برخی سوالات رایج در مورد تغییرات فیزیوولژیک در دوران بارداری
تغییرات بدن در سه ماهه اول بارداری
علائم اولیه بارداری چیست؟
پریود نشدن از اولین علائم بارداری می باشد، اگر چه پریودهای نامنظم می تواند در ابتدا به عنوان علامتی از بارداری محسوب نشود اما در طول این دوران خیلی از خانم ها علائمی مانند تکرر ادرار، خستگی شدید، تهوع و استفراغ را نیز تجربه می کنند. هم چنین از جمله تغییرات سینه در بارداری افزایش حساسیت به لمس در پستان ها می باشد. همه این علائم می تواند نرمال باشد. اغلب تست هایی که به طور غیر نسخه ای در داروخانه ها وجود دارد می تواند بارداری را ظرف 9 تا 12 روز بعد از لقاح تخمک تشخیص دهد. انجام این تست ها می تواند فرد را تا حدی از سردرگمی نجات دهد. تست سرمی بارداری که در آزمایشگاه انجام می شود می تواند بارداری را 8 تا 11 روز بعد از لقاح تخمک تشخیص دهد.
چند وقت بعد از تشکیل نطفه لانه گزینی در دیواره رحم انجام می شود؟
تخمک بارور شده به صورت رویانی 2 تا 8 سلولی وارد رحم می شود و آزادانه در حفره آندومتر به مدت 90 تا 150 ساعت باقی می ماند. اغلب شش روز بعد از تشکیل تخمک بارور، لانه گزینی در دیواره رحم انجام می شود. اما زمان لانه گزینی می تواند تا حدی متغیر باشد. لانه گزینی می تواند در روز 16 تا 30 چرخه قاعدگی انجام شود. رویان سپس تغییراتی را در آندومتر ایجاد می کند. سپس تغییرات فیزیولوژیکی اتفاق می افتد که امکان ایجاد جفت را فراهم می آورد. تا قبل از این زمان داروهایی که توسط مادر مصرف می شود معمولا بر بارداری تاثیری نمی گذارد.
دقیق ترین تست برای تشخیص بارداری کدام است؟
همه تست های دوران بارداری بر اساس تشخیص گنادوترپین جفتی انسان عمل می کند. این هورمون در روز لانه گزینی تولید می شود و در جریان خون مادر و ادرار او یافت می شود. گنادوتروپین جفتی انسان ظرف 8 تا 9 روز بعد از تشکیل نطفه در خون و ادرار مشخص می شود. تشخیص هورمون گنادوتروپین جفتی انسان در خون حساس ترین و اختصاصی ترین آزمایش بارداری می باشد که در آزمایشگاه انجام می شود.
مقدار گنادوتروپین جفتی انسان در اوایل بارداری هر دو روز دو برابر می شود. مقدار این هورمون تا روزهای 60 تا 70 بارداری افزایش می یابد و سپس تا روزهای 100 تا 130 بارداری بسیار کاهش می یابد و در باقی دوران بارداری کاهش بیشتری نخواهد داشت.
آیا درد زیر دل در بارداری طبیعی است؟
درد زیر دل بارداری در اوایل بارداری می تواند نشان دهنده تغییرات طبیعی بارداری باشد که با تغییرات هورمونی آغاز می شود. در ادامه بارداری درد زیر دل می تواند نشان دهنده رشد رحم می باشد. درد زیر دل در یک بارداری می تواند متفاوت از بارداری های قبلی باشد، درد زیر دل شدید یا همراه با خونریزی واژن می تواند نشان دهنده بارداری اکتوپیک یا از دست رفتن جنین باشد.
سایر تغییرات فیزیولوژیکی بدن در بارداری طبیعی می باشد و الزاما به معنای بیماری نیست این تغییرات عبارت است از تهوع، استفراغ، تغییر در عادات روده، تکرر ادرار، افزایش ضربان قلب، درد در قفسه سینه (مخصوصا در حین تنفس)، تورم زانوها و تنگی نفس.
علت احساس خستگی در بارداری چیست؟
خستگی در اوایل بارداری معمولا نرمال است. خانم ها در دوران بارداری احساس خستگی می کنند و احساس نیاز به خواب در آن ها افزایش می یابد. کاهش مقدار فشار خون، افت مقدار قند خون، تغییرات هورمونی ناشی از پروژسترون، تغییرات متابولیک و آنمی فیزیولوژیک ناشی از بارداری ، همگی این موارد در ایجاد خستگی دخالت دارد. خانم ها باید وضعیت سلامت خود را چک کنند تا لزوم انجام برخی کارها از قبیل مصرف ویتامین ها و مکمل های پریناتال و مصرف مکمل های آهن مشخص شود.
تغییرات بدن در سه ماهه دوم بارداری
تغییرات و دردهای مفاصل و عضلات در دوران بارداری چه زمانی اتفاق می افتد؟
خانم ها در طول بارداری تحدب افزاینده ای را در مهره های کمری احساس می کنند. این تغییر مرکز ثقل را پایدار نگاه می دارد. در اواخر بارداری درد، ضعف و بی حسی در بازوها می تواند در نتیجه تغییر موقعیت گردن و خم شدن شانه ها باشد که در پاسخ به وضعیت تحدب بیش از حد مهره های کمری ایجاد می شود.
