هپاتیت نوعی بیماری کبدی است. ویروس هایی به نام هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C شایع ترین علل بیماری هپاتیت هستند. پانل هپاتیت یک تست خونی است که در مواردی که یکی از این ویروس ها موجب بروز عفونت هپاتیت شده اند، برای بررسی بیشتر انجام می گیرد. ویروس های هپاتیت از راه های مختلف انتشار می یابند و موجب علائم گوناگونی می شوند:
- هپاتیت A اغلب از طریق تماس با مدفوع آلوده یا خوردن غذای آلوده انتقال می یابد. این ویروس همچنین می تواند از طریق تماس جنسی با فرد آلوده منتقل شود. بیشتر افراد مبتلا به هپاتیت آ بدون آسیب دائمی به کبد بهبود می یابند.
- هپاتیت B از طریق تماس با خون آلوده و کمتر از طریق منی یا سایر مایعات بدن که به ویروس آلوده هستند، انتقال می یابد. در برخی افراد عفونت هپاتیت B به سرعت برطرف می گردد (98 درصد بهبودی خودبخودی در دوران 6 ماه اول ورود ویروس به بدن) اما در گروه اندکی (5 درصد) ویروس می تواند موجب بیماری هپاتیت مزمن و حضور دائمی ویروس در بدن بیمار شود.
- هپاتیت C عموما از طریق تماس با خون آلوده (معمولا از طریق به اشتراک گذاشتن سرنگ های تزریق و تاتو و تزریق خون آلوده) منتقل می شود. این ویروس بندرت از طریق تماس جنسی با فرد آلوده انتقال می یابد. بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت C دچار هپاتیت مزمن و در نهایت سیروز می شوند. این بیماری هم اکنون با درمان های موجود قابل درمان به طور کامل می باشند ( با درمان های حدود 3 ماه) به طوری که ویروس کاملا از بدن بیمار پاک شود.
پانل هپاتیت شامل تست هایی برای آنتی بادی ها و آنتی ژن های هپاتیت است. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که سیستم ایمنی آن ها را برای مقابله با عفونت ها تولید می کند. آنتی ژن ها موادی هستند که موجب بروز پاسخ ایمنی می گردند. آنتی بادی ها و آنتی ژن ها ممکن است قبل از بروز علائم قابل شناسایی باشند.
علت انجام پانل هپاتیت
پانل هپاتیت برای تشخیص این که فرد به عفونت ویروسی هپاتیت دچار است یا خیر انجام می گیرد. در صورتی که فرد علائم بیماری کبدی را ظاهر کند، به انجام پانل هپاتیت نیاز خواهد داشت. این علائم شامل:
- یرقان. شرایطی که موجب زرد شدن رنگ پوست و چشم ها می گردد.
- تب
- خستگی
- بی اشتهایی
- تیره شدن رنگ ادرار
- بی رنگی مدفوع
- تهوع و استفراغ
همچنین اگر فاکتورهای خطر خاصی وجود داشته باشد، فرد باید پانل هپاتیت را انجام دهد. فاکتورهای خطر:
- از داروهای مخدر تزریقی استفاده می کند.
- به یک بیماری مقاربتی دچار است.
- در تماس نزدیک با فردی که به عفونت هپاتیت مبتلا است، قرار دارد.
- برای مدت طولانی تحت دیالیز قرار گرفته است.
- بیمارانی که تزریق خون های متعدد در سال های قبل از کنترل داشته اند.
در پانل هپاتیت، نمونه خونی از ورید بازوی بیمار گرفته می شود و برای وجود آنتی بادی ها و آنتی ژن های هپاتیت تحت آزمایش قرار می گیرد. پانل هپاتیت به آمادگی خاصی در بیمار نیاز ندارد. تنها عارضه این تست خونی، درد اندک و کبودی در محل نمونه گیری است که اغلب به سرعت برطرف می شوند.
نتایج منفی در پانل هپاتیت بدین معنی است که احتمالا فرد به عفونت هپاتیت مبتلا نیست. نتایج مثبت پانل هپاتیت بدین معنی است که فرد در حال حاضر به عفونت ناشی از هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C مبتلا بوده و یا در گذشته این عفونت ها را تجربه کرده است. در این صورت برای اطمینان از تشخیص بیماری، به انجام تست های بیشتری نیاز است. در حال حاضر واکسن هایی برای ویروس های هپاتیت A و B در دسترس هستند. هر فردی باید پیرامون دریافت این واکسن ها با پزشک متخصص مشورت نماید.
