مننژیت ویروسی چیست؟
مننژیت ویروسی یکی از انواع شایع بیماری مننژیت است که در آن بافت پوشاننده مغز و نخاع ملتهب می گردد. مننژیت ویروسی اغلب شدت کمتری در مقایسه با مننژیت باکتریایی دارد و بیشتر افراد مبتلا بدون نیاز به درمان به خودی خود بهبود می یابند. در هر حال، مراجعه به متخصص بیماری های عفونی توسط هر فردی که علائم مننژیت را دارد بسیار اهمیت دارد؛ زیرا برخی از انواع بیماری مننژیت بسیار خطرناک هستند. تنها پزشک می تواند ابتلا به بیماری، نوع مننژیت و بهترین راه درمان را تعیین کند. کودکان زیر یک سال و بزرگسالانی که سیستم ایمنی تضعیف شده دارند بیشتر در معرض ابتلا به مننژیت ویروسی قرار دارند.
مننژیت ویروسی: علل
انتروویروس های غیر پولیو شایع ترین علت مننژیت ویروسی خصوصا از اواخر بهار تا پاییز (زمانی که ویروس ها بیشتر پراکنده می شوند) می باشند. در هر حال، درصد کمی از افراد آلوده به انتروویورس ها واقعا دچار مننژیت ویروسی می شوند. سایر ویروس ها که می توانند علت مننژیت ویروسی باشند شامل موارد زیر هستند:
- ویروس سرخک
- ویروس های هرپس شامل ویروس های هرپس سیمپلکس و ویروس واریسلا زوستر (عامل آبله مرغان و شینگل)
- ویروس سرخجه
- ویروس آنفلوانزا
- آربوویروس ها مانند ویروس وست نایل
- ویروس کوریومننژیت لنفوسیتی
مننژیت ویروسی: علائم
علائم مننژیت ویروسی در نوزادان
- تب
- تحریک پذیری
- کم اشتهایی
- خواب آلودگی یا مشکل از خواب بیدار شدن
- بی حالی (کمبود انرژی)
علائم مننژیت ویروسی در کودکان و بزرگسالان
- تب
- سردرد
- سفتی گردن
- حساسیت به نور
- خواب آلودگی یا مشکل از خواب بیدار شدن
- تهوع
- تحریک پذیری
- استفراغ
- بی اشتهایی
- بی حالی
بیشتر افراد مبتلا به مننژیت ویروسی خفیف معمولا به خودی خود ظرف 7-10 روز بهبود می یابند. علائم مننژیت ویروسی در ابتدا مشابه علائم مننژیت باکتریایی است. در هر حال، مننژیت باکتریایی معمولا شدید است می تواند عواقب جدی مانند آسیب مغزی، از دست دادن شنوایی یا ناتوانایی های یادگیری را به دنبال داشته باشد. عواملی که موجب مننژیت باکتریایی می شوند عامل بیماری های خطرناک دیگر مانند سپسیس نیز هستند. سپسیس یک پاسخ مهلک به عفونت است که موجب آسیب بافتی، نارسایی اندامی و مرگ می گردد. اگر فکر می کنید کودک شما به مننژیت ویروسی مبتلا شده است سریعا به متخصص عفونی مراجعه نمایید. پزشک ابتلا به بیماری، نوع مننژیت و راه درمان را تعیین می کند.
مننژیت ویروسی: تشخیص
تشخیص مننژیت ویروسی تنها از طریق تست های آزمایشگاهی بر روی نمونه های گرفته شده از فرد مشکوک به مننژیت ویروسی امکان پذیر است. اگر پزشک به وجود مننژیت ویروسی مشکوک باشد، نمونه های مورد نیاز برای تست آزمایشگاهی را از راه های زیر جمع آوری می کند:
- نمونه برداری با سواب از بینی یا گلو
- نمونه گیری از مدفوع
- نمونه گیری از خون
- نمونه گیری از مایع اطراف نخاع
مننژیت ویروسی: درمان
در بیشتر موارد، درمان خاصی برای مننژیت ویروسی وجود ندارد. بیشتر افراد مبتلا به مننژیت ویروسی خفیف به طور کامل به خودی خود ظرف 7-10 روز بهبود می یابند. در هر حال، افرادی که به مننژیت ویروسی ناشی از ویروس هرپس و آنفلوانزا دچار شده اند، نیاز به درمان مننژیت ویروسی به کمک داروهای ضد ویروس دارند.
آنتی بیوتیک ها کمکی به درمان عفونت های ویروسی نمی کنند بنابراین نقشی در درمان مننژیت ویروسی ندارند. در هر حال، آنتی بیوتیک ها با باکتری ها مقابله می کنند بنابراین اهمیت زیادی در درمان مننژیت باکتریایی دارند. افرادی که به مننژیت ویروسی شدید مبتلا شده و یا در معرض خطر آن قرار دارند مانند کودکان و افرادی که سیستم ایمنی آن ها تضعیف شده است، برای درمان مننژیت ویروسی باید در بیمارستان بستری شوند.
مننژیت ویروسی: پیشگیری
واکسنی برای ایمنی در مقابل انتروویروس های غیر پولیو (شایع ترین علت مننژیت ویروسی) وجود ندارد. شما می توانید اقدامات زیر برای کاهش احتمال آلوده شدن به این ویروس ها و یا انتقال آن به دیگران در نظر داشته باشید:
- دست های خود را خصوصا بعد از تعویض پوشک، رفتن به دستشویی یا سرفه یا عطسه کردن بشویید.
- از لمس صورت خود با دست های شسته نشده بپرهیزید.
- از تماس نزدیک مانند بوسیدن، در آغوش گرفتن یا به اشتراک گذاشتن لیوان و وسایل غذاخوری با افراد مبتلا به مننژیت ویروسی خودداری کنید.
- هنگام سرفه یا عطسه کردن دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی و نه دست های خود بپوشانید.
- سطوح که مرتبا لمس می شوند مانند اسباب بازی ها و دستگیره های در را تمیز و ضد عفونی کنید خصوصا اگر فرد مبتلا به مننژیت ویروسی وجود دارد.
- هنگامی که به مننژیت ویروسی مبتلا هستید در خانه بمانید.
برخی واکسیناسیون ها می توانند در مقابل بیماری هایی چون سرخک، سرخجه، آبله مرغان و آنفلوانزا که موجب مننژیت ویروسی می شوند، ایمنی ایجاد کنند. از مناسب بودن برنامه زمان بندی واکسیناسیون خود و کودک خود اطمینان حاصل کنید. از گزش پشه های موزائیک و سایر حشرات که حامل بیماری های آلوده کننده انسان هستند، بپرهیزید.
