هورمون درمانی در یائسگی چیست؟
هورمون درمانی یکی از روش های روتینی است که برای درمان یائسگی استفاده می شود. اما تحقیقات بالینی بزرگی که انجام شده نشان داده است هورمون درمانی خطراتی را در پی دارد. این نتایج مبهم برای شما چه معنایی خواهد داشت.
داروهای هورمون درمانی حاوی هورمون های زنانه می باشند و زمانی بعد از یائسگی که بدن قادر به ساخت این هورمون ها نمی باشد، استفاده از این داروهای هورمونی می تواند جایگزین هورمون های طبیعی از دست رفته گردد. هورمون درمانی در یائسگی عموما درمان استاندارد برای گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی می باشد. مدت ها تصور بر آن بود که هورمون درمانی تاثیرات مفید طولانی مدتی را در پیشگیری از بیماری قلبی و زوال عقلی ذر زنان دارد.
بر اساس یافته های منتشر شده حاصل از یک تحقیق بزرگ، روش هورمون درمانی برای درمان یائسگی با تغییراتی روبرو شد. نتایج تحقیق نشان داد هورمون درمانی در واقع بیش از منافعی که در پی دارد می تواند منجر به ایجاد خطراتی گردد که خطرات هورمون درمانی در زنانی که در دوران پس از یائسگی قرار دارند بیشتر است. نگرانی ها در مورد رویکرد هورمون درمانی رو به افزایش است و پزشکان کمتر این داروها را نسخه می کردند.
هورمون درمانی دیگر برای پیشگیری از بیماری هایی مانند بیماری های قلبی و زوال عقلی در زنان توصیه نشد. اما بازبینی کارآزمایی های بالینی و شواهد جدید نشان می دهد هورمون درمانی در برخی خانم ها می تواند مفید باشد اما بستگی به فاکتورهای خطر فرد دارد.
مزایای هورمون درمانی چیست؟
مزایای هورمون درمانی بستگی به این دارد که آیا شما هورمون درمانی سیستمیک دریافت می کنید یا دوز اندکی از استروژن واژینال را مورد استفاده قرار می دهید.
داروی استروژن سیستمیک به فرم قرص، پچ های پوستی، ژل، کرم یا اسپری در دسترس قرار دارد و می تواند برای تخفیف علائم دردسر سازی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه موثر باشد. داروی استروژن می تواند علائم واژینال ناشی از یائسگی مانند خشکی واژن، سوزش و درد هنگام مقاربت جنسی را کاهش دهد.
اگر چه سازمان غذا و دارو استروژن را برای پیشگیری از بیماری های تحلیل برنده استخوان مانند پوکی استخوان توصیه می کند اما پزشکان معمولا برای درمان پوکی استخوان از داروهایی به نام بیوفسفونات ها استفاده می کنند.
محصولات واژینال با دوز اندک استروژن هم به فرم کرم، قرص یا حلقه واژینال در دسترس است و می تواند به طور موثر در درمان علائم یائسگی و علائم ادراری موثر باشد. در عین حال مقدار جذب استروژن از طریق بدن نیز در این فراوده ها کاهش می یابد و به حداقل می رسد. دوز اندک فراورده های واژینال برای تخفیف گرگرفتگی و تعریق شبانه و یا پیشگیری از پوکی استخوان مناسب نیست.
هورمون درمانی طولانی مدت برای درمان یائسگی عموما توصیه نمی شود. اما برخی داده ها نشان می دهد اگر استروژن در سال های اولیه بعد از یائسگی استفاده شود می تواند ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.
اخیرا در کارآزمایی بالینی کنترل شده و تصادفی به نام Kronos Early Estrogen Prevention Study یا KEEPS استفاده از استروژن در بیماری های قلبی در زنان با یائسگی زودرس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد ارتباط معنی داری بین هورمون درمانی و بیماری قلبی وجود ندارد.
برای خانم هایی که رحم خود را برنداشته اند استروژن همراه با پروژسترون یا پروژستین (دارویی شبیه به استروژن) نسخه می شود. این بدان دلیل است که استروژن تنها زمانی که با پروژسترون متعادل نشود می تواند رشد دیواره رحم را تحریک کند و بنابراین ریسک ابتلا به سرطان رحم افزایش می یابد. خانم هایی که رحم خود را برداشته اند به عبارتی هیسترکتومی انجام داده اند نیازی به مصرف پروژسترون ندارند.
