بعد از زایمان عمدتا مبتنی بر استفاده از آنتی بیوتیک می باشد. استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف در درمان آندومتریت بعد از زایمان موثر است. کلیندامایسین و جنتامایسین از جمله آنتی بیوتیک هایی است که به صورت وریدی هنگام بستری برای درمان آندومتریت بعد از زایمان استفاده می شود. دوره درمان با آنتی بیوتیک تزریقی تا بهبودی کامل و رفع علائم بالینی ادامه می یابد. در صورتی که آنتی بیوتیک تزریقی در درمان آندومتریت بعد از زایمان موثر واقع شود نیازی به مصرف آنتی بیوتیک خوراکی وجود نخواهد داشت. پاسخ اولیه به درمان آنتی بیوتیکی باید ظرف 48 تا 72 ساعت مشهود باشد. اگر بیمار بعد از این مدت علائمی از بهبود نشان نداد باید ارزیابی های بیشتری صورت گیرد. حدود 20 درصد موارد درمان آندومتریت بعد از زایمان به دلیل وجود ارگانیسم های مقاوم ممکن است ناموفق باشد. اگر اطلاعاتی از نوع باکتری دخیل در عفونت در دست نبود افزودن آمپی سیلین و یا پنی سیلین به رژیم درمان آندومتریت بعد از زایمان می تواند موثر واقع شود. در صورتی که نتایج حاصل از کشت خون در تعیین نوع باکتری موفق شود درمان بر اساس این نتایج تنظیم می گردد.
دکتر ندا عباسی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی عنوان می دارند در موارد بسیار شدید که گاها با توجه به اینکه از علائم آندومتریت بعد از زایمان جمع نشدن کامل رحم و به دنبال آن خونریزی های زیاد و غیر طبیعی رحم است ممکن است جراحی هیسترکتومی یا برداشتن رحم لازم شود تا جان مادر به مخاطره نیفتد.
تزریق آنتی بیوتیک 60 دقیقه قبل از ایجاد برش برای انجام زایمان به روش سزارین می تواند احتمال بروز آندومتریت بعد از زایمان را کاهش دهد. در موارد زایمان واژینال از آن جایی که وقوع آندومتریت اندک می باشد معمولا استفاده از آنتی بیوتیک پیشگیرانه توصیه نمی شود. در مواردی درمان واژینوز باکتریال علامت دار در اواخر بارداری می تواند به کاهش احتمال ابتلا به آندومتریت بعد از زایمان کمک کند.