در بارداری رلاکسین (relaxin) از جسم زرد، جفت و بخش هایی از دیواره رحم ترشح می شود. تصور بر این است که این هورومون منجر به تغییراتی در بافت همبند مسیر باروری می شود و مخصوصا تغییرات بیوشیمیایی را در سرویکس ایجاد می کند.
اگر چه مقدار ریلاکسین در طول بارداری بیش از 10 برابر دوران غیر بارداری است اما متخصصین بر این باور نیستند که این هورمون تاثیر مستقیمی بر رها بودن رباط ها داشته باشد. سستی مفاصل و تغییر مرکز ثقل می تواند در افزایش ناپایداری هنگام قدم برداشتن دخیل باشد، این تغییرات در اواخر بارداری اغراق آمیز می شود.
تغییرات لگن در بارداری چگونه است؟
لگن تا سه سال بعد از اولین قاعدگی به رشد خود ادامه می دهد. خانم هایی که زودتر منارک را تجربه می کنند بیشتر در خطر انسداد مسیر زایمان قرار دارند زیرا بین سر جنین و لگن مادر ناهماهنگی سایزی وجود دارد. تصور بر این بود رلاکسین زمانی که از تخمدان ها ترشح می شود، در آزاد شدن و شل شدن رباط های لگن دخالت دارد اما این نکته در بارداری های انسان اثبات نشد. مفصل غضروفی symphysis pubis در خانم های نولیپار 3 تا 4 میلی متر بزرگ می شود و در خانم های مولتی پار به 4.5 میلی متر می رسد اما در طول بارداری متوسط جداسازی 7 تا 8 میلی متر می باشد.
درهفته چندم از بارداری حرکات جنین احساس می شود؟
اغلب خانم ها تا قبل از هفته بیستم بارداری حرکات جنین را احساس می کنند. در بارداری اول، این اتفاق در هفته های هیجدهم بارداری ایجاد می شود و در بارداری های بعدی در هفته های 15 تا 16 بارداری احساس می شود. حرکات اولیه جنین اغلب زمانی احساس می شود که خانم در موقعیت نشسته یا خوابیده قرار دارد. معمولا حرکات جنین به صورت احساس غلغلک در زیر ناحیه ناف مشخص می شود. نقطه ای که یک خانم حرکت جنین را احساس می کند به انگلیسی quickening نامیده می شود.
موقعیت مکانی جنین می تواند بر زمانبندی quickening تاثیر بگذارد. موقعیت جفت قدامی می تواند به گونه ای باشد که بر درک مادر از حرکت جنین تاثیر بگذارد. مادامی که جنین بزرگ تر می شود مادر حرکات جنین را قوی تر، منظم تر و آسان تر احساس می کند. برخی منابع عنوان می کنند جنین باید در ساعت چهار بار حرکت کند و برخی پزشکان به بیماران خود توصیه می کند حرکات جنین را شمارش کنند.
تغییرات پستانی در بارداری چگونه است؟
تغییرات پستانی در بارداری منجر به رشد، بزرگ شدن، حساس شدن، تیره شدن نوک پستان و عروق تیره ناشی از افزایش جریان خون می شود. علاوه بر این در میانه های بارداری، توده های کوچک برجسته در پوست تیره اطراف نوک پستان دیده می شود.
تغییرات بدن در سه ماهه سوم بارداری
رحم در دوران بارداری چه مقدار رشد می کند؟
دامنه رشد رحم با وزن 70 گرم و در فضای حفره مانندی با حجم 1 میلی لیتر تا افزایش وزنی بیش از 1000 گرم و فضای مایعی در حدود 20 لیتر ادامه دارد. شکل رحم نیز در طول بارداری از شکل اصلی خود که شبیه گلابی می باشد به فرم گرد در می آید و در اوایل سه ماهه سوم بارداری به شکل کروی است. با طی کردن کامل دوران بارداری رحم به شکل بیضی می شود. در هفته های 12 تا 14 بارداری ظاهر شکم خانم های باردار، وضعیت بارداری آن ها را نشان می دهد. بعد از هفته بیستم بارداری، ظاهر خانم های باردار بسیار مشخص است.
آیا ترشح شیر از سینه تا قبل از زایمان طبیعی است؟
گالاکتوره (ترشح شیر از نوک سینه ها) تاثیر ترکیبی پرولاکتین، گلوکوکورتیکوئید، پروژسترون و لاکتوژن جفتی انسان می باشد. گالاکتوره در سه ماهه اول بارداری شایع نیست. گالاکتوره اولیه بدان معنا نیست که یک خانم بعد از زایمان شیر کمتری ترشح می کند. برخی خانم ها قبل از ماه پنجم بارداری متوجه ترشحاتی می شوند. خیلی خانم ها تا ماه نهم بارداری متوجه ترشحات خود به خودی می شوند. در میانه های بارداری یک خانم به مرحله اول لاکتوژنز می رسد و قادر به تولید شیری آبکی و کم رنگ به نام colostrums می باشد. این شیر پروتئین بیشتری دارد و مقدار چربی آن در مقایسه با شیر کامل کمتر است. مراحل دوم و سوم لاکتوژنز بعد از زایمان اتفاق می افتد و منجر به تولید بیشتر شیر کامل می شود.
