هماچوری در کودکان
خون در ادرار کودکان یا هماچوری در کودکان ناشی از کلیه ها یا سایر بخش های مسیر ادراری می باشد. مسیر ادراری شامل حالب (مسیری که کلیه ها را به مثانه متصل می کند)، مثانه (محلی که ادرار در آن تجمع می یابد) و پیشابراه (مسیری که از مثانه به خارج بدن راه دارد) می باشد. اگر چه خون در ادرار ممکن است ترس آور باشد اما در اغلب موارد نشان دهنده مشکلی خطرناک نمی باشد.
انواع هماچوری در کودکان عبارت است از:
- خون در ادرار با چشم غیر مسلح قابل رویت باشد زیرا در این شرایط رنگ ادرار به صورت قرمز و یا به رنگ چای در خواهد آمد. اگر در ادرار کودک خود خونی را مشاهده کردید فورا با متخصص کلیه اطفال تماس حاصل فرمایید.
- خون در ادرار کودکان وجود داشته اما رنگ ادرار نرمال است و تنها تعدادی سلول قرمز خونی در آن وجود دارد که تنها با استفاده از میکروسکوپ قابل رویت می باشد. اگر پوشک کودک نشان دهنده خون در ادرار باشد در آن صورت باید نمونه ادرار زیر میکروسکوپ بررسی شود تا وجود خون در ادرار کودک تایید شود. این نوع هماچوری در کودکان هماچوری میکروسکوپیک نام دارد.
علت هماچوری در کودکان
شایع ترین مواردی که در علت هماچوری در کودکان مطرح می شود عبارت است از:
- عفونت های کلیوی یا عفونت های مربوط به مثانه
- سنگ کلیه
- تحریک مجرای ادرار
- تروما یا ضربه برای مثال افتادن از دوچرخه
- ورزش شدید
- بیماری های کلیوی
مواردی که کمتر در تعریف علت هماچوری در کودکان مطرح می شود عبارت است از مصرف برخی داروها، بیماری های وراثتی کلیه و سایر مشکلات زمینه ای. سرطان های مربوط به کلیه و مجاری ادار نیز می تواند هماچوری در افراد بالغ را به همراه داشته باشد اما این موارد در هماچوری در کودکان کمتر صادق می باشد.
در برخی موارد تغییر رنگ ادرار به دلیل سایر ترکیبات موجود در آن می باشد. برای مثال در مواردی که کودک به مقدار زیاد از رنگ های غذایی و داروهایی مانند فنازوپریدین استفاده کند ممکن است تغییر رنگ ادرار دیده شود.
علائم هماچوری در کودکان
هماچوری در کودکان ممکن است علائمی را به دنبال نداشته باشد. عفونت های مربوط به کلیه و مثانه ممکن است در علت هماچوری در کودکان نقش داشته باشد. نوزادان مبتلا به عفونت مثانه علائمی مانند تب، گریه شدید و عدم تغذیه مناسب را نشان می دهند. کودکان بزرگ تر نیز علائمی مانند تب، درد و سوزش حین ادرار کردن همچنین درد در ناحیه پایین شکم را نشان می دهند.
کودکان مبتلا به عفونت های کلیوی نیز علائمی مانند تب، لرز و درد در یکی از طرفین کمر را نشان می دهند. کودکان مبتلا به سنگ کلیه ممکن است در ناحیه کمر و پهلوها دچار درد باشند. کودکان مبتلا به بیماری های کلیوی طیفی از علائم مانند ضعف، فشار خون بالا، پف اطراف چشم ها، تورم مفاصل، دردهای شکمی، رنگ پریدگی، راش های پوستی یا تشنج را نشان دهند.
تشخیص هماچوری در کودکان
ارزیابی و تشخیص هماچوری در کودکان بستگی به نوع هماچوری همچنین سابقه و علائم کودک دارد:
- اگر هماچوری در کودکان از نوع هماچوری میکروسکوپیک بوده، علائمی نداشته همچنین فاقد پروتئین در ادرار باشد تست ادرار به مدت چندین بار در بازه چند ماهه انجام می شود تا استمرار هماچوری در کودکان تایید شود. در این شرایط نیازی به انجام تست بیشتر وجود ندارد.
اگر هماچوری میکروسکوپیک در کودکان برطرف نشده اما علائمی را به دنبال نداشته باشد در این صورت کودک در طول زمان پیگیری خواهد شد. اگر هماچوری در کودکان ادامه داشته باشد در آن صورت مراجعه به متخصص کلیه کودکان ضروری خواهد بود:
- اگر هماچوری در کودکان همراه با علائم عفونت های کلیوی و مثانه باشد در آن صورت برای تشخیص تست هایی انجام خواهد شد. در این شرایط نیاز به کشت ادرار نیز وجود دارد.
- اگر هماچوری در کودکان علائمی مبنی بر وجود سنگ کلیه را به دنبال داشته باشد در آن صورت انجام سونوگرافی یا سی تی اسکن برای تشخیص سنگ کلیه ضرورت خواهد داشت. نمونه ادرار 24 ساعته نیز برای اندازه گیری ترکیباتی که سبب ایجاد سنگ کلیه می شود مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- اگر کودک اخیرا دچار ضربه یا آسیب شده باشد در آن صورت برای بررسی عملکرد کلیه، حالب و مثانه تست های تصویر برداری انجام می شود.
- اگر هماچوری در کودکان با دفع پروتئین در ادرار همراه باشد در این شرایط نیز باید تست های بیشتری از جمله آزمایش خون انجام شود تا عملکرد کلیه ها مورد بررسی قرار گیرد. فشار خون کودک نیز اندازه گیری خواهد شد؛ زیرا فشار خون بالا نیز در کودکان مبتلا به مشکلات کلیوی شایع می باشد. در این شرایط کودک به متخصص بیماری های کلیه کودکان ارجاع داده خواهد شد.
اگر هماچوری در کودکان به طور مستمر ادامه داشته باشد در آن صورت اعضای خانواده نیز باید بررسی شوند. هماچوری خانوادگی تاثیرات بلند مدت جدی به دنبال نخواهد داشت اما یکی از علل شایع هماچوری در کودکان می باشد (هماچوری میکروسکوپیک).
