واکسن سرخک سرخجه اوریون
واکسن MMR مخفف چیست؟ واکسن ام ام آر مخفف سه بیماری سرخک، سرخجه و اوریون می باشد. هر سه این بیماری ها از جمله بیماری های مهم اطفال محسوب می شوند. قبل از واکسیناسیون سرخک، سرخجه و اوریون احتمال بروز این بیماری ها مخصوصا در کودکان بسیار شایع می باشد.
بیماری سرخک
بیماری ویروسی سرخک نوعی بیماری است که با بروز راش، سرفه، آبریزش بینی، تحریک شدن چشم ها و تب مشخص می گردد. بیماری سرخک می تواند منجر به بروز عفونت گوش، ذات الریه و تشنج و آسیب های مغزی و حتی مرگ شود.
بیماری اوریون
اوریون نیز بیماری ویروسی می باشد که با تب، سردرد، درد ماهیچه ای، از دست رفتن اشتها و تورم غدد همراه می باشد. بیماری اوریون می تواند به بروز نابینایی، مننژیت (عفونت مغزی و نخاعی)، ورم دردناک تخمدان ها و بیضه ها و به ندرت عقیم شدن افراد منتج شود.
بیماری سرخجه
بیماری ویروسی سرخجه یا روبلا نیز بروز راش، درد مفاصل (عمدتا در خانم ها) و تب خفیف را به همراه دارد. روبلا در بارداری ممکن است منجر به سقط گردد. همچنین ممکن است نوزادی ناقص را به دنیا بیاورد.
این بیماری های ویروسی سرخک سرخجه و اوریون بسیار واگیردار هستند و از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند.
واکسن سرخک سرخجه اوریون یا واکسن سه گانه MMR می تواند کودکان و افراد بالغ را در برابر ابتلا به این بیماری ها مقاوم کند. به لطف برنامه های واکسیناسیونی که برای مقابله و ریشه کن کردن این بیماری ها ایجاد شده است شیوع این بیماری ها در اغلب بخش های جهان رو به کاهش می باشد. با قطع واکسیناسیون سرخک سرخجه و اوریون احتمال افزایش شیوع این بیماری ها وجود دارد.
واکسن ام ام آر چیست و چه کسانی باید واکسن سرخک سرخجه اوریون را دریافت کنند؟
واکسن ام ام آر همانطور که عنوان شد مخفف سه بیماری سرخک سرخجه و اوریون می باشد. تزریق واکسن ام ام آر باید در دو نوبت برای کودکان انجام شود.
زمان تزریق واکسن ام ام ار به این ترتیب می باشد:
- اولین دوز: 12 تا 15 ماهگی
- دومین دوز: 4 تا 6 سالگی
برخی نوزادان زیر 12 ماه باید دوزی از واکسن سرخک سرخجه اوریون را در صورت مسافرت به خارج از کشور دریافت کنند. این دوز جزء دوز معمول تزریق واکسن حساب نمی شود.
برخی افراد بالغ نیز باید واکسن سرخک سرخجه اوریون را دریافت کنند: عموما همه افراد 18 سال یا بالای 18 سال که بعد از سال 1334 هجری شمسی متولد شده اند باید حداقل یک دوز از واکسن سرخک سرخجه اوریون را دریافت کنند، مگر آن که قبلا واکسینه شده باشند و یا به هر سه این بیماری ها مبتلا شده باشند.
تزریق واکسن ام ام آر می تواند همزمان با سایر واکسن ها صورت گیرد.
کودکان یک تا دوزاده ساله می توانند واکسن ترکیبی MMRV را دریافت کنند این واکسن علاوه بر این که ایمنی علیه سه بیماری یاد شده را در پی دارد، کودک را از ابتلا به بیماری آبله مرغان نیز محفوظ می دارد.
موارد منع دریافت واکسن سرخک سرخجه اوریون
برخی افراد نباید واکسن سرخک سرخجه اوریون را دریافت کنند یا باید برای دریافت واکسن اندکی صبر کنند.
- افرادی که در طول زندکی خود به آلرژی های کشنده نسبت به آنتی بیوتیک نئومایسین دچارند یا افرادی که به هر یک از اجزای واکسن سرخک سرخجه اوریون حساسیت دارند نمی توانند این واکسن را دریافت کنند. در صورت بروز آلرژی های شدید در اثر دریافت واکسن سرخک سرخجه اوریون پزشک را در جریان قرار دهید.
- افرادی که به دوزهای قبلی واکسن سرخک سرخجه اوریون یا ام ام آر وی واکنش حساسیتی نشان داده اند نباید دوز دیگر واکسن را دریافت کنند.