سایر سوالات مربوط به تغییرات فیزیوولژیک در بارداری
تغییر وضعیت خواب در بارداری چگونه است؟
خانم های باردار در روند خواب تغییرات فانکشنال را تجربه می کنند. زمان کلی خواب در طول سه ماهه اول بارداری افزایش می یابد اما در سه ماهه دوم بارداری نرمال می شود و در سه ماهه سوم بارداری کاهش می یابد. تغییرات مربوط به ریلکس سازی ماهیچه های صاف که در نتیجه پروژسترون موجود در گردش خون اتفاق می افتد (مانند تکرر ادرار، رفلاکس معده و احتقان بینی) می تواند خواب را مختل کند. ناراحتی های موقعیتی، گرفتگی پا ، حساس شدن سینه ها و اضطراب می تواند در ایجاد خواب ضعیف دخالت داشته باشد.
چرا آکنه در بارداری افزایش می یابد؟
تحقیقات تاثیرات متفاوت آکنه بر دوران بارداری را نشان داده است. اگر فرد رژیم درمانی ضد آکنه خود را که قبل از بارداری انجام می داده به یک باره رها کند، با حجمی از آکنه رو به رو می شود که مستقیما به بارداری ارتباطی ندارد. پروژسترون که ویژگی های آندروژنیک دارد در طول بارداری افزایش می یابد و می تواند منجر به ترشح بیشتر غدد پوستی شود. بعد از از زایمان برخی خانم ها برای اولین بار دچار آکنه می شوند که به آن آکنه بعد از بارداری گفته می شود. مصرف آب و مایعات به مقدار مناسب می تواند کمک کننده باشد. خانم ها باید در مورد مصرف داروهای موضعی ضد آکنه با پزشک خود مشورت کنند. آزلائیک اسید، اریترومایسین یا کلیندامایسین موضعی یا اریترمایسین خوراکی می تواند گزینه مناسبی باشد. تتراسایکلین ها در دوران بارداری منع مصرف دارد. پاک کردن مناسب پوست می تواند بسیار کمک کننده باشد.
آیا وضعیت چشم و بینایی در طول بارداری تغییر می کند؟
تغییرات فیزیولوژیک ناشی از بارداری استرسی را بر سیستم بدن مادر و از جمله سیستم بینایی او ایجاد می کند. خانم های باردار اغلب خشکی چشم را گزارش می کنند که تصور بر این است که افزایش هورمون های بارداری منجر به اختلال در سلول های غدد اشکی می شود. برخی خانم ها در استفاده از لنزهای تماسی در دوران بارداری با مشکل رو به رو می شوند که به ضخیم شدن قرنیه و افزایش انحنای آن ارتباط دارد. این تغییرات می تواند بر شاخص شکستگی قرنیه تاثیر بگذارد. بسیار اهمیت دارد که خانم ها بدانند این تغییرات گذرا است و تا چند هفته بعد از زایمان از بین می رود.
بارداری می تواند بر بیماری های موجود چشمی تاثیر بگذارد. ریسک پیشرفت رتینوپاتی دیابتیک در این شرایط افزایش می یابد. بسیار مهم است که خانم ها در این شرایط مشاوره لازم را دریافت کنند.
آیا ابتلا به بیماری های صفراوی در دوران بارداری شایع تر است؟
بیماری های صفراوی در دوران بارداری شایع تر می شود. استروژن فاکتور خطر مهمی برای تشکیل سنگ صفراوی می باشد زیرا هورمون استروژن غلظت کلسترول را در صفرا افزایش می دهد و افزایش ریسک ایجاد سنگ صفراوی را در پی دارد.
سردرد در بارداری نشانه چیست؟
در مورد اغلب خانم ها سردرد ها در طول بارداری بدون تغییر باقی می ماند. برخی خانم ها در دوران بارداری بهتر می شوند اما در برخی موارد ممکن است خانم ها سردرد شدید تری را تجربه کنند. از آن جایی که میگرن با وضعیت هورمونی ارتباط دارد خیلی خانم های مبتلا به میگرن در دوران بارداری به دلیل افزایش مقدار استروژن داخلی بهتر می شوند. در مورد خانم هایی که شرایط سردرد آنان بدون تغییر باقی مانده و یا بدتر می شود انتخاب های درمانی محدودی وجود دارد. این محدودیت انتخاب های درمانی در سه ماهه اول بارداری قابل توجه تر است. برخی پزشکان از داروهایی مانند استامینوفن بدون کدئین استفاده می کنند. درمان های غیر دارویی شامل استراتژی های ریلکس سازی، حذف عوامل استرس زا و برنامه ورزشی مناسب می باشد. این گزینه ها را می توان قبل از انتخاب های دارویی در نظر گرفت.