عوارض هورمون درمانی در یائسگی چیست؟
در بزرگترین کارآزمایی بالینی که تا به امروز انجام شده است نتایج نشان می دهد قرص ترکیبی استروژن- پروژسترون ریسک ابتلا به برخی شرایط را افزایش می دهد:
- بیماری قلبی
- سکته مغزی
- لخته های خونی
- سرطان پستان
در یک کارآزمایی بالینی مرتبط استروژن تنها در خانم هایی مورد ارزیابی قرار گرفت که قبلا هیسترکتومی انجام داده بودند و نتایج نشان داد ریسک ابتلا به سرطان پستان و بیماری قلبی در این افراد افزایش نیافت. ریسک سکته مغزی و بروز لخته های خونی نیز شبیه درمان ترکیبی بود.
هورمون درمانی مخصوصا استروژن در ترکیب با پروژسترون می تواند سینه های شما را در ماموگرافی متراکم تر نشان دهد و سبب می شود سرطان پستان سخت تر تشخیص داده شود. بنابراین زمانی که هورمون درمانی برای بیش از چند سال استفاده می شوند ریسک ابتلا به سرطان پستان افزایش می یابد. این یافته در چندین مطالعه متفاوت در مورد هورمون درمانی ترکیبی تایید شده است و تنها محدود به ترکیب استروژن-پروژسترون نمی باشد.
عوارض هورمون درمانی بستگی به این دارد که آیا استروژن تنها مورد استفاده قرار گرفته است یا همراه با پروژسترون و هم چنین سن فرد و سن در زمان بروز یائسگی، دوز و نوع استروژن استفاده شده و سایر فاکتورهای خطر مانند ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، ریسک ابتلا به سرطان ها و سابقه خانوادگی نیز بسیار اهمیت دارد.
در تصمیم گیری برای این که آیا هورمون درمانی می تواند برای شما گزینه ای مناسب باشد در نظر گرفتن همه این موارد بسیار ضروری است.
هورمون درمانی برای چه کسانی مناسب است؟
با وجود ریسک هایی که برای سلامتی وجود دارد استروژن سیستمیک موثرترین درمان برای علائم یائسگی می باشد. مزایای هورمون درمانی می تواند بر خطرات آن غالب باشد اگر:
- گرگرفتگی های متوسط تا شدیدی را تجربه می کنید و یا به سایر علائم یائسگی مبتلا هستید.
- توده استخوانی خود را از دست داده اید و نمی توانید از سایر درمان ها بهره برید.
- پریودهای شما قبل از 40 سالگی متوقف شده است (یائسگی زودرس) یا عملکرد نرمال تخمدان خود را تا قبل از 40 سالگی از دست داده اید (نارسایی زودرس تخمدان).
خانم هایی که تخمدان خود را برداشته اند و یا به یائسگی زودرس مبتلا شده اند اگر تا حداقل 45 سالگی از داروی استروژن استفاده نکنند، در خطر ابتلا به موارد زیر قرار دارند:
- پوکی استخوان
- بیماری عروق کرونری قلب
- مرگ زودرس
- پارکینسون (علائمی شبیه پارکینسون)
- اضطراب یا افسردگی
یائسگی زودرس عموما ریسک ابتلا به اغلب انواع سرطان پستان را کاهش می دهد. برای خانم هایی که به طور زودرس یائسه می شوند مزایای محافظتی هورمون درمانی معمولا بر خطرات آن غالب است.
سن، نوع یائسگی و زمان آن نقش مهمی در خطرات مرتبط با هورمون درمانی دارد. در مورد خطراتی که برای شما مطرح است با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
هورمون درمانی برای چه کسانی مناسب نیست؟
زمان که فرد سابقه ابتلا به سرطان پستان، سرطان تخمدان، سرطان اندومتر، ابتلا به لخته های خونی در پا یا ریه ها و یا سکته مغزی را دارد معمولا نباید از هورمون درمانی استفاده کند. خانم هایی که از هورمون درمانی استفاده می کنند نباید سیگار بکشند.
خانم هایی که دچار مشکلاتی مانند گرگرفتگی نیستند یا گرگرفتگی آنان آنقدر شدید نیست که آزار ببینند هم چنین یائسگی آن ها بعد از 45 سالگی آغاز شده است نیازی به هورمون درمانی برای حفظ سلامت آن ها وجود ندارد. در عوض می توان با پزشک متخصص زنان در مورد سایر گزینه ها به منظور کاهش ریسک ابتلا به بیماری هایی مانند پوکی استخوان و بیماری قلبی مشورت کرد. زیرا تغییراتی در شیوه زندگی هم چنین مصرف برخی داروهای غیر هورمونی می تواند محافظت طولانی مدتی برای شما در پی داشته باشد.
