روش های پیشگیری از بارداری بسیار متنوع می باشند. انتخاب روش های پیشگیری از بارداری به عوامل متعددی بستگی دارد. روش های پیشگیری از بارداری هورمونی مانند قرص های ضد بارداری عمدتا مبتنی بر استروژن و پروژسترون یا پروژسترون تنها می باشد. اغلب این ترکیبات هورمونی بی خطر هستند و به طور مطمئنی در پیشگیری از بارداری نقش دارند. روش های پیشگیری از بارداری هورمونی شامل ایمپلنت، دستگاه آی یو دی، فرم های تزریقی، حلقه واژینال، پچ پوستی و قرص های ضد بارداری می باشد.
به دلیل گزینه های مختلفی که در روش های پیشگیری از بارداری وجود دارد انتخاب گزینه مناسب دشوار می باشد. فاکتورهایی که در انتخاب روش های پیشگیری از بارداری مطرح می شود عبارت است از:
- اثربخشی در پیشگیری از بارداری
- سهولت استفاده
- مدت زمان اثربخشی دارو
- آیا این روش بر پریودهای ماهانه تاثیر می گذارد
- بروز عوارض جانبی
- مقرون به صرفه بودن
- آیا این روش فرد را در برابر بیماری های مقاربتی ایمن می دارد
- پس از قطع این روش چه مدت زمانی لازم است تا قدرت باروری بازگردد
در انتخاب روش های پیشگیری از بارداری در نظر داشتن معایب و مزایای هر روش بسیار موثر خواهد بود. در پاراگراف های بعدی به نکاتی پیرامون قرص های ضد بارداری ترکیبی می پردازیم که شما را در درک بهتر اثربخشی قرص های ضد بارداری یاری خواهد کرد.
اغلب قرص های ضد بارداری حاوی ترکیبی از استروژن و پروژستین می باشد. ترکیب این هورمون ها در قرص های ضد بارداری از طریق مکانیسم های زیر به کاهش احتمال بارداری کمک می کند:
- پیشگیری از تخمک گذاری
- غلیظ نگاه داشتن مخاط دهانه رحم برای نفوذ ناپذیر شدن نسبت به اسپرم
- نازک نگاه داشتن دیواره رحم
استفاده از قرص های ضد بارداری به منظم تر کردن خونریزی قاعدگی و کاهش جریان خونریزی کمک می کند. علاوه بر این سایر مزیت های استفاده از قرص های ضد بارداری عبارت است از:
- کاهش کرامپ و دردهای قاعدگی
- کاهش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطان آندومتر
- کاهش احتمال بروز آکنه
- کاهش احتمال ابتلا به آنمی
یکی از محدودیت های استفاده از قرص های ضد بارداری مصرف روزانه آن ها در ساعات مشخصی از روز می باشد. این نکته در مورد برخی خانم ها ناخوشایند است. اگر قرص های ضد بارداری به درستی استفاده شود مناسب ترین روش پیشگیری از بارداری محسوب می شود. اما فراموش کردن دفعات مصرف قرص های ضد بارداری سبب کاهش اثر بخشی آن ها می شود. تقریبا 9 نفر از هر 100 خانم مصرف کننده قرص های ضد بارداری در طول یک سال دچار بارداری ناخواسته می شوند. فراموش کردن دفعات مصرف قرص های ضد بارداری یکی از دلایل بروز بارداری می باشد. به طور کلی اگر مصرف قرص فعال ضد بارداری را فراموش کردید باید به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید و دوز بعدی را همانند همیشه استفاده نمایید. اگر بیش از دو قرص را فراموش کردید در آن صورت حتما از کاندوم به مدت 7 روز استفاده نمایید.
قرص ضد بارداری روکین، قرص ضدبارداری مارولون و قرص ضد بارداری یاسمین از جمله نام های تجاری قرص های ضد بارداری موجود در بازار می باشد.
عوارض قرص های ضد بارداری
تهوع، حساس شدن سینه ها، نفخ و تغییرات خلقی از عوارض قرص های ضد بارداری می باشد که در طول ماه های بعدی با ادامه مصرف از بین خواهد رفت. خونریزی بین پریودها در طول ماه های اول مصرف قرص های ضد بارداری شایع می باشد. این عارضه نیز بدون نیاز به درمان ظرف دو تا سه ماه از بین می رود. فراموش کردن یک دوز از قرص های ضد بارداری نیز احتمال خونریزی بین پریودها را همراه دارد. به خاطر داشته باشید استفاده از قرص های ضد بارداری منجر به اضافه وزن نمی شود. اگر در طول مصرف قرص های ضد بارداری دچار درد شکمی، درد قفسه سینه، سردردهای شدید، پا درد شدید و مشکلاتی در بینایی شدید متخصص زنان خود را در جریان قرار دهید. این علائم می تواند نشان دهنده حمله قلبی، لخته خونی و مشکلات صفراوی یا کبدی باشد. در ابتدای ورود قرص های ضد بارداری به بازار مقدار هورمون ها در آن ها بسیار بالا بود. به همین دلیل احتمال بروز مشکلات قلبی عروقی مانند فشار خون بالا، حمله قلبی، سکته مغزی یا لخته خونی در پاها و ریه ها وجود داشت. امروزه با کاهش دوز هورمون های موجود در قرص های ضد بارداری احتمال بروز این عوارض کاهش یافته است.
محققین احتمال ارتباط بین مصرف قرص های ضد بارداری و ریسک سرطان سینه را بررسی کرده اند. نتیجه این تحقیقات پیچیده است. برخی شواهد نشان می دهد خانم هایی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند کمی در خطر ابتلا به سرطان سینه در زندگی آینده خود قرار دارند و این در مقایسه با خانم هایی است که از این داروها استفاده نمی کنند. این احتمال در مورد خانم های جوان بسیار کمتر نیز می باشد.
موارد منع مصرف قرص های ضد بارداری
موارد منع مصرف قرص های ضد بارداری عبارت است از:
- خانم های بالای 35 سال که سیگار می کشند در خطر تجربه عوارض قلبی عروقی ناشی از مصرف قرص های ضد بارداری مانند لخته خون و حمله قلبی قرار دارند.
- بارداری
- ابتلا به سکته مغزی یا سابقه وجود لخته خون در گذشته
- سابقه وجود تومورهای وابسته به استروژن (مانند سرطان سینه یا رحم)
- ابتلا به بیماری کبدی فعال (مصرف قرص های ضد بارداری سبب تشدید بیماری کبدی می شود)
- وجود سردردهای میگرنی که با علائم بینایی و نورولوژیک همراه می باشد و ریسک سکته مغزی را افزایش می دهد.