- برخی افراد که ممکن است در زمان برنامه ریزی شده برای دریافت واکسن سرخک سرخجه اوریون بیمار باشند. به این افراد توصیه می شود تا زمان بهبودی خود از دریافت واکسن ام ام آر اجتناب کنند.
- خانم های باردار نباید از واکسن سرخک سرخجه اوریون استفاده کنند. در صورت نیاز به واکسن MMR در بارداری، باید تا بعد از زمان تولد نوزاد منتظر ماند. بهتر است واکسن سرخک سرخجه اوریون قبل از بارداری تجویز شود و پس از دریافت واکسن نیز تا چهار هفته از بارداری پیشگیری شود.
در موارد زیر حتما پزشک را در جریان قرار دهید:
- در صورتی که فرد به بیماری ایدز یا اچ ای وی یا هر بیماری دیگری مبتلا باشد که بر سیستم ایمنی فرد تاثیر می گذارد.
- در صورتی که فرد با داروهایی تحت درمان است که سیستم ایمنی بدن او را تضعیف کرده اند مانند استروئیدها.
- در صورت ابتلا به هر گونه سرطان
- در صورتی که فرد به دلیل ابتلا به سرطان تحت رادیو درمانی قرار دارد.
- در صورتی که فرد به اختلالات خونی مانند کاهش تعداد پلاکت ها دچار باشد.
- در صورتی که فرد در طول چهار هفته گذشته واکسن دیگری دریافت کرده باشد.
- در صورتی که فرد اخیرا واحدهای خون دریافت کرده باشد.
هر کدام از موارد ذکر شده می تواند دلیلی برای عدم دریافت واکسن سرخک سرخجه اوریون و یا به تاخیر انداختن زمان تزریق واکسن ام ام ار باشد.
عوارض واکسن سرخک سرخجه اوریون
واکسن سرخک سرخجه اوریون نیز همانند هر داروی دیگری می تواند منجر به بروز عوارضی جدی در فرد شود. احتمال بروز واکنش های شدید آلرژیک یکی از عوارض واکسن ام ام آر محسوب می شود. لازم به ذکر است ریسک بروز عوارض واکسن ام ام آر بسیار نادر و اندک می باشد.
دریافت واکسن سرخک سرخجه اوریون در مقایسه با ابتلا به این سه بیماری خطرات اندکی را در پی خواهد داشت. اغلب افرادی که واکسن سرخک سرخجه اوریون را دریافت می کنند دچار عوارض خاصی نمی گردند.
مشکلات خفیف ناشی از تزریق واکسن ام ام آر
- تب بعد از واکسن ام ام ار
- بروز راش های خفیف (یک نفر از هر بیست نفری که واکسن سرخک سرخجه اوریون را دریافت می کند ممکن است به این عارضه دچار گردد).
- تورم غدد در گونه ها و گردن (حدود یک نفر از هر 75 نفر به این عارضه مبتلا می شود).
احتمال بروز چنین عوارضی بعد از دریافت دوز دوم واکسن سرخک سرخجه اوریون اندک است.
مشکلات متوسط ناشی از تزریق واکسن ام ام آر
- تشنج ناشی از تب بعد از واکسن سرخک سرخجه اوریون (شیوع آن در یک نفر در هر 3000 دوز دریافتی این واکسن مشاهده می شود)
- درد و سفتی موقت در مفاصل، که اغلب در نوجوانان و خانم های بالغ اتفاق می افتد (شیوع آن یک نفر از هر چهار نفر می باشد).
- افت موقتی تعداد پلاکت ها که می تواند سبب بروز اختلالات خونی شود (شیوع آن یک نفر از هر 30000 دوز دریافتی می باشد).
مشکلات شدید ناشی از تزریق واکسن ام ام آر
- واکنش های آلرژیک شدید ناشی از واکسن سرخک سرخجه اوریون (کمتر از یک نفر در هر یک میلیون دوز دریافتی این عوارض را نشان می دهد)
برخی از مشکلات شدید گزارش شده در کودکی که واکسن سرخک سرخجه اوریون را دریافت کرده بود عبارت بود از:
- ناشنوایی
- تشنج های طولانی مدت، کما و کاهش سطح هوشیاری
- آسیب دائمی به مغز
پس از دریافت واکسن ام ام آر مراقب بروز علائم زیر باشید:
- بروز علائم آلرژیک شدید
- تب بالا
- تغییرات رفتاری
حساسیت به واکسن MMR می تواند شامل بروز کهیر، تورم صورت و گلو، دشواری در تنفس و یا ضربان قلب سریع، گیجی و ضعف باشد. این علائم ممکن است در دقایق اولیه یا ساعات اولیه بعد از تزریق واکسن ام ام آر بروز کند.