نکاتی در مورد هورمون درمانی در یائسگی
در صورتی که نیاز به هورمون درمانی دارید صحبت با پزشک متخصص زنان در مورد برخی استراتژی ها که در ادامه مطرح می شود می تواند موثر باشد:
- بهترین داروی هورمونی را بیابید. شما می توانید استروژن را به فرم قرص، پچ، ژل، کرم یا شیاف های آهسته رهش یا به فرم حلقه های واژینال بیابید که می توانید آن را در واژن خود قرار دهید. اگر شما تنها علائم واژینال مرتبط با یائسگی را تجربه می کنید استروژن در دوز اندک و به فرم کرم واژینال، قرص واژینال یا حلقه واژینال معمولا بهتر از پچ یا قرص خوراکی می باشد.
- مقدار مصرف هورمون را تا حد ممکن به حداقل برسانید. از پایین ترین دوز موثر برای کوتاه ترین دوره درمانی استفاده کنید مگر آن که سن شما زیر 45 سال باشد (یائسگی زودرس) که در آن صورت شما نیاز به مقادیر کافی استروژن دارید تا بتوانید از تاثیرات طولانی مدت ناشی از فقر استروژن در امان باشید. اگر شما به علائم یائسگی ادامه داری مبتلا هستید که بر کیفیت زندگی شما تاثیر می گذارد در آن صورت پزشک می تواند درمان های طولانی تری را برای شما در نظر بگیرد.
- به طور مرتب به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. متخصص زنان خود را مرتبا ملاقات کنید تا اطمینان یابید که مزایای هورمون درمانی بر خطرات آن غالب است هم چنین غربالگری هایی مانند ماموگرافی یا معاینات لگن را به طور مرتب انجام دهید.
- شیوه زندگی سالم را انتخاب کنید. فعالیت های فیزیکی و ورزش را در برنامه روزمره خود بگنجانید. رژیم غذایی سالم داشته باشید و وزن خود را در محدوده مناسب نگاه دارید. سیگار نکشید. مصرف الکل را محدود کنید. استرس خود را کنترل کنید. در صورت ابتلا به شرایط مزمن مانند کلسترول یا فشار خون بالا داروها و مراقبت های لازم را در نظر بگیرید.
اگر شما هیسترکتومی انجام نداده اید و از استروژن سیستمیک استفاده می کنید به استفاده از پروژستین نیز نیاز خواهید داشت. پزشک متخصص زنان می تواند به شما در یافتن موثرترین فرم دارویی کمک کند و بهترین گزینه درمانی را به لحاظ مزایای بیشتر، حداقل ریسک و هزینه به شما پیشنهاد کند.
اقدامات و شیوه های درمان خانگی یائسگی
برخی افراد می توانند بدون استفاده از هورمون درمانی و تنها با استفاده از تغییراتی در شیوه زندگی خود گرگرفتگی های ناشی از یائسگی را کنترل کنند. خنک نگاه داشتن خود، محدود کردن مصرف نوشیدن های کافئین دار و هم چنین الکل، انجام ورزش هایی جهت آرامش و ریلکس سازی از گزینه هایی است که می تواند مورد توجه این دسته از زنان باشد. برای نگرانی های واژینال مانند خشکی واژن و داشتن نزدیکی جنسی دردناک استفاده از مرطوب کننده واژن و لوبریکانت ها می تواند گزینه مناسبی باشد.
برخی رویکردها مانند تایچی، یوگا و طب سوزنی می تواند به شما کمک کند. در این مورد با پزشک متخصص زنان مشورت کنید تا بتوانید موثرترین راه را برای خود برگزینید.
در نهایت بطور قطعی نمی توان گفت که هورمون درمانی خوب است یا بد و بستگی به شرایط بیمار دارد.
تشخیص اینکه آیا هورمون درمانی برای شما گزینه خوبی است یا خیر با پزشک متخصص زنان است. در طول یائسگی برای دریافت مراقبت های دوران یائسگی باید مرتبا تحت نظر متخصص زنان باشید.
تحقیقاتی که در حال انجام است به طور مرتب چیزهای بیشتری را در مورد هورمون درمانی و سایر درمان های یائسگی به ما می آموزد و توصیه های پزشکی مرتب در حال تغییر می باشد. اگر علائم یائسگی شما را آزار می دهد می توانید به طور مرتب با متخصص زنان خود در ارتباط باشید و گزینه ها و انتخابات درمانی را با هم بازبینی کنید.
برگرفته از: وبسایت http://www.mayoclinic.org
